اسطوره­ها روایت­های مقدسی هستند که از دوره­های باستان به جا مانده­اند. در این اسطوره‌ها جهان‌بینی انسان گذشته بازتاب یافته است. یکی از مهم‌ترین دغدغه­ها این بوده که انسان چگونه و چرا آفریده شده است. از تمدن­های مهم دوران باستان دو تمدن مصر و بین­النهرین در محدوده زمانی نزدیک به هم پدید آمده­اند و در پیدایش اسطوره‌ها و تحول و جابه‌جایی آنها نقش بسزایی داشته‌اند. برای دانستن اندیشه مصریان در مورد...

اسطوره، تفکر و واکنش نخستین انسان، در برابر وقوع حوادث طبیعی است و چون این مردم در شناخت عوامل این حوادث دچار ابهام بودند، عکس العمل آن ها نسبت به آن وقایع، همراه با ترس بوده است. همین ترس باعث می­شد که آنان برای هر پدیده­ای خدایی فرض کنند تا با پناه بردن به آن، از شرّ حوادث ایمن شوند. شکل گیری اسطوره­ها در جوامع بشری بر مبنای همین اصل استوار بوده است و به همین دلیل در اسطوره­های ملل مختلف، شباه...

انسان، علت غایی عالم آفرینش است. هر چند به صورت ظاهر در مرحله آخر آفرینش قرار گرفته است ولی به حسب معنی، نخستین خلقت است، زیرا مقصود از آفرینش، ظهور صفات و افعال الهی است و انسان مظهر این ظهور است. به اعتقاد مولانا، اگرچه در ظاهر میوه از درخت پدید می‌آید، امّا مقصود اصلی از درخت، میوه است. نیز در مورد انسان اوست که علّت نهایی و ثمره آفرینش است. این انسان که علّت غایی آفرینش است، محلّ تجلّی صفات و اس...

یکی از مسائل مهمی که هم دین و هم علم از آن بحث نمودند، نحوه خلقت نخستین انسان و نسل آن می‌باشد. اثبات عدم تضاد میان دین اسلام و نظر علم در این مساله، قطعا در ترویج دین مبین اسلام موثر است که این عمده‌ترین هدف این تحقیق می‌باشد. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی تلاش می‌نماید تا نظریه داروین در خصوص آفرینش انسان را بر اساس دیدگاه مفسر و فیلسوف بزرگ جهان اسلام، علامه طباطبائی در المیزان مورد بررسی...

اسطوره، تفکر و واکنش نخستین انسان، در برابر وقوع حوادث طبیعی است و چون این مردم در شناخت عوامل این حوادث دچار ابهام بودند، عکس العمل آن ها نسبت به آن وقایع، همراه با ترس بوده است. همین ترس باعث می­شد که آنان برای هر پدیده­ای خدایی فرض کنند تا با پناه بردن به آن، از شرّ حوادث ایمن شوند. شکل گیری اسطوره­ها در جوامع بشری بر مبنای همین اصل استوار بوده است و به همین دلیل در اسطوره­های ملل مختلف، شباه...

چکیده انسان در جامعة بدوی زندگی طبیعی و در جامعة مدنی زندگی انسانی دارد. در نهج البلاغه کسی اخلاق و سیاست را، به مثابة بارزترین وجوه زندگی اجتماعی انسان، تحقق می بخشد که افزون بر «خود طبیعی» و انسانی اش زندگی تکاملی و بینش استعلایی داشته باشد. درعین حال، نهج البلاغه بر استفاده از عقل کاربردی تأکید می ورزد: «برای تو، از عقلی که داری، همین قدر کافی است که راه های گمراهی را از رستگاری ات روشن بسا...

اکثر کسانی که معنای زندگی را با رویکردی فلسفی بررسی کرده اند «معنا» را به معنای «هدف» گرفته اند. از آنجایی که خدای متعال و فعل او حق هستند و انسان، فعل خداست، لذا طباطبایی خدا را در آفرینش انسان هدفمند دانسته و ایجاد انسان را حکیمانه و نه از سر لعب و بازیگری می داند(= هدف بیرونی). انسان در ورود به عرصه زندگی از خود اختیاری نداشت، اما در ادامه دادن به زندگی(= زندگی کردن) مختار است؛ بنابراین، بای...

پرسش اصلی این پژوهش این است که فلسفه خلقت انسان از دیدگاه علامه طباطبایی چیست و این نوشتار حاضر در صدد بیان دیدگاه علامه از آیات قرآن مجید درباره فلسفه خلقت انسان می باشد. به طبع این پرسشهای فرعی دیگر مطرح می شود حقیقت انسان چیست آیا انسان یک موجود مادی محض است چگونگی آفرینش انسان. هدف و غایت خلقت انسان. رابطه عبودیت با کمال انسان. با توجه به پرسشهای فوق فصل اول مربوط به کلیات مروری کوتاه بر زن...

در اسطوره­های رستاخیزی ویرانی و آبادانی جهان امری ناگزیر می نماید. همان گونه که جهان در آغاز از جفتی اوّلیّه تکثیر شد، در اساطیر پایان جهان نیز سخن از جفتی در میان است که جهانِ نو را از تخمه خود پر خواهند کرد. با توجّه به اینکه در بینش اسطوره ای، واقعیّت عبارت است از عمل تقلید از یک نمونه مینوی یا ازلی، این جفت های نرینه و مادینه عمل آفرینش زوج نخستین را تجدید و تکرار می کنند. از دیگر سو عمل آفرینش ...

یکی از مثنوی های کوتاه سنایی غزنوی، که کمتر مورد توجّه قرار گرفته و صحّت انتساب آن به وی نیز مسلّم است، «تحریمه القلم» است که شاعر در آن به ستایش قلم می پردازد. قلم در ادبیّات فارسی همواره از جایگاه والایی برخوردار بوده است و شاعران و نویسندگان به ستایش آن پرداخته اند. در ادبیّات عرفانی ما از قلم با تعابیر گوناگونی چون نخستین آفریده، جوهر، عقل، ملک، نور و... یاد شده است. به نظر عرفا نخستین آفریده هم...