از نظر فرمالیست ها «داستان» عبارت است از زنجیرة رخدادها و کنش ها مطابق با نوع ترتیب آنها در تسلسل زمانی، و درواقع «چیستیِ» محتوای روایت و مواد خام و سویة بالقوّة آن است؛ اما پیرنگ از دیدگاه آنها برخلاف ارادة دیگر روایت شناسان، «روابط و مناسباتِ علّت و معلولی میانِ رخ دادها» نیست، بلکه سویة بالفعلِ روایت، و شاملِ کلیة «تمهیداتِ زیباشناختی و صناعات آشنازداینده ای» است که نویسنده برای بیان داستان یا محتوا...

سبک به طور کلی به معنی نحوۀ بیان است. به عقیدۀ فرمالیست ها، وقتی اثر آفرین به دنبال ادبی کردن متن باشد، باید از یکسری قواعد و هنجارهایی که در زبان معیار و غیر ادبی وجود دارد، فراتر رود و با آشنایی زدایی و بیگانه سازی به اثر خود جلوۀ هنری ببخشد. آشنایی زدایی از دو طریق فراهنجاری و قاعده افزایی صورت می گیرد. «جفری لیچ» برای اولین بار فراهنجاری را به هشت بخش تقسیم کرد که شامل فراهنجاری واژگانی، آو...

قاعده افزایی یکی از شیوه های آشنایی زدایی در مکتب فرمالیسم روس است. در این شگرد قواعدی بر قواعد زبان معیار افزوده می شود که موجب برجسته سازی در متن ادبی می گردد. لیچ (leech)، برجسته سازی را به دو شکل انحراف از قواعد حاکم بر زبان (هنجارگریزی) و افزودن قواعدی بر قواعد حاکم بر زبان (قاعده افزایی) امکان پذیر می داند. یاکوبسن معتقد است که فرآیند قاعده افزایی چیزی نیست جز توازن در وسیع ترین مفهوم خود...

باتوجه به اینکه جذابیت آثار هنری ناشی از کیفیت ساختاری آنهاست و این ساختار اثر است که میتواند با نوع کارکرد خود چه زبانی، چه بیانی و زیباشناختی در میان دیگر آثار ادبی به برجستگی رسیده و به عنوان یک اثر ادبی در جامعه مطرح شود، در این میان قصد داریم شعر خاقانی، این شاعر بی بدیل ادب فارسی را بدلیل نوع کارکرد زبانی و بیانی‌اش و با در نظر گرفتن همسوئی شعر و نظم در کلام او از جنبه های مختلف زبانی، ب...

وهم گرایی سوررئالیسم را می توان نوعی تلاش برای خلق رویدادهای غیرعادی و شگفت انگیز در پدیده های زندگی روزمره، به منظور دستیابی به چشم اندازی وسیع و نامحدود از «واقعیت» تعریف کرد.رجوع سوررئالیسم به نمودهای بی واسطه جهان واقعی در شرایطی صورت گرفت که جنبش های پیشتاز هنر مدرن دغدغه خود را در مورد «تعریف واقعیت» از طریق تغییرشکل صوری آن دنبال کرده بودند.این بازگشت تداوم همان سرخوردگی دادائیستی از شعا...

چکیده صورتگرایی، رویکردی در ادبیات به شمار میآید که نظریه پردازان آن، از جنبه ی زبانی به آثار ادبی نگاه میکنند و بر خلاف منتقدان قبل از خود، به مسایل غیر متنی همچون زندگی نویسنده، جنبه ی روانشناختی اثر وی، محیط اجتماعی و سیاسی وی و ... توجهی ندارند و معتقدند که ادبیات را باید با قواعد و قوانین مختص ادبیات مورد ارزیابی قرار داد. ایشان با پیش کشیدن مسئله ی آشنایی زدایی، نشان دادند که موضوعات و ...

احمد عزیزی شاعر متعهد و انقلابی کشورمان، از شاعرانی است که توانست تحولی در ادبیات و شعر انقلاب اسلامی، به ویژه در زمینه مثنوی سرایی ایجاد کند. این شاعر کرمانشاهی که با موج مثنوی های خود، از جمله (کفش های مکاشفه و شرجی آواز) یکی از زیباترین زبان های شعر معاصر را آفریده است، با زبان شعری خاص خود، برای حادثه آفرینی در زبان و آشنایی زدایی کردن از آن، به روش های مختلفی دست می زند. در این پژوهش، با ا...

سنت و شخصیت های سنتی از سازه های مهم شعر معاصر عربیست. شاعران روزگار ما با بهره گیری از میراث گذشته و شخصیت های کهن، می کوشند تا ضمن اصالت بخشی به اثر ادبی خود، خواننده را به گذشته پیوند زنند و با کمک آن بتوانند به نقل غیر مستقیم تجربه های جدیدشان بپردازند. بهره گیری از عناصر یادشده به شاعران این فرصت را داده تا شعری رمزگونه و نمادین به مخاطب ارائه دهند و سبب تفسیرپذیری متن شعری خود گردند و در ...

آشنایی زدایی از دستاوردهای مکتب فرمالیسم روس می باشد که بر بیگانه نمودن نُرم عادی زبان دلالت دارد. این اصل بعنوان شگردی برای زیبایی آفرینی به شمار می رود و هدف از آن، تشخص و برجسته سازی هر اثر هنری است. هنجار گریزی یکی از شیوه های برجسته سازی و آشنایی زدایی در شعر است. این پژوهش تلاش می کند اشعار سیاب را ازمنظر آشنایی زدایی بررسی نموده و میزان بهره مندی شعر وی را از امکانات زبانی و شگردهای زیبای...

هنجارگریزی یکی از موثرترین شیوه های برجسته سازی و آشنایی زدایی در شعر است که همواره، شاعران برای رسیدن به زبان شعر از آن بهره می برند. یکی از انواع هنجارگریزی، گریز از قواعد نحوی حاکم بر زبان است که در واقع وجه تمایز زبان ادبی از زبان عادی است. در این پژوهش، با روشی توصیفی- تحلیلی بر اساس رویکرد صورت گرایی و بر مبنای چهارچوب نظری لیچ (1969) گونه های هنجارگریزی نحوی در منطق الطیر عطار مورد بررسی...