تفسیر اجتماعی به عنوان یکی از گرایش‏های تفسیری در سده اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته‏است. یکی از زیرشاخه‏های این گرایش تفسیری که در چند دهه گذشته ظهور و بروز چشمگیری در جهان اسلام داشته، گرایش فمینیستی در تفسیر قرآن کریم است. در این مقاله، در گام نخست پس از معرفی اجمالی جریان فکری فمینیسم اسلامی در جهان اسلام، مهمترین اصول این گرایش تفسیری در مقابل تفاسیر سنتی یعنی پرهیز از تحمیل عقیده مردسالا...

پایان نامه حاضر، ترجمه کتاب الطباطبایی و منهجه فی تفسیرالمیزان تألیف علی روسی به زبان اردو است، که به تشریح روش شناسی علامه طباطبایی در تفسیر قرآن کریم و تفسیر ایشان مشهور به تفسیر المیزان می پردازد و قواعد تفسیری به کار گرفته شده توسط علامه طباطبایی در این کتاب تفسیری و نیز تفسیر قرآن به قرآن را تبیین می کند. کتاب مذبور در سه بخش به بررسی روش تفسیری علامه طباطبایی در تفسیر المیزان پرداخته است....

بررسی مبانی، روش و قواعد تفسیر از جمله پژوهش های مهم در حوزه مباحث علوم قرآنی به شمار می آید. در عصر تدوین تفسیر، از دوره تابعین به بعد، برخی مفسران بدون تدوین و شفاف سازی این قبیل مباحث ، به تفسیر قرآن اهتمام ورزیده و برخی دیگر به اجمال به ویژه در مقدمات خود یا در فراز و فرودهای تفاسیرشان به این مقولات پرداخته اند. در دوران معاصر و در پی رو به فزونی نهادن تدوین آثاری که موضوع آن اصول و قواعد و...

یکی از بایسته های پژوهشی در تفسیر، تفسیر تطبیقی روایی آیات کریمه قرآن است. موضوع این پژوهش، تفسیر تطبیقی روایی سوره های معارج و نوح از دیدگاه اهم تفاسیر امامیه و اهل سنت است که تا کنون پژوهش خاصی در این باره صورت نگرفته است. از این رو، دو تفسیر روایی مهم از فرقین، یعنی نورالثقلین نوشته مرحوم حویزی از امامیه و درالمنثور تألیف سیوطی از اهل سنت، به عنوان محور بحث قرار گرفته است. در این پژوهش، ابت...

امام رضا (ع) به عنوان امام هشتم شیعیان در ادامه راه پیامبر اکرم (ص) در تبیین قرآن، روشی منحصر به فرد ارائه داده اند که با تفاسیر معتبر تفاوتی اساسی دارد. ایشان با استفاده از شیوه های قرآن به قرآن، روش مأثور، روش عقلی و کلامی و بعضاً علمی، به تفسیر قرآن پرداخته اند. امام رضا (ع) در تفسیر قرآن، برخلاف تفاسیری چون کشاف و مجمع البیان طبرسی به سراغ ظاهر سخن مانند: لفظ، لغت، بلاغت، صرف، نحو و ... نرفت...

آن‏ها که فی‌الجمله حجیت و کارآمدی روایات را در تفسیر باور دارند، برای دست‏‏‏یافتن به احادیث معتبر تفسیری دیدگاه‏‏‏های گوناگونی دارند که به مبانی آن‏ها برمی‏‏‏گردد. آیت‏‏‏الله‏‏‏ معرف، قرآن‏‏‏‏‏‏پژوه برجسته این عرصه، در عناوین مختلف این باب دیدگاه‏‏‏هایی ویژه دارد. افزون بر اصل کارآمدی احادیث معصومان : در تفسیر و دلایل آن، این‏که در چه نوع موضوعاتی تفسیر با حدیث اعتبار دارد، یا سنخ آگاهی حاصل از...

موضوع این تحقیق، تفسیر ابوعلی جبائی است . محمدبن عبدالوهاب بن سلام بن خالدبن حمزه، ابوعلی جبائی (303-235 ه) از پیشوایان مکتب معتزله به شمار می رود. وی پس از مرگ ابویوسف ، یعقوب الشحام البصری، در راس معتزله قرار گرفت . ابوالحسن اشعری، رئیس مکتب اشاعره از جمله شاگردان وی بوده، که پس از مدتی از وی و مکتب اعتزال دوری گزیده است . جبائی صاحب کتب و نوشته هایی بوده که از جمله آنها "تفسیرالقرآن" است . گ...

ارزیابی روایات تفسیری به جهت تعیین دلالت و حجیت، به‌طور معمول از طریق روش استنادی پیمایش می‌شود. اما روش پی گرفته شده در این مقاله، ارزیابی و تحلیل آرای مفسران در استفاده از این روایات و بررسی کارکرد آنها مبتنی بر گونه‌شناسی روایات تفسیری در محدوده نورالثقلین، به روش میدانی است. به‌نظر می‌رسد این روش توانایی بیشتری در کشف واقعیت موجود روایات و کیفیت مشکل‌گشایی آنان در فهم داشته باشد. در این راس...

تفسیر المیزان در عین حالی که قرآن به قرآن است قرآن به عترت هم می باشد. شاید بهترین تعبیری را که بتوان برای تفسیر المیزان بیان کرد تعبیری مشابه با آنچیزی باشد که علامه در خصوص عالم ذر یا مطابق تعبیر برخی روایات عالم ظلال فرمود.علامه در تعریف خود از این عالم چنین گفت: «...و قد تکرر ذکر الظلال فی لسان أئمه أهل البیت (ع) و المراد به کما هو ظاهر الروایه وصف هذا العالم الذی هو بوجه عین العالم الدنیو...

این نوشتار در پی بیان ویژگیهای تفسیر الکاشف و روش تفسیری محمد جواد مغنیه است. نویسنده نخست از گرایش تفسیری مغنیه سخن می گوید. سپس ویژگیهای الکاشف را در عناوینی چون پیرایش تفسیری، رودرروی با آرای مفسران، نوآوریها، ساده نویسی و روان نگاری، فقه مقارن و کلام تطبیقی، راهنمائی موضوعی آثار، راهنمائی موضوعی تفسیر، تفسیر موضوعی و بهره گیری از ساختار پرسش و پاسخ، مطرح می کند. آنگاه روش تفسیری مفسر را توض...