مقالۀ پیش‌رو با تعریف ایمان و ایمان گرایی مؤمنان (مسلمان، مسیحی و یهودی) و تقسیم آن به حاد و معتدل و بررسی رابطۀ ایمان‌گرایی و شکاکیت، به تحلیل دین‌گرایی ویتگنشتاین پرداخته است. نگاه دینی ویتگنشتاین بر خصلت غیرشناختی زبان دینی اذعان دارد و در عین حال باورهای دینی را اغلب بی‌دلیل می‌داند. فلاسفه‌ای که به‌نوعی تحت تأثیر افکار وی قرار گرفته‌اند، با عنایت به درستی تفسیر ایمان‌گرایانه یا زبان دینی و...

این مقاله متکفّل اشاراتی در باب نسبت «مدرنیته» و «مطالعات دینی» است. بدین منظور ضمن بحثی دربارة مفهوم «دین» در «مطالعات دینی» جدید، از داعیة علمی بودنِ مطالعات دینی جدید و نیز نوع زبان و اهمیت تاریخ در این مطالعات سخن می رود و تلویحاً به تمایز مطالعات دینی جدید با آن چه در سنّت الهیات، کلام و علوم دینی خوانده می شد، نیز اشاره می شود.

زبان شناسی دین و بررسی ساختار آن یکی از مهم ترین موضوعاتی است که از دیرباز در عرصه دین پژوهی درخور توجه بوده و سابقه ای دیرینه دارد. این مبحث در فلسفه دین آمیخته با موضوع تمثیل همواره به تحلیل و بررسی معانی اوصاف الهی و تبیین گزاره های دینی در تمامی ادیان آسمانی اختصاص داشته و امروزه با مطرح شدن شبهاتی درخصوص تعارض علم و دین، زبان دینی به عنوان موضوعی مستقل اهمیت به سزایی یافته است. در دهه های ...

بحث از زبان دین و نسبت آن با واقعیت و چگونگی آزمون گزاره های دینی از مسائل جدید فلسفه دین است; یعنی از زمانی که معرفت شناسی جدید (از زمان کانت به بعد) راه جزمگرایی در عقل اندیشی و اعتماد بی حد و مرز به عقل را مورد سؤال قرار داد و حدود عقل بشر مورد بحث جدّی قرار گرفت. فیلسوفان غربی سؤال از حدود فهم انسانی را به سئوال از حدود ناطقه بشری منتقل و پرسش از میزان نطق او را جایگزین پرسش از فهم او کردند....

در بحث زبان دین، معناداری گزاره­های دینی یکی از چالش­های پیش رویِ فلاسفة دین است. در میانِ نظریه‌ها و پاسخ­های داده شده، نظریة نمادگرایی دینی پل تیلیش اهمیت ویژه­ای دارد. براساس این نظریه، تمامی گزاره­های دینی به غیر از گزارة «خدا وجود دارد» نماد­ هستند. وی با تمایز قائل شدن بین نماد و نشانه، و غیرلفظی و نمادین خواندن گزاره­های دینی، سخن‌گفتن از خداوند را بی­معنا نمی‌داند و بدین‌ترتیب به چالش اصل...

زبان دین یکی از مباحث مهم در فلسفه دین می‌باشد. این دانش به دلیل اهمیت بحث معنا و نقش کلیدی گزاره‌های کلامی در توجیه و صدق گزاره‌های دینی، به بحث از توصیف و توجیه گزاره‌های کلامی می‌پردازد. پرداختن به صدق و کذب گزاره‌های کلامی و سپس معناداری یا بی معنایی و در دهه‌های اخیر، معرفت بخشی یا غیر معرفت بخشی آنها (شناختاری یا غیر شناختاری) از مسائل این علم بوده است. در این بین، رهیافت‌های زبان دینی، ب...

فلسفۀ دین تفسیری معقول و منطقی از تجربه و زبان دینی است. فلسفۀ دین تا آنجا که به اندیشه دربارۀ دین مربوط می‌شود، با فلسفه درهم آمیخته است. تفکر فلسفی همواره خردگرا و به طرزی ژرف معقول بوده است. فلسفۀ دین تحلیلی عقلانی از تجربۀ دینی و مسئلۀ زبان دین است. در فلسفۀ دین، همچنان‌که در تفکر غربی و الهیات مسیحی بسط یافته است، ممکن است دو پرسش عمده به نمایندگی از پرسش‌ها و مسائلی که با استفادۀ دینی از ...

هدف نقد دیدگاه های غیرشناختاری ویتگنشتاین و بریث ویت از اهداف این تحقیق است که می تواند کارکردهای زبان دین را در عرصه های مختلف زندگی انسان نشان دهد. روش تبیین و توصیف تحلیلی دیدگاه های این دو متفکر مورد نظر است. یا...

ایمان­گرایی دیدگاهی است که براساس آن، آموزه­ها واعتقادات دینی موضوع ارزیابی عقلانی قرار نمی­گیرد؛ بلکه مستقل ومتمایز ازهرگونه نظام معرفتی به شمار می­آید.  ایمان­گرایی درجهان معاصر به دو صورت ظهور پیدا کرده است؛ ایمان­گرایی افراطی و معتدل. براساس ایمان­گرایی افراطی، ایمان نه تنها برتر وفراتر ازقلمرو عقل قرار دارد، بلکه میان آن دو هیچ نسبتی وجود ندارد. اما برطبق ایمان­گرایی معتدل ایمان منطق ومعقو...

مبحث زبان دینی که در واکنش به آرای پوزیتیویستها پدید آمد، از مسائل مهم فلسفه دین است. در این میان، یکی از رویکردها در معناشناسیِ زبان دین، رویکرد غیرشناختی است که گزارههای دینی را توصیف امر خارج نمیداند. دی. زد. فیلیپس از مهم‌ترین فیلسوفان غیرشناختی است که با اعتقاد به تفکیک ساحتهای مختلف انسان، بر آن است که هر یک از این ساحتها را باید در بافت خود آن فهم کرد. از این‌رو، کارکرد فلسفه دین اثبات گز...