نظم یا الگوهای ثابت از پیش تعیین شده و قابل کشف دربارة پدیده ها و واقعیت ها، به طبیعت و قوانین تجربی محض اختصاص ندارد؛ بلکه می­تواند آنچه در اصطلاح اندیشمندان مسلمان، سنّت­های اجتماعی یا سنّت های تاریخی نام گرفته را نیز در بر­گیرد، این سنّت­ها که حق تعالی با تعبیر «سنة الله» آنها را به خود نسبت داده (فاطر/ 43 و فتح/ 23)، بیانگر فعل همیشگی و پیوستة الهی در برخورد با افراد و امت هاست. سنّت توفیق یکی ...

اندیشۀ مزدیسنا، بسان دیگر مکاتب دینی و فلسفی، جایگاه بسیار ویژه ای برای موضوع «جبر» و «اختیار» در نظر داشته است. با بررسی متون کهن برای شناخت این آیین که شامل ریگ ودا و اوستا و متون پهلوی است، می توان ردپای سه گونه تفکر را در پدیدآمدن دیدگاه مزدیسنا، درباره نقش اراده انسان درتاریخ و حدود آن تشخیص داد.  نخست نقش بغ دختان و ایزدان در رفتار و کردار انسان که بی شک تأثیرپذیرفته از اندیشه های پیش از ...

مسئله قضا و قدر، از دیرباز مورد توجه و تأمل اندیشمندان مسلمان؛ اعم از اهل سنت و شیعه بوده است. متفکران جهان اسلام با الهام از آیات قرآن و احادیث پیامبر(صلی الله علیه و آله) و اهل بیت(علیهم السلام)، رابطه خالقیت و ربوبیت خدای متعال با نظام هستی و افعال انسان را به گونه ای تفسیر و تبیین کرده اند که موجب اسناد شرور و نواقص و افعال قبیح به حق تعالی نشود. از نظر آنان، تعلّق علم و مشیت و قضا و قدر اله...

چکیده استفاده از روش الایزای غیر مستقیم و مقایسه با آزمایشات رزبنگال، رایت، 2 مرکاپتواتانول در تشخیص سرولوژیکی بروسلوز گاوی مقدمه و هدف: تب مالت یکی از بیماری های شایع مشترک انسان و دام در سطح جهان است. این بیماری مزمن و مسری به طور عمده از گاو، گوسفند، بز، خوک و شتر و از طریق تماس مستقیم با خون، جفت، جنین و یا ترشحات رحم و یا از طریق مصرف محصولات آلوده حیوانی خام منتقل می شود .بروسلوز در ایر...

این نوشتار با نگاه به مبانی قرآنی و روایی، به بررسی موضوع ‏تأثیرپذیری صدرا از قرآن و روایات در مسئله اختیار پرداخته است و این نتیجه حاصل شده که‏ وی میان رهیافتهای ‏قرآنی، عرفانی و فلسفی نوعی اتّحاد ایجاد کرده است؛صدرا،در حلّ مسئله ‏انسان شناسی و اختیار او، از ره آوردهای مختلف فلسفی، عرفانی،قرآنی و احادیث استفاده کرده،وی در راهیابی به تعریف مطلوب خود از انسان و اختیار او، به آموزه های شریعت توجّه د...

نقطة اوج کارکردهای فیض در مباحث بنیادین الهیاتی مانند ایمان مسیحی، کلیسا، نجات، کسب معرفت، و آیین های فیض بخش است. شبیه این آموزه در کلام شیعه، از حیث هدف، قاعده لطف است که کارکردی هدایت گرانه در ارسال کتب الهی و رسولان و امامان دارد. خداوند دانا نیازهای انسان را طبق حکمت، سنجیده و سراسر آفرینش و ازجمله زندگی بشر را از آغاز تا فرجام، تدبیر کرده است. قاعده لطف به ویژه در اثبات نبوت و امامت و اجم...

آزادی از مهم‌ترین و بحث‌انگیزترین واژگانی است که در تاریخ زندگی بشر وجود داشته‌است. هرچند این امر به باور بسیاری از اندیشمندان، ذاتی بشر است و رهاورد روحیۀ تعقل و اختیار او به شمار می‌آید، اما در عمل کسب و دریافت آن، آرمان دور و دراز آدمی بوده‌است. عرفا به عنوان کسانی که دغدغۀ شناخت و تعالی انسان را داشتند، نسبت به این مقوله بی‌توجه نبوده‌اند. آن‌ها با غور و تعمق در ماهیت تصوف به این نتیجه رسید...

آزادی از اساسی ترین مسائل مربوط به انسان و حیات اجتماعی اوست که تحت عناوین متعددی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است . انسان دارای شخصیتی مستقل‘ صاحب عقل و مختار است؛ میل به آزادی و احساس حریت در ذات او نهفته است ودر انتخاب راه در زندگانی چیزی بر او سلطه ندارد که مانع تحقق اراده اش گردد؛ چه خداوند او را عاقل و آزاد آفریده است. تکامل اختیاری انسان که بیانگر شخصیت او و حاصل شکوفایی استعدادهایش می با...

هر زیرگروه گسسته از psl(۲;c) ، گروه کلاینی نامیده می شود. ناحیه ناپیوستگی ω(

این نوشتار به مقایسه نظریات دو فیلسوف اسلامی و غربی استاد مطهری و اسپینوزا درباره اختیار انسان می پردازد. هر یک از این دو فیلسوف نظریات عمیقی درباره اراده آزاد و اختیار انسان عرضه کرده اند که بررسی تطبیقی این نظریات می تواند در فهم عمیق تر دیدگاه های هر یک از دو منشأ اثر قرار گیرد. هدف این جستار روشن کردن شباهت ها و تفاوت های موجود در دیدگاه های آنان درباره این پرسش ها می باشد که آیا انسان واقع...