لای­ زنگان یکی از روستاهای شهرستان دارابِ فارس است که در 54 کیلومتری شرق داراب واقع شده است. این روستا حدود دو هزار نفر جمعیت دارد. در این پژوهش، نگارنده به بررسی فرایندهای واجی «ابدال»، «کاهش» و «افزایش» در گویش لای­زنگانی پرداخته است. داده ­های این پژوهش نشان می ­دهد که نسل جدید، واژه ­ها را بر خلاف والدین خود با تغییراتِ واجیِ کم­تری به ­کار می ­برند. در این گویش، فرایند واجی ابدال از سایر فرای...

لای­ زنگان روستایی کوهستانی با آب و هوایی نیمه سردسیری، از توابع داراب استان فارس است. گویشوران این روستا به گویشی نیمه ­لری سخن می­ گویند. نگارنده در جستار پیش­رو به صورت میدانی از راه مصاحبه و گفت­وگو با گویشوران این خطه، به گردآوری و ثبت و ضبط برخی چیستان ­های لای‌زنگانی پرداخته، سپس آن­ها را با توجه به ژرف­ ساخت­شان، طبقه ­بندیِ موضوعی کرده است. این جستار نتایج بسیاری در پی داشت؛ به عنوان مث...

عرب ها یکی از نژادهای بزرگ محسوب می شوند که در سطح وسیعی از جهان یعنی دو قاره آسیا وآفریقا از جمله ایران پراکنده هستند. مهاجرت عرب ها به ایران، به ویژه در سده های اولیه هجری، باعث حضور و استقرار آنها در بسیاری از نقاط کشور گردید به طوری که برخی از شهرها ومناطق، ترکیبی عربی به خود گرفته است. از جمله این گروه های مهاجر به ایران، عرب های ساکن استان فارس می باشند که زبان ایشان به دلیل هم نشینی با س...

ادبیات بومی از آن جا که بسترها و زمان های متفاوتی برای بروز و ظهور دارد همواره ویژگی هایی متفاوت و خاص خود داشته است. یکی از بسترهای اصلی برای واکاوی جنبه های ادبی گویش ها و زبان ها، تحلیل شدرهایی است که در قلم رو این گویش ها سرود شده اند. شدر شیرازی از آن جا که قدمتی نزدیک به 999 ساله دارد و با توجه به آثار کمّی و کیفی که در پیوند با آن منتشر شده است ، به ویژه در قرن های هشتم، نهم و دوران مداصر...

ادبیات بومی از آن جا که بسترها و زمان های متفاوتی برای بروز و ظهور دارد همواره ویژگی هایی متفاوت و خاص خود داشته است. یکی از بسترهای اصلی برای واکاوی جنبه های ادبی گویش ها و زبان ها، تحلیل شدرهایی است که در قلم رو این گویش ها سرود شده اند. شدر شیرازی از آن جا که قدمتی نزدیک به 999 ساله دارد و با توجه به آثار کمّی و کیفی که در پیوند با آن منتشر شده است ، به ویژه در قرن های هشتم، نهم و دوران مداصر...

هدف این رساله تحلیل زبانشناختی گویش کرمانی است. این گویش یکی از گویشهای شرقی زبان فارسی است. اگر چه گفته می شود که این گویش در چهار چوب ادبیات نوشتاری، تفاوت زیادی با آثار ادبی فارس و خراسان ندارد، اما این بررسی نشان داد که این گویش دارای خصوصیاتی است که آن را بعنوان یک گویش مستقل متمایز می کند. از جمله این تفاوتها می توان به موارد ذیل اشاره کرد: از لحاظ ساخت شناسی، نحوه جمع بستن اسم، علامت مفع...

در شهرستان خرمبید)استان فارس( بجز مردم صفاشهر )خرمی و دهبید( که در مجموع بیش از هفتاد درصد آنها به زبان ترکی صحبت میکنند، زبان مردم بسیاری از روستاها نیز ترکی است. گویشی که مردم ترک زبان صفاشهر، امروزه با آن گفتوگو میکنند، از راه درازی باز آمده، از پیچ و خمهای فراوان تاریخی عبورکرده، در گردنهها وگریوههای گوناگون سخت جانی کرده و فراز و فرودهای بسیاری را آزموده است. اینک امّا- با همهی فشارهایی که ...

در شهرستان خرمبید)استان فارس( بجز مردم صفاشهر )خرمی و دهبید( که در مجموع بیش از هفتاد درصد آنها به زبان ترکی صحبت میکنند، زبان مردم بسیاری از روستاها نیز ترکی است. گویشی که مردم ترک زبان صفاشهر، امروزه با آن گفتوگو میکنند، از راه درازی باز آمده، از پیچ و خمهای فراوان تاریخی عبورکرده، در گردنهها وگریوههای گوناگون سخت جانی کرده و فراز و فرودهای بسیاری را آزموده است. اینک امّا- با همهی فشارهایی که ...

طبقات­الصوفیه یکی از متون کهن فارسی نوشته شده در حوزة هرات (قرن پنجم هجری) است. این کتاب حاصل املای سخنان خواجه عبدالله انصاری در مجالس وعظ است که به دست یکی از شاگردانش نوشته شده است. بررسی زبان این متن می­تواند برخی نکات زبانی ناگفته دربارة گویش کهن رایج در آن حوزة جغرافیایی را آشکار کند. در این مقاله به «اثرپذیری زبان طبقات از زبان عربی»، به عنوان بهره­ای از مسائل زبانی موجود در این متن پردا...