مقالۀ حاضر به توصیف و تحلیل نمونه­هایی از فرایندهای واجی همگونی، درج و هماهنگی واکه­ای در ترکی قشقایی می­پردازد. داده­های مورد نیاز جهت انجام این تحقیق از طریق مصاحبه با 6 گویشور بومی در محدودۀ سنی 25 تا 60 سال جمع­آوری شده است. علاوه بر این از شمّ زبانی یکی از نگارندگان به عنوان گویشور بومی این گونۀ زبانی و هم­چنین از منابع مکتوب نیز در جمع­آوری داده­ها استفاده شده­است. داده­های ارائه شده در ای...

گویش خلجی از گویش­های کهن ترکی در ایران به­شمار می­رود. این گویش، به­علت قرار داشتن جغرافیای تکلم آن در قلب مناطق فارسی­زبان، با دیگر گویش­های ترکی تبادلی نداشته­است. گویش خلجی تغییرات زبانی بسیارگسترده­ای را در اثر همزیستی و مراودات اجتماعی با فارسی معیار پذیرفته­است. هدف این مطالعه بررسی عوامل دخیل در این اثرپذیری در گویش خلجی مهاجران ساکن تهران است. در این پژوهش، تغییرات واژگان و طرز گفتار م...

زبان فارسی در دورۀ اسلامی به گویش­های متعدد انشعاب یافته است. بسیاری از واژه­های این گویش­های متنوع طی گذشت سده­ها دستخوش تحولات آوایی و واجی گردیده است. با نگاه دقیق به ساختمان زبان و قواعد دستوری گویش­های پراکندۀ ایرانی، می­توان به پیوند میان این گویش­ها با زبان­های دوره باستانی دست یافت. گویش رایج در منطقۀ سرکویر، به لحاظ زبانی و واژگانی دارای ویژگی­های برجسته­ای است که نویسندگان را بر آن دا...

انسان همواره در جامعه نیازمند ارتباطات اجتماعی بوده و هست، و همیشه افرادی نیز بوده اند که به علت تن ندادن به هنجارهای اجتماعی، مایل نبوده اند مکالماتشان بر دیگر گویشوران آشکار شود. پس مبادرت به ایجاد گونۀ زبانیِ خاصی کرده اند تا بتوانند بدون بروز مشکل به ارتباط با یک دیگر بپردازند. چنین گونۀ زبانی ای را زبان مخفی می نامند. یکی از گروه هایی که تمایل ندارند اسرار و مکالماتشان بر دیگران فاش شود نوج...

سببی بودن یکی از موارد تقابل افعال به شمار می رود که به تقابل میان افعال سببی، غیرسببی و ناگذرا اشاره دارد. این ساخت ها از حیث ظرفیت معنایی با یکدیگر متفاوتاند و این تفاوت در ساخت نحوی آنها بازتاب یافته است. در مقالۀ حاضر انواع ساخت سببی در زبان تاتی بررسی شده و در سه گروه کلی سببی های تحلیلی، ساخت واژی و واژگانی تقسیم بندی شده اند. در ادامه با استفاده از استدلال های زبان شناسی نقش گرا نشان د...

پژوهش حاضر، کاوشی در حوزۀ جامعه‌شناسی زبان به‌ منظور بررسی بخش کوچکی از تفاوت‌های زبانی پیرامون مسئلۀ قاطعیّت در گفتار گویشوران کردی کلهری (یکی از گویش­های اصلی کردی جنوبی رایج در غرب ایران) است. یکی از برجسته‌ترین دیدگاه‌ها در این باب، رویکرد تسلّط لیکاف (2004؛ 1975) است که با برشمردن 9 مشخصّۀ زبانی، گفتار زنان را گونۀ زبانی«عاری از قدرت» معرّفی می‌کند و علّت برگزیدن آن توسّط زنان را نابرابری‌های اج...

مجموعۀ گونه­های زبانی متداول در منطقۀ فیروزآباد را می­توان ترکیبی از گویش­ها و لهجه­ها دانست. در این مقاله، سه گونۀ زبانی متعلق به گروه گویش­های کوهمرّه­ای، گروه گویش­های لُری و گویش قشقایی و گونه­ای زبانی متعلق به لهجۀ فارسی محلی  از نظر ساخت آوایی و دستوری معرفی و تبیین شده­اند. در این زبان­گونه­ها واکه­های کشیده­ای وجود دارد که جایگاه تولیدشان، جایگاه تولید واکه­های کوتاه با کشیدگی بیشتر است. ...

چکیده: قرآن قدس، نسخه ای خطی است از قرآن با ترجمه ای منحصر به فرد به فارسی که در موزه ی آستان قدس رضوی نگهداری می شود و نیز چاپ عکسی آن در سال 1364 توسط دکتر علی رواقی در دو جلد منتشر شده است. زبان این برگردان، که از متون دوره ی تکوین است، آمیزه ای است از فارسی، عربی و عناصر گونه ای و گویشی. این متن به دلیل برخورداری از ویژگی های زبانی بی نظیر از جمله واژه های گویشی و واژه های کمیاب و نایاب، ...

سبک واقعیتی زبانی است و سرچشمۀ این واقعیت در گزینش‌های زبانی نویسنده نهفته­است. مطالعات سبک‌شناسی می‌تواند در درک بهتر متون ادبی راهگشا باشد. تحقیق حاضر، به توصیف و بررسی ویژگی­های زبانی داستان­های کوتاه جلال آل­احمد می‌پردازد. نگارنده سعی­دارد تا برخی از ویژگی­های آوایی، واژگانی و نحوی نثر آل­احمد را تعیین­کند. بدین­منظور بیست داستان کوتاه آل­احمد، براساس روش پیشنهادی رایت و هوپ (1996) بررسی­ش...

زبان فارسی در دورۀ اسلامی به گویش­های متعدد انشعاب یافته است. بسیاری از واژه­های این گویش­های متنوع طی گذشت سده­ها دستخوش تحولات آوایی و واجی گردیده است. با نگاه دقیق به ساختمان زبان و قواعد دستوری گویش­های پراکندۀ ایرانی، می­توان به پیوند میان این گویش­ها با زبان­های دوره باستانی دست یافت. گویش رایج در منطقۀ سرکویر، به لحاظ زبانی و واژگانی دارای ویژگی­های برجسته­ای است که نویسندگان را بر آن دا...