در کتاب ها و نوشته های غربی کشف و ساخت مفرغ و برنج و همچنین، احیای روی خالص به صنعتگران غیر ایرانی نسبت داده شده است. در این مقاله شواهد و مستندات موجود درباره نقش ایرانیان در کشف و توسعه این فلزات و آلیاژها ارائه شده است. طبق این شواهد به احتمال قریب به یقین آلیاژهای مفرغ، برنج و فلز روی برای اولین بار در ایران تولید و مصرف شده اند. در ادبیات فارسی از لغت روئین که به کرات در نوشته های ادبی ایر...

یکی از راه های عمده درک برهمکنش ها و روابط فرهنگی جوامع باستان، آنالیز و مقایسه مواد فرهنگی با یکدیگر است. با توجه به اینکه هنوز مطالعات تطبیقی جدی در باب عصر مفرغ و هزاره سوم قبل از میلاد در حوزه مکران انجام نشده، پژوهش حاضر تلاش دارد تا با مطالعه و مقایسه گونه شناختی سفال عصر مفرغ مکران جنوبی، که از بررسی های میدانی جدید بدست آمده، با محوطه های همزمان در بلوچستان پاکستان به درک روشنی از روابط...

گاهنگاری شمال غرب ایران عمدتا بر اساس نتایج کاوش های انجام گرفته در محوطه های دریاچه ارومیه تبیین شده است و نتایج این کاوش ها به کل شمال غرب ایران که دارای چهره های مختلف جغرافیایی است، تعمیم داده شده است که در بیشتر این مناطق مطالعات جامعی به عمل نیامده است. گورستان خانقاه در روستای خانقاه در شهرستان خلخال اردبیل نشان دهنده تداوم سفالی عصرمفرغ قدیم به مفرغ میانی و عصر آهن بدون هیچ گونه گسیختگی...

علیرغم مطالعات، کاوشها و بررسیهای فراگیر باستان شناسی در فارس، شهرستان کازرون همچنان ناشناخته باقی مانده است و فقدان بررسی های منظم باستان شناسی موجب شده است تا اطلاعات کمی از استقرارهای ادوار مختلف فرهنگی و ساختارهای اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی این منطقه داشته باشیم. شهرستان کازرون در غرب استان فارس قرار دارد و یک منطقه کوهستانی است و وسعت این شهرستان 4119 کیلومتر مربع است. این منطقه دارای ویژگ...

همواره شناخت انسان و فعالیت های انسانی در مطالعات باستان شناسی و مردم شناسی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. برای این منظور و برای درک بهتر این مفهوم، باید از فرهنگ، نحوه زندگی و همچنین چگونگی سازگاری انسان با محیط اطرافش چه در گذشته و چه امروز آگاهی داشت. تاکنون پژوهش های میدانی اندکی بر روی نقوش بافته های منطقه سیستان و بلوچستان صورت پذیرفته است، لزوم انجام این گونه از پژوهش ها، نگارنده ...

یکی از مشخصه های فرهنگی شرق زاگرس مرکزی در هزاره سوم و دوره مفرغ قدیم گسترش زیستگاههای مربوط به فرهنگ یانیق در این ناحیه است. در بررسی میدانی 1387در دشتهای محدوده شرق زاگرس مرکزی واقع در حوضه الوند ما توانستیم بیش از 90 زیستگاه مربوط به دوره مفرغ قدیم را شناسائی نماییم. بر اساس تجزیه وتحلیل داده های بدست آمده از این بررسی در محیط نرم افزار GIS و با استفاده از روش های آماری رابطه بین موقعیت هر ز...

باستان شناسی چشم انداز امروزه از مهمترین روشهای بررسی منطقه ای است و می توان آنرا یکی از کاملترین آنها دانست. به نظر می رسد که سیستمهای استقرار در تپه گزنک آگاهانه و با اهداف قبلی صورت گرفته است. این تپه در محل التقای دو شاخه از رودخانه سه رود واقع شده است. همین حالت دلتایی محل باعث حاصلخیزی زمینهای کشاورزی اطراف تپه شده است. این تپه در دشت زرند در کنار راه ابریشم واقع شده است و همین اهمیت ارتب...

کاوشهای باستان شناسی که از سال 1965 به این طرف در پشت کوه لرستان انجام یافته است ، موجودیت قبرستان هایی را از دوره قدیم عصر مفرغ تا عصر آهن III روشن نموده و از میان دوران های فوق ، فرهنگ عصر آهن III بهتر از دوران های دیگر شناخته شده و این کاوش ها ، مطالعه بیش از 600 گور را ، به ویژه از دوره عصر آهن III فراهم نموده است . به همین لحاظ در این پژوهش ، برای روشن شدن گورستان ها ، ساختار گورها و اشیاء...

تپه گوراب در روستای جوراب و در فاصله 12 کیلومتری شهر ملایر در جنوب شرق استان همدان قرار دارد؛ این تپه در مجاورت جاده ارتباطی ملایر به اراک واقع است. پژوهش های باستان شناسی  در تپه گوراب به طور مجدد به سرپرستی علی خاکسار با هدف تعیین عرصه و پیشنهاد حریم و لایه نگاری انجام گرفت که در نهایت منجر به شناسایی مساحت واقعی تپه و هم چنین ادوار فرهنگی مختلف موجود در این تپه گردید. در مجموع در تپه گوراب ب...

چکیده هدف از انجام این تحقیق، مطالعه، بررسی و معرفی مسیرهای ارتباطی است که از دوران گذشته مورد استفاده­ی ساکنان منطقه­ی زاگرس مرکزی، به ویژه کوچ­نشینان قرار گرفته است. در گذشته، مطالعات جغرافیایی نسبتاً جامعی در زمینه­ی معرفی مسیرهای ارتباطی منطقه صورت گرفته است؛ ولی در این پژوهش با رویکردی نو مطالعات باستان­شناسی و مردم­شناسی نیز انجام گرفته است. این مقاله در پی آن است که: آیا این مسیرهای ارتبا...