پرسش از کیستی و هویت افراد، طوایف، اقوام و ملت ها از اساسی ترین مسایل فکری جامعه بشری بوده است و افراد و جوامع انسانی از دیر زمان در تکاپوی هویت فردی و اجتماعی خود در دوره های مختلف حیات خویش بوده اند. با تکوین و حاکمیت یک گفتمان هویتی، گفتمان های هویتی رقیب به حاشیه رانده می شود؛ ولی هرگز از بین نرفته و مترصد فرصتی است که مجدداً ظهور یابد و حاکمیت خود را احیا نماید. با توجه به موقعیت جغرافیایی...

چکیده سیاست آوردگاهی به‌حساب می‌آید که در آن قطب‌های متعارض در برابر یکدیگر صف‌کشیده راه را برای آزادی، هژمونی و شکل‌گیری رژیم‌های حقیقت فراهم می سازند. اعتقاد به سیاست به عنوان آوردگاهی که تعارض های هویتی همدیگر را تعیین حدود می نمایند مورد توجه لاکلائو و موف به حساب می آید. این دو در صددهستند تا از دموکراسی های موجود دموکراسی زدایی کرده تا بتوان دموکراسی در فضای پسا دموکراتیک صورت بندی نماین...

مسئله «اسلام‌ گرایی» و «اسلام‌ سیاسی» در برگیرندة مباحثی گسترده، دامنه ‌دار و مجادله ‌برانگیز است که ابعاد و دامنه‌‌های آن در سال های اخیر به واسطة شکل‌گیری آثار و نظریات گوناگون، غنی‌تر شده است. در درون مباحث و نظریات موجود می‌توان مجموعه‌ای متنوع و متفرق از مباحثات و مجادلات فکری را در ارتباط با «هویت اسلام سیاسی» و چرایی و چگونگی پدیدار شدن آن، ملاحظه نمود. اما علی رغم این تلاش ها، آنچه که د...

این مقاله به بررسی آینده پژوهی مردم سالاری دینی در جمهوری اسلامی ایران می پردازد. مطالعه روندهای گذشته در مردم سالاری دینی نشان می‌دهد که ریشه های این گفتمان به دوران مشروطه و اولین رویارویی حکومت قاجار با مدرنتیه غربی باز می گردد؛ زمانی که برای اصلاح نهادهای جدید غربی همچون مجلس شورای ملی، قانون و ...نهاد دین وارد عمل شد؛ با شکل گیری سیاست های مواجهه جویانه پهلوی اول و دوم، حاملان این گفتمان ب...

این مقاله در صدد است به فرآیند شکل گیری و هژمون شدن گفتمان غرب زدگی در ایران بپردازد. در شناسایی سازوکارِ کشمکش ها و منازعات اجتماعی، نظریۀ گفتمان لاکلاو و موف یکی از کارآمدترین روش ها است که به عنوان چارچوب و استراتژی تحقیقِ پیش رو برگزیده شده است. با اتکا به این نظریه، پی می بریم گفتمان غرب زدگی تصویری که از گفتمان غربگرای تجدد خواه و مدرنیزاسیون ارائه می دهد، تصویری از شکاف ها و انشقاق های فزا...

زبان پدیدآورنده حیات اجتماعی و زیست­جهان هر جامعه انسانی است. در هر عصری و در هر جامعه­ای نباید از تنها یک بازی زبانی بلکه باید از بازی­های زبانی سخن گفت؛ بازی­های زبانی که ذخایر نشانه­شناختی جامعه را شکل داده و امکان بازتولید آنها را در منازعه ­گفتمان­های سیاسی فراهم می­کنند. جامعه ایرانی نیز در یک قرن اخیر واجد چنین خصلتی بوده است. در این میان زبان سیاسی روشنفکری دینی یکی از بازی­های زبانی در...

هویت یکی از پیچیده ترین مفاهیم در حوزه علوم انسانی و اجتماعی به شمار می رود؛ پدیده ای چندوجهی که از مناظر مختلف، مبانی و معانی گوناگونی را نمایان می سازد. در یک نگاه کلی می توان هویت را حاصل دیالکتیک نظام ذهنی و ساختار اجتماعی و فرهنگی قلمداد نمود؛ رویکردی که هویت را در کنار غیریت مورد توجه قرار داده و بدین سان واحد تحلیل خود و دیگری را در حوزه هویت برجسته می سازد؛ اما وقتی از هویت فرهنگی سخن م...

در این پژوهش، تلاش شده است تا با بهره گیری از روش تحلیل گفتمان (به ویژه در روایت نورمن فرکلاف)، «نقش عوامل فراگفتمانی در بازنمایی طبقه ی متوسط جدید» مورد مطالعه قرار بگیرد. بدین منظور رساله ی حاضر به مطالعه ی موردی روزنامه ی همشهری (1374 و 1378) پرداخته است. امروزه طبقه ی متوسط، بر اثر تغییر و تحولات بنیادین در جوامع سرمایه داری، به سرعت رو به گسترش و فراگیر شدن است و البته به دلیل این تغییرات...

متون رسانه ای نتیجه کنش های گفتمانی اند و سازندگان آن با ساخت و ارائه این متون در صدد بازنمایی از واقعیات و هویت ها هستند. رویکرد گفتمانی به تاثیرات و پیامدهای بازنمایی یعنی سیاست های آن توجه دارد. این تحقیق، گفتمان هویتی ایرانی را استیلاجویی یک گروه سیاسی می داند که برای تعریف ابعادی که هویت ایرانی از درون آن معنا می یابد، تلاش می کند. گفتمان های هویت ایرانی، صورت بندی و یا مفصل بندی ای از دال...