سیاست خارجی کشورها تحت تاثیر عوامل خارجی و داخلی است که ایران نیز از این امر مستثنی نیست.انقلاب های عربی اخیر فرصت ها و تهدیداتی را برای جمهوری اسلامی در بر دارد.بررسی این فرصت ها و تهدیدهای این انقلاب ها مبنای پژوهش حاضر گردیده است که مشخص نماییم این انقلاب ها چه فرصت ها را برای ایران به ارمغان آورده است و چه تهدیدهایی را در منطقه و بین الملل را شامل می شود که شناخت و دفع این تهدید ها خود نقطه...

پژوهش حاضر با هدف واکاوی تهدیدات امنیتی گروه سلفی جهادی داعش بر محور مقاومت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تنظیم شده است و تلاش اصلی نویسندگان در این پژوهش ارائه پاسخی علمی و عینی بدین سؤال است که گروه سلفی جهادی داعش با عقایدی ضد شیعه چه تهدیداتی را می‌تواند علیه محور مقاومت وامنیت ملی جمهوری اسلامی ایران داشته باشد؟ فرضیه پژوهش حاکی از آن است که تهدیدات ناشی از این گروه در سطوح مختلف سیاسی، ...

ظهور جریان های جهادی-تکفیری بعنوان قرائتی سیاسی از اسلام سلفی، تحولات عظیمی را در منطقه شکل داده اند. در دهه 80 میلادی موج اولیه این جریانات جدید از ائتلاف وهابی های عربستان سعودی در غرب و جریان های بنیادگرای اسلامی عربی در شرق دنیای عرب بر علیه اشغال افغانستان شکل گرفت. حوالی خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان، القاعده بعنوان موج دوم گروه های جهادی-تکفیری اعلام موجودیت نمود.  بعد از اشغال عر...

چکیده فرقه گرایی و تشدید اختلافات مذهبی جزو لاینفک در تحولات خاورمیانه می باشد. پدیدار شدن دولت های ناتوان مانند لیبی، یمن، عراق، سوریه و ظهور بازیگران قدرتمند غیردولتی فراملی مانند القاعده، داعش، جبهه النصره، طالبان، جماعت اسلامی، جماعات الصحوه، جنبش انصارالله یمن، حزب الله لبنان و... در کنار تغییر در رفتار و کنش گری بازیگران بین المللی و منطقه ای، نظم سیاسی و امنیتی حاکم بر خاورمیانه را متحول...

گفتمان سلفی وهابی پس از یک قرن منزلت هژمونیک، از دهه 1970 با چالش‌های درون گفتمانی مواجه شده است. گفتمان صحوه (بیداری) یکی از گفتمان‌هایی است که به دنبال بازاندیشی در بنیادهای فکر سیاسی گفتمان سلفی وهابی بوده است. این گفتمان ضمن نقد تجویز «تبعیت» و بی‌تفاوتی سیاسی در گفتمان سلفی وهابی از آموزه‌های سیاسی اخوان المسلمین بهره گرفت و با تأکید بر احیای نقش دین در جامعه و سیاست به دنبال واسازی گفتمان...

یکی از پدیده­های زیانبار عصر حاضر، گسترش دیدگاه سلفی گری و ظهور گروه های تکفیری همچون گروه تروریستی داعش است که با پشتیبانی استکبار جهانی، جنایات فجیعی را در کشورهای مختلف بویژه کشورهای اسلامی مرتکب شده اند. دنیای اسلام  نه تنها باید از تمام ظرفیت های خود برای مقابله با این پدیدة شوم استفاده کند، بلکه علاوه بر آن، می­بایست از توسل به ساز وکارهای قضایی بین المللی نیز غافل نشود. مقالة حاضر، با ات...

بحران در سوریه که از مارس 2011 با درخواست های صنفی آغاز گردید، به سرعت در این کشور گسترش یافت؛ به طوری که تنها 5 ماه پس از اولین تظاهرات بزرگ، رسماً گروهی از مخالفین رژیم، تشکیلاتی را به نام ارتش آزاد سوریه با هدف سرنگونی حکومت دمشق سازمان دادند. با گسترش بحران و تغییر سیاست دولت های منطقه ای در موافقت با متعارضان داخلی و خارجی و به سمت تقابل با رژیم بشار اسد، تحولات سوریه ابعاد منطقه ای و سپس ا...

در پی وقوع انقلاب اسلامی در ایران، حاکم شدن گفتمان اسلام سیاسی، و افزایش تأثیر آن بر جامعه پاکستان و نظر به ناتوانی  و ناکارآمدی دولت اسلام آباد در مدیریت رفتارهای واکنشی گروه‌های سلفی بنیادگرا و افراطی و همچنین به‌دلیل فروفتادن در نزاع‌های داخلی، زمینه ترویج روزافزون اندیشه وهابیت و عقاید ضدشیعی در جامعه پاکستان ایجاد شد. از این‌رو تحریکات و تهدیدات ناشی از افراط‌گرایی سلفی در پاکستان باعت ایج...

مسلمانان شیعه در کشورهای منطقه خاورمیانه، یک کیان جغرافیایی واحد را تشکیل داده اند که دارای وزن سیاسی و بین المللی خاصی است که در ادبیات روابط بین الملل آن را ژئوپلیتیک شیعه می نامند. اصلی ترین عامل تشکیل ژئوپلیتیک شیعه، پیوند گفتمانی مسلمانان شیعه و بلوک بندی آنان براساس همین مولفه است.به عبارت بهتر، ژئوپلیتیک شیعه، بر پایه عامل ژئوکالچرال قوام یافته و منطقه ای به نام " هلال " شیعی را تشکیل دا...

این نوشتار به جریان‌شناسی سلفی‌گری اختصاص دارد. به منظور انجام این مهم، ابتدا ریشه‌ها و زمینه‌های تقسیم‌بندی سلفیان بررسی شده؛ سپس به تقسیم‌بندی جریان‌های مرکزی سلفی پرداخته خواهد شد. در بخش نخست، منشأ انشعاب و تقسیم سلفیان در سه حوزه سیاست، عقاید و روش شناسایی و به‌ صورت مجزا بررسی می‌شود. در بخش دوم نیز، جریان‌های سلفی در چهار گروه اصلی: تکفیری، جهادی، تبلیغی و سیاسی شناسایی و تقسیم‌ب...