آخوند خراسانی، اندیشمندی اصولی است که با نگرشی عقل گرایانه به تأمل اجتهادی درباره امر سیاسی می­پردازد. مقاله حاضر، با اشاره به بسترهای عینی و فکری اندیشه­ورزی فقهی سیاسی وی، تلاش دارد به منطق درونی اندیشه فقهی سیاسی وی راه یافته و از این طریق پیوند فقه و امر سیاسی را نشان دهد. نگارنده به طور مشخص دیدگاه فقهی وی در باره ولایت فقیه و مشروطیت را به مثابه مهم ترین مصادیق امر سیاسی  این دوره بررسی ک...

مسئلة شکل‌دهنده به مقالة پیش‌ِرو، فهم نسبتِ میان «نحوة سامان‌یابی اجتماع سیاسی» (با تمرکز بر نسبت میان فرد، جامعه و دولت) و «نوع نگرش به امر سیاسی» در ایدئولوژی فاشیسم است. پیگیری این مسئله بر این پرسش محوری پایه‌ریزی می‌شود که چگونه می‌توان نحوة سامان‌یابی اجتماع سیاسی در سیاستِ فاشیسم را از منظر شناخت‌شناسی تحلیل کرد؟ در پاسخ، فرضیة این مقاله بر این است که می‌توان نسبت وثیقی میان «ساماندهی توتال...

رسالة مفهوم امر سیاسی اثر کارل اشمیت برای نخستین‌بار در سال 1932 در آلمان منتشر شد. این رساله درون خودش بیانی صریح دربارة آن معیاری دارد که به‌اعتبار آن می‌توانیم عرصة سیاست را از عرصه‌های دیگر تمییز بدهیم. معیاری که نهایتاً آبجکتیویتة سیاست را بررسی می‌کند، آن معیار بنیادینی که به‌اعتبارش می‌شود این مسئله را دریافت که تحتِ چه شرایطی درون حوزة سیاست قرار خواهیم گرفت. ازآن‌جایی‌که رسالة<e...

مقاله درصدد تحقیقی تئوریک در ماهیت و علل اقتصاد سیاسی توسعه نیافتگی خصوصی سازی در ایران و درک فرایند تاریخی مستمری است که طی آن، هستة در حال گسترش سرمایه داری دولتی همچنان در تاریخ ایران معاصر به شکل حادّی بازتولید و توسعه یافته و در مقابل، بخش خصوصی اقتصاد از زمینه های محدودی برای مالکیت، انباشت سرمایه، رشد و ایفای نقش در  فرایند توسعۀ ایران برخوردار بوده است. مقاله با استفاده از یک رهیافت نظری...

بسیاری از اندیشمندان سیاسی، کارویژه اساسی نظام های سیاسی را برقراری نظم اجتماعی و ساماندهی مطالبات اعضای جامعه سیاسی، برای رسیدن به وضع مطلوب و سعادت آن اعضا می دانند. از آن جا که دولت مهم ترین منبع تدوین قواعد، اجرای تصمیمات و تخصیص ارزش های مادی و معنوی به شمار می آید، در جست و جوی ساز و کارهایی است که امکان ایجاد نظم مطلوب را برایش فراهم سازد. این که نظام های سیاسی در قالب چه ساختاری و بر مب...

بسیاری از اندیشمندان سیاسی، کارویژه اساسی نظام های سیاسی را برقراری نظم اجتماعی و ساماندهی مطالبات اعضای جامعه سیاسی، برای رسیدن به وضع مطلوب و سعادت آن اعضا می دانند. از آن جا که دولت مهم ترین منبع تدوین قواعد، اجرای تصمیمات و تخصیص ارزش های مادی و معنوی به شمار می آید، در جست و جوی ساز و کارهایی است که امکان ایجاد نظم مطلوب را برایش فراهم سازد. این که نظام های سیاسی در قالب چه ساختاری و بر مب...

یکی از مهم ترین مسائلی که در ارتباط با مفهوم دولت در طول قرن های متمادی مورد بررسی فیلسوفان و نظریه پردازان سیاست بوده را باید در نسبت میان مسئله تربیت و سیاست جستجو کرد. مسئله ای که به یک عبارت، گره گاه اولیه نظریه پردازی درباره سیاست در یونان باستان بوده و هنوز اهمیّت زیادی را در پرداختن به دولت و مسائل مربوط به آن به خود اختصاص می دهد؛ تا جایی که هر پرسشی از چیستی دولت، سیاست و مفاهیمی که این...

چکیده سیاست آوردگاهی به حساب می آید که در آن قطب های متعارض در برابر یکدیگر صف کشیده راه را برای آزادی، هژمونی و شکل گیری رژیم های حقیقت فراهم می سازند. اعتقاد به سیاست به عنوان آوردگاهی که تعارض های هویتی همدیگر را تعیین حدود می نمایند مورد توجه لاکلائو و موف به حساب می آید. این دو در صددهستند تا از دموکراسی های موجود دموکراسی زدایی کرده تا بتوان دموکراسی در فضای پسا دموکراتیک صورت بندی نمایند...

کارل اشمیت (1985-۱۸۸۸) یکی از بحث­برانگیزترین متفکران سیاسی و حقوقی و از ­نظریه­پردازان برجستة قرن بیستم است. از دیدگاه اشمیت، لیبرالیسم بر ایدة تضاد دولت و جامعه و دولت حداقلی استوار است و از چند نظر قابل نقد است: عدم تلازم لیبرالیسم با دموکراسی، تحلیل رویه­ای به جای تحلیل ستیزش و تأکید لیبرالیسم بر رویه­گرایی و نادیده گرفتن جدال و ستیزش و دوست و دشمن، تقلیل جایگاه انسان و سیطرة نوعی دیدگاه فر...

بر طبق نظر ژاک لاکان، ایجاد آرمان‏شهرِ بی‏نقص و مطلق در نظام نسبی جهان نمادین محال است، زیرا چارچوب گستره نمادین تحت سیطره قوانین از پیش تعیین‏شده (دال‏ها) است. نظام‏های سیاسی که درصدد ایجاد آرمان‏شهراند به دلیل عدم باور به محال بودن امکان برپایی آن در این جهان محدود، تصور می‏کنند که وجود گروه‏های مخالف علت اصلی عدم توفیق آن‏هاست، از این‏رو، اقدام به حذف مخالفان می‏کنند. چنین رویه‏ای در نهایت سب...