فرهنگ زبان تاجیکی که در دو جلد در سال ۱۹۶۹م در مسکو چاپ شد و در سال ۲۰۰۶م در تهران به نام فرهنگ فارسی تاجیکی به طبع رسید، براساس اصول تازۀ علمی ترتیب یافته است. در این فرهنگ کوشش شده است تا سنت های ملی لغت نامه نگاری از برخی جهات به درجۀ دستاوردهای علم جهانی عصر برده شود. راه و روش مؤلفان این فرهنگ را «سفارش اجتماعی زمان»، خواست های یک دورۀ مهم تاریخ تاجیکستان ورارود معیّن کرده است. در دهه های ب...

در این پایان نامه بازشناسی برون خط کلمات دست نوشته فارسی در یک فرهنگ لغت محدود مورد مطالعه قرار می گیرد. برای این منظور یک روش دو مرحله ای پیشنهاد می گردد. در مرحله نخست توسط الگوریتم های خوشه بندی سلسله مراتبی وisoclus کلمات موجود در فرهنگ لغت بر اساس تشابه خوشه بندی می شوند. ویژگی های تشابهی به کار رفته در این مرحله، بردارهای پروفایل بالا، پایین، پروژکشن عمودی و تعداد گذر از سیاه به سفید برای...

فرهنگ تحفه‌الاحباب حافظ اوبهی که در سال ۱۵۳۰م درزمینۀ لغت فرس اسدی طوسی تألیف شده است، یکی از سرچشمه‌های معتمد ادبی دربارۀ تاریخ ادبیات، به‌ویژه گردآوری و تحقیق اشعار و ابیات پراکندۀ فارس و تاجیک در سده‌های دهم و یازدهم میلادی به‌شمار می‌رود. اولین مقالۀ تحقیقاتی که عبدالرئوف فطرت براساس یکی از نسخه‌های قلمی این کتاب نوشته، تا به امروز اهمیت علمی خود را ازدست نداده است. در مقا...

فرهنگ لغت از جمله منابعی است که در طول روزگاران نگاه دارندة زبان، فرهنگ و دانش یک ملت به شمار می آید. روابط دینی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی ملت ها با یکدیگر، همواره تأثیر بسزایی در به وجود آمدن این گونه آثار داشته است. به همین دلیل می بینیم که از یک سو ایرانیان، پس از ظهور اسلام، رفته رفته به تألیف کتاب های لغت عربی همت گماشتند و از سوی دیگر، مردمی که در دیار هندوستان به سر می بردند، به تألیف فره...

فرهنگ تحفه الاحباب حافظ اوبهی که در سال ۱۵۳۰م درزمینۀ لغت فرس اسدی طوسی تألیف شده است، یکی از سرچشمه های معتمد ادبی دربارۀ تاریخ ادبیات، به ویژه گردآوری و تحقیق اشعار و ابیات پراکندۀ فارس و تاجیک در سده های دهم و یازدهم میلادی به شمار می رود. اولین مقالۀ تحقیقاتی که عبدالرئوف فطرت براساس یکی از نسخه های قلمی این کتاب نوشته، تا به امروز اهمیت علمی خود را ازدست نداده است. در مقالۀ فطرت ملاحظه های...

در این فرهنگ 500 واژه از واژگان فقهی مورد بررسی قرار گرفته است روش کار بیان معانی لغوی و اصطلاحی و استناد به آیات قرآنی ، احادیث و ضرب المثل ها می باشد . تبیین ترکیبات و تقسیمات یک واژه و در مواردی بیان احکام فقهی مربوط به آن و اختلاف نظر مذاهب اسلامی درباره آن و نیز ذکر معادل انگلیسی هر لغت از ویژگیهای این فرهنگ می باشد.

در این نوشته، «تاریخ تحولات فرهنگ نویسی فارسی» در قلمروی زبان فارسی بررسی می شود. با مقایسۀ قدیمی ترین فرهنگ های فارسی با فرهنگ هایی که در سدۀ بیستم نوشته شده اند، می توان کل تاریخ فرهنگ نویسی فارسی را به دو دورۀ «سنتی» و «علمی» تقسیم کرد. منظور از فرهنگ نویسی سنتی دوره ای از فرهنگ نویسی فارسی است که از قرن چهارم و پنجم هجری آغاز شد و تا پایان قرن سیزدهم هجری ادامه یافت. فرهنگ های این دوره هم ا...

استراتژی های یادگیری لغت نقش مهمی در یادگیری زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم ایفا می کند. در این راستا، تحقیقات بسیاری نشان داده اند که استراتژی استفاده از فرهنگ لغت یکی از رایج ترین استراتژی های مورد استفاده زبان آموزان می باشد. دانستن این مسئله که کدام نوع فرهنگ لغت کارآیی بیشتری دارد می تواند کمک شایانی به زبان آموزان و معلمان کند. بر این اساس، هدف این پژوهش از یک سو بررسی رایج ترین استراتژی ...

اصولاً کار فرهنگ‌نویسی یا واژه نگاری(Lexicographie) تهیه و ارائه مجموعه‌های واژگانی است که بر طبق اصول زبان‌شناختی یا بهره‌گیری از واژگان شناختی صورت می‌گیرد. مقایسه تطبیقی فرهنگ «لغت فرس» اسدی توسی در زبان فارسی، و «العین» خلیل بن احمد فراهیدی در زبان عربی به عنوان اولین فرهنگ‌های لغت با توجه به پیشینه‌ فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و دینی مشترک نشان از آمیختگی و نزدیکی دو زبان فارسی...

هدف مقالة حاضر معرفی بسامدنگاری به مثابه یک فناوری بدیع آموزشی است که متخصصان زبان از طریق آن به بعضی از اهداف خود در مطالعات زبانی و آموزش زبان نائل خواهند شد. تیم جانز (1991) در تعریف ساده ی بسامدنگاری آن را ‍جستجوی هم نشینی های لغات می داند. این جستجو برای یافتن یک کلمة خاص و یا یک ساختار نحوی در متن یا گنجینه ای از متون انجام می پذیرد . هدف از این جستجو تحقیق در معانی متفاوت، بافتهای متنی ن...