دراین پژوهش، مضامین یادداشتهای نسخه های خطی (قرن 6ـ 12 ق) موجود درکتابخانه مرکزی دانشگاه تهران (مجموعه سیدمحمد مشکوه شامل 183 جلد و 45 یادداشت بررسی شده است و نگارنده سعی کرده است تا با بررسی عناوین و مضامین یادداشتهایی که در أغاز یا پایان نسخ خطی نگاشته شده و ارزش کتابشناسی ونسخه شناسئ دارند ویژگیهای آنها را- با تحلیل محتوا و تجزیه تحلیل علمی و تحقیقی، شناخت نوع موضوعات، ارتباط موضوعات با متن...

مصحف ارزنده، یکی از قرآن‌های ترجمه‌شده و مشتمل بر نیمی از قرآن است که به‌تازگی با شمارة ۳۹۷۹۵ به مجموعه‌نسخه‌های خطی در کتابخانة ملی افزوده شده است. در این نوشتار، اثر نامبرده ازنظر ویژگی‌های نسخه‌شناختی و رسم‌الخطی و زبانی بررسی و تحلیل می‌شود. با توجه به اهمیت هنری اثر، از این نسخه می‌توان در شمارِ آثار ارزشمند و ممتاز یاد کرد؛ ازجمله ویژگی‌های این نسخه خطِ نَسخِ زیبای کاتب، کاربردهای زب...

علما، اندیشمندان و بزرگان امامی مذهبی از ابتدای امر غیبت تاکنون، با روش های مختلف به رفع شبهات و تثبیت نظریه ی وجود و غیبت امام عصر(عج) پرداخته اند. در این میان چهار اثر الغیبه نعمانی، کمال الدین صدوق، ارشاد مفید و الغیبه طوسی که در اولین سده ی پس از آغاز غیبت کبری، به رشته ی تحریر درآمده اند، در تثبیت این نظریه نقش بسزایی داشته اند. در پژوهش حاضر چگونگی کوشش برای تبدیل نظریه ی وجود و غیبت امام...

محمّد رضاکاتب از نویسندگان پر مخاطب معاصراست که آثار فراوانی را درگروه های مختلف سنّی، به رشته ی تحریر در آورده است. وی در سالهای اخیر در عرصه ی ادبیات داستانی و همچنین جنگ و مضامین مشابه آن بسیار درخشیده است. لذا شناخت نویسنده و آثار وی، می تواند دریچه ای برای آگاهی بهتر و فهم ژرف تر در زمینه ی ادبیات داستانی امروز ایران و مخاطبان آن باشد. موضوع مورد مطالعه دراین رساله ی پژوهشی، بررسی و تحلیل عن...

--

از دیوان شیخ آذری اسفراینی چند نسخه در کتابخانه‌های سراسر جهان وجود دارد. یکی از قدیمی‌ترین و ارزشمندترین آنها، نسخة موجود در کتابخانة سلطنتی دانمارک است. در این مقاله با‌توجه‌به جزئیات نسخه، شیوة نگارش و سایر ویژگی‌های ظاهری و محتوایی، اعتبار نسخة نامبرده بررسی می‌شود. با‌توجه‌به نوشته‌شدن نسخه در زمان زندگی شاعر و دقت کاتب در ضبط کلمات، به نظر می‌رسد این نسخه، معتبرترین متن موجود از دیوان شیخ...

روایت شناسی شاخه ای از مطالعات ادبی است که ریشه در ساختارگرایی دارد و در پی یافتن یک دستور زبان جهانی واحد برای متون روایی مختلف است. هر یک از روایت شناسان به برخی از الگوهای تکرار شونده در متون روایی اشاره کرده اند. ژرار ژنت هم یکی از روایت‏شناسان مطرح ساختار‏گراست که طرح جامع و کاملی برای بررسی متون روایی پیشنهاد می‏دهد. او در نظریّات خود به بررسی سه جنبه از سخن روایی، یعنی زمان، وجه یا حالت و...

    نسخ خطی از مهمترین دستاوردهای تاریخی بشر در جهت رشد و تکامل علوم از گذشته تا به حال بوده‌اند؛ به نحوی که می‌توان آنها را مهم­ترین میراث مکتوب قلمداد نمود. کاتبان در حفظ و انتقال این دستاورد نقشی غیر قابل انکار دارند. متأسّفانه تاکنون در مورد این طبقه فرهنگی پژوهش درخور شأنی انجام ­ست. مهمترین شاخصه‌های نسخه‌شناسی که مربوط به کاتبان می شوند عبارتند از: نام و اثر کاتب، خط و تاریخ کتابت، محل کت...

جنگ‌نامۀ میرزا حسن آتشی (سدۀ سیزدهم قمری)، منظومه‌ای به فارسی در نبردهای امام علی(ع) و مناقب امامان شیعه و یک حماسۀ دینی است که نیمی از آن در بحر متقارب و نیم دیگر در قالب قصیده سروده شده است. دو نسخه از این جنگ‌نامه باقی مانده که یک نسخه از آن در کتابخانۀ جامع گوهرشاد وجود دارد. تاریخ کتابت آن 1225ق و دارای 335 برگ و 6000 بیت است. کاتب آن مشخص نشده و با توجه به رسم‌الخط آن، احتمالاً ...