در تحول تاریخیِ زبان‌ها، اصواتِ آن‌ها تحتِ تأثیر عواملِ زبانیِ خاصی تغییر می‌کنند و از صورتی به صورتِ دیگر درمی‌آیند. در این مقاله، با بررسیِ 100 واژه در زبانِ بلوچی، یکی از زبان‌هایِ ایرانی، معلوم شد که واکۀ /ū/ در ایرانیِ قدیم، تحت تأثیر فرایند پیشین‌شدگیِ واکه‌ای، در بخشی از بلوچستانِ ایران، از جمله نواحیِ جنوبی و مرکزی، به /ī/ تبدیل شده و، در حالِ حاضر، در این مناطق به صورت گونۀ آزادِ دوگانه‌ای به دو صورتِ...

در این مقاله پدیده‌شناسی زمان به‌عنوان بعد چهارم و اصل موجودیّت اجسام در حفاظت و مرمت انجام شده است. مسأله این است، بعد زمان در آثار چیست؛ چگونه مورد شناسایی قرار می‌گیرد؛ چه نقشی در حفاظت و مرمت دارد. برای حل مسأله با راهبرد پدیده‌شناسی زمان انحای پدیدار شدن آن بر آگاهی انسان تحلیل شده است؛ بدین‌قرار زمان با رویداد، فرهنگ مادّه‌ای ، لایه‌های فرسودگی، مکان و انسان معادل است و بر آگاهی پدیدار و تق...

پیچیدگی پدیده های دینی و بازتاب آن در جنبه های گوناگون زندگی، دانشمندان دیگر علوم را به خود مجذوب ساخته است. مورخان، فلاسفه، جامعه شناسان و مردم شناسان، هر یک با روشهای خاص خود به تحلیل آن پرداخته اند. تأمل در باورهای دینی، تاریخی طولانی دارد اما بررسی مردم شناسانه آن از قرن نوزدهم میلادی آغاز شد و در مورد پیدایش دین، اشکال اولیه آن و مراحل تاریخی شکل گیری اندیشه های دینی، نظریه های گوناگونی مط...

یکی از مباحث مهم در مطالعات علم طی دو دهه اخیر، مبحث میان رشته ای بودن و چگونگی تلفیق علوم مختلف و دستاوردهای آنها برای ایجاد شناخت بهتر و کامل تر از پدیده های علمی است. میان رشتگی به عنوان راه حلی برای فرارفتن از مرزهای سرسخت دانش ها و نزدیک تر کردن هر چه بیشتر علوم مختلف است. رشته ای بودن نتیجه تقسیم کار تاریخی میان حوزه های معرفت بود. میان رشتگی نیز راه حلی برای فراتر رفتن از محدودیت های این...

ابن خلدون یکی از بنیانگذاران فلسفه تاریخ و علوم اجتماعی است و اثر مهم وی نیز که به مقدمه ابن خلدون شهرت یافته، موضوع در این دو دانش است. اهمیت ابن خلدون در این است که بسیاری از مفاهیم به کار رفته در فلسفه تاریخ و جامعه شناسی نوین متأثر از اصطلاح ها و واژه هایی است که توسط او ابداع شده است. او بر خلاف مورخان پیشین که حوادث تاریخی را مستقل از پدیده های اجتماعی بررسی می کردند، بر آن است که حوادث ت...

وسایل ارتباط جمعی، نقش اساسی در افزایش سطح آگاهی و فرهنگ جامعه ایفا می­کنند. شیوه اطلاع­رسانی رسانه­ها و نحوه انتخاب رویدادها و ارائه اطلاعات خبری از آنها، چگونگی پرداختن به رویدادها یا پدیده­های مختلف را مشخص می­سازد. در این تحقیق مسئله تخریب بناها و اماکن تاریخی که از نظر انتقال میراث فرهنگی، اهمیت دارند، از منظر روزنامه­های محلی شیراز در سال‌های 1393 تا 1394 مطالعه می­شوند. این تحقیق با روش ...

چکیدهوضعیت آریستوکراسی زمیندار در ایران همواره مورد بحث جامعه شناسان تاریخی بوده و معتقدند آریستوکراسی ارضی در ایران وجود نداشته است. این تحقیق که با رویکرد نقادانه و تکینه نگری و روش نظریه مبنایی در محدوده تاریخی منطقه گله دار از ایالت فارس صورت گرفت، به کشف و مفهوم سازی از پدیده های تابحال مورد غفلت واقع شده آریستوکراسی منطقه ای و کلان مالکی خانی در پژوهش های جامعه شناسی تاریخی ایران و برساخت...

دیدگاه تفسیری به حیات و زندگی آثار تاریخی معماری ایران بر اساس قدمت معنادار آنها به عنوان تقدیر تاریخی یک ملت- از شناخت کالبدی رایج فراتر رفته و علاوه بر جنبه های فنی و تکنیکی اثر، جنبه های معنوی و روحانی آن را نیز مورد توجه قرار می دهد. شناخت وجوه فراکالبدی و نامحسوس اثر تاریخی معماری نیازمند حضور در فضای اثر و مقایسه ی تطبیقی با دیگر علوم -مانند علوم انسانی- است. کهنگی اثر تاریخی علاوه بر جسم...

زمین­لغزش یکی از بلایای طبیعی است که رخداد آن مشروط به کارکرد عوامل دیگر است. این پدیده مانند سایر بلایای زمینی از نظر طبیعی بلیه نیست، بلکه از جمله فرآیندهای لازم جهت تحولات ناهمواری­های زمین به­شمار می­رود که حضور انسان در پیرامون این رخداد آن را به­صورت بلانشان می­دهد. معمولاً در مطالعه­ی زمین­لغزه­ها عواملی مانند جنس اراضی، ریزش­های جوی، تغییر گرادیان شیب، زمین­لرزه، فوران آتشفشانی، نوسانات ...