برآورد تنش برشی بحرانی برای فرسایش بستر چسبنده با درجه اطمینان زیاد و به صورت تابعی از میزان تحکیم یافتگی و عمق رسوبات بستر از جمله موارد عمده‌ای در حوزه رسوبات چسبنده می‌باشد که تاکنون روش معینی برای آن ارائه نشده است. در این تحقیق، با این فرض که مقاومت برشی واقعی بستر در نزدیکی سطح مشترک بستر و جریان می‌تواند جایگزین مناسبی برای تنش برشی بحرانی برای فرسایش بستر چسبنده گلی گردد، با روابط مرکلب...

اهمیت پیش‌بینی قیمت حامل‌های انرژی بر توسعه اقتصاد و صنعت، امروزه بر کسی پوشیده نیست. در این میان پیش‌بینی قیمت گاز طبیعی به عنوان یکی از حامل‌های مهم انرژی می‌تواند ابزار مهمی در تصمیم‌گیری توسعه صنایع تلقی گردد. در این مقاله ضمن بررسی رفتار غیرخطی قیمت گازطبیعی در یک بازه چندساله، با معرفی روش‌های توسعه‌یافته گری و تلفیقی فرکتالی گری از آنها برای پیش‌بینی قیمت گاز طبیعی استفاده شده‌است. نتایج...

ویژگی خودتشابهی در متغیرهای اقلیمی، امکان استفاده از بعد فرکتالی و تحلیل تغییرات زمانی و مکانی آن را فراهم ‏می‌نماید. بر این اساس استفاده از هندسه فرکتالی در پیش‌بینی رفتار بسیاری از فرایندهای طبیعی از جمله بارندگی در ‏مناطق مختلف از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در همین راستا هدف پژوهش حاضر، تعیین و محاسبه بُعد فرکتالی وقوع ‏دوره‌های خشک و مرطوب، تفسیر خصوصیات دوره‌های خشک و مرطوب و بررسی تغییرات...

تا سده‌ی نوزده نظام اقلیدس را یگانه توصیف از جهان می‌پنداشتند. بعدهـا روشــن شــد که هندسه‌ی اقلیدسی هیـچ الگویی برای مسائلی چــون پدیده‌های به ظاهـر بی‌نظــم درخــت، ساحل دریا، اقتصـاد، تاریخ و... ندارد. پس هندسـه‌هـای نا اقلیدسی؛ مانند هندسه‌ی فرکتالی ایجاد شدند. بنوا مندلبروت ریاضیدان لهستانی، توانست یکی از نظریه‌های مطرح شده‌ی ریاضی از سال1861 را به صورت هندسه‌ی جدیدی ارائه دهد که به آن هند...

تغییرات ذخیره و عیار متوسط بر حسب تغییرات عیار حد که تحت عنوان منحنی‌های عیار- تناژ از آن نام می­برند، یکی از مهم‌ترین فاکتورهای سرمایه­گذاری و تحلیل ریسک و عدم قطعیت برای بهره­برداری از یک کانسار محسوب می­شود. به‌طور متداول، برای ترسیم این منحنی‌ها از اطلاعات اکتشافی استفاده کرده و به کمک روش‌های کلاسیک و زمین آمار این کار صورت می­گیرد. در این مقاله روش‌های جدید فرکتالی برای ترسیم این منحنی‌ها...

چشم انسان قادر است با مشاهده تفاوت در روند تغییرات دامنه ثبت شده در ردهای لرزه، زمان اولین رسید در آنها را تشخیص دهد. در این مقاله سعی بر آن است که با الگوگیری از این توانائی طبیعی، جایگزینی ریاضی برای آن پیدا شود. یا به بیان دیگر در این مطالعه سعی شده تا روشی رایانه ای برای شبیه سازی عملکرد چشم انسان در تشخیص زمان اولین رسید در ردهای لرزه ارائه شود. فرکتال ها مدل های ریاضی هستند که می توانند ا...

تعیین میزان فعالیت گسل­ها از جمله مهم ترین پارامترهای ارزیابی خطر گسلش است. در این مقاله گسل­های فعال محدودۀ سد شهیدرجایی ساری به شعاع 100 کیلومتر بر مبنای بُعد فرکتالی گسلش و زمین‎لرزه و هم چنین ارزیابی میزان لغزش رده­بندی شده و میزان فعالیت آن ها بررسی شد. به منظور تعیین بُعد فرکتالی گسلش و زمین­لرزه از روش مربع شمار1   استفاده شد. برای برآورد میزان لغزش ابتدا پارامترهای لرزه‎خیزی (a,b) محدوده ...

ظرفیت تبادل کاتیونی و سطح ویژه از خصوصیات مهم خاک‌اند که اندازه‎گیری مستقیم آن‌ها مشکل، پرهزینه، و وقت‎گیر است. بعد فرکتالی توزیع اندازة ذرات خاک در ارتباط با بسیاری از فرایندهای استاتیک و دینامیک خاک‌ـ مثل انتقال آب و املاح، ظرفیت نگه‌داشت آب خاک، ذخیره و نگه‌داری گرمای خاک، و غیره‌ـ مطالعه شده و به مثابة ابزاری مناسب برای تخمین ویژگی‎های مرتبط با بافت خاک معرفی شده است. در این تحقیق رابطة بعد...

منحنی مشخصة رطوبتی خاک یکی از مهم­ترین خصوصیات خاک در تعیین ویژگی‌های هیدرولیکی از جمله هدایت هیدرولیکی غیر اشباع است.  از آنجا ­که اندازه‌گیری این ویژگی اجتناب­ناپذیر است تلاش محققان همواره بر آن بوده تا با روش‌های غیرمستقیم، مانند توابع انتقالی و روابط تجربی، دستیابی به این ویژگی خاک را آسان سازند.  در این مطالعه با توجه به ارتباط تنگاتنگ بین منحنی مشخصة رطوبتی و منحنی دانه‌بندی خاک و با استف...

مدل ونگنوختن اغلب برای توصیف منحنی رطوبتی خاک‎ استفاده می‎شود. هدف از این تحقیق، ارزیابی روشی برای تعیین پارامترهای m و α مدل ونگنوختن برای 100 نمونه خاک از استان گیلان با استفاده از بعد فرکتال منحنی رطوبتی است. دو روش که توسط لینهارد و همکاران و ونگنوختن برای تخمین m از شاخص توزیع اندازه منافذ مدل بروکز و کوری پیشنهاد شده بود، به‎کار رفت. در هر دو روش از رابطه بین شاخص توزیع اندازه منافذ مدل ب...