مولوی یکی از قلّه‌های ادب پارسی است که در کنارمعناگرایی،گاه گاه جلوه‌های زبانی در شعرش جلوه‌گر می‌شود.  این شاعر توانمند، جهت زیبا و شیوا ساختن صورت سخنش، شگردهای متنوّعی به کار می‌بندد. یکی از تکنیک‌های مولوی در انعطاف بخشی به صورت کلام، ابداع ترکیب‌های نو و اشتقاقی در مکان قافیه است. اندیشمندان و محققان مثنوی بیشتر به وجوه معنایی شعر مولوی پرداخته‌اند. در مورد نقش ترکیبات اشتقاقی در آفرینش قا...

آب و نیتروژن مهم‌ترین عوامل محدود کنندۀ تولید محصولات کشاورزی در نواحی خشک و نیمه‌خشک هستند. بنابراین تعیین مقدار جذب آب بوسیله گیاه تحت شرایط تنش توأم آب و کمبود نیتروژن می‌تواند در مدیریت آب در مزرعه به‌ویژه صرفه‌جویی در مصرف آب و کود با هدف حداکثر عملکرد محصول و نهایتاً حداکثر سود اقتصادی نقش کلیدی ایفا نماید. هدف از انجام این پژوهش، ارائه برخی مدل‌های اشتقاقی جذب آب در شرایط تنش توأم کمبود آ...

ساختواژه (صرف) شامل دو لایه تصریفی و اشتقاقی است. در صرف تصریفی انواع مقولات دستوری مورد مطالعه قرارمی گیرد و در صرف اشتقاقی (واژه سازی) به ساخت خود کلمه توجه می شود. در زبان های ایرانی ، از جمله در فارسی میانه زرتشتی ، واژه از نظر ساخت اشتقاقی بر چهار نوع است : بسیط (ساده) ، مشتق، مرکب و عبارت. هر یک از این انواع خود دارای گونه های مختلف است که به روش های مختلف ساخته می شود، به ویژه واژه های م...

این مقاله رشد وگسترش واژه های اشقاقی و وند های موجود د.آ ن ها را درکودکان دو زبانه برسی میکند. صاحب نظران معتقدند اگر رده ز بانی زبان اولی و دوم به هم نزدیک باشد،سرعت یادگیری زبان دوم بیشتر و بیشتراست. ازآ نجا که زبان فارسی زبانی پیوندی با رنگ ضعیفی از ترکیبی« زبان ترکی زبانی پیوندی وزبان عربی زبان تصریفی است، انتظار میرود دانش اموزا ن ترک زبان به علت شباهت رده شناختی زبانشان به زبان فارسی با ب...

هدف این مقاله تجزیه و تحلیل مشخصه‌های حنجره در نظام تقابلی انفجاری‌های زبان فارسی معیار است. برای این منظور، در چارچوب رویکرد اشتقاقی، بازنمایی زیرساختی مشخصه‌های حنجره در انفجاری‌ها، و قواعد واجی برای اشتقاق بازنماییِ روساختیِ آن‌ها به‌دست داده شده است. تعمیم توصیفی که از داده‌های آوایی به‌دست می‌آید، نشان‌گر هم‌نواییِ قواعد واجی به‌سوی محدودیت‌هایی است که نظام تقابلی مشخصه‌های حنجره را در انفجار...

واژة آیینی «ستوش/ سدوش» به چند معنا در متون فارسی میانه به کار رفته است. در این مقاله معانی گوناگون این واژه بررسی شده است، به مراسمِ بازمانده از آیین ستوش اشاره و در پایانِ مقاله اشتقاقی نو برای واژة ستوش پیشنهاد شده است.

رده شناسی عبارت است از مطالعه الگوهایی که بصورت نظام مند در زبانها روی می دهد کرافت (2003). بر این اساس می توان ساختواژه و نحو زبانها و گویش های مختلف را در چارچوب مطالعات رده شناختی مورد بررسی قرار داد و الگوها و ویژگی های رده شناختی آنها را در این حوزه ها تبیین و توصیف نمود.پژوهش حاضر سعی دارد تا با بررسی رده شناختی از ساختواژه تصریفی، ساختواژه اشتقاقی، گروههای نحوی و ساختمان جمله در گویش کوه...

پژوهش حاضر به بررسی بازداری در ساختواژه زبان فارسی در چارچوب ساختواژه واژگانی می پردازد. بازداری پدیده ای در ساختواژه زبان است که ارتباط نزدیکی با زایایی فرایندهای ساختواژی دارد. زبان شناسان زیادی تاکنون به مسئله زایایی فرایندهای ساختواژی و محدودیت های آنها پرداخته اند و اصطلاح بازداری را برای آن محدودیت ها در نوشته های خود به کار برده اند. هیچ یک از پژوهش هایی که تاکنون در مورد بازداری یا محدو...

abstract چکیده اهمیتی که درک درست از چگونگی ذخیره سازی واژگان مشتق در ذهن انسان و دانستن روشی که برای درک و تولید این گونه واژه ها به کار می رود امری انکار ناپذیر است. همان گونه که چامسکی در نظریه دستور زبان زایشی خود اشاره کرده است، دانستن تعداد محدودی از قوانین می تواند منجر به تولید تعداد نامحدودی ساختار جدید شود. این نظریه را می توان به قوانین ساخت شناسی زبان بسط داد که در نتیجه آن، د...

اختراع ماهواره و کاربرد آن در فناوری پخش برنامه، تحول اساسی در فعالیت سازمان های پخش رادیویی و تلویزیونی ایجاد کرد. از یک سو قلمرو جغرافیایی پخش برنامه را افزایش داد و تا حدودی محدودیت ها و مشکلاتی را که برای ارسال سیگنال از جمله عدم امکان دریافت سیگنال در مناطق صعب العبور کوهستانی یا جنگلی را، رفع کرد. از سوی دیگر کاربرد ماهواره ها در ارسال سیگنال منجر به سوء استفاده توزیع کنندگانی شد که سیگنا...