نظریه «وحدت وجود» که از جانب عرفا مطرح شده به علت دور از عقل بودن و نیز مخالفت با بعضی از ظواهر متون مقدس، مورد انتقادهای فراوان قرار گرفته است. جمعی از طرفداران این نظریه برای کاستن چنین انتقادی آن را به «وحدت شهود» تأویل کرده اند و آن را بیشتر مقوله ای «معرفت شناختی» دانسته اند تا «وجود شناختی». مقاله حاضر بر آنست تا این بحث را از دیدگاه دو عارف بزرگ مسلمان و مسیحی، یعنی ابن عربی و اکهارت مور...

اندیشه وحدت وجود، از اندیشه های اساسی عرفان نظری اسلامی بوده و ابن عربی و مولانا از قلل رفیع آن هستند. موضوع این مقاله ربط و نسبت میان این سه است. این نوشتار از دو بخش تشکیل شده است: در بخش اول که در این شماره عرضه می گردد و قسمت اعظم مقاله را تشکیل می دهد،  چیتیک (نویسنده مقاله) پس از اشاره به معنا و ساختار لغوی وحدت وجود، اجمالی از تاریخچه آن را در میان صوفیه از قرن دوم تا زمان ابن عربی ذکر م...

نوشتار حاضر به بررسی کاربرد اسامی ماه‏های متداول در کشورهای عربی می‏پردازد. ماه‏های عربی مرتبط با تقویم هجری قمری (محرم، صفر...)، ماه‏های معرّب از زبان سریانی و مرتبط با تقویم میلادی شمسی (کانون الثانی، شباط...) و ماه‏های ترجمه شده از زبان انگلیسی و فرانسه و مرتبط با تقویم میلادی شمسی (ینایر، فبرایر...) هر یک به طور جداگانه و مفصل مورد بررسی معنایی و تاریخی قرار گرفته و تداول آنها در کشورهای مخت...

یکی از حوزه های مهم مطالعات تفسیری خاورشناسان، بررسی صحت انتساب و تاریخ گذاری متون کهن تفسیری است. اللغات فی القرآن منسوب به ابن عباس مجموعه ای مشتمل بر بیش از سیصد واژه قرآن به ترتیب سوَر است که در آن واژه ها با انتساب به لهجه یکی از قبایل عرب یا زبانی بیگانه مانند فارسی، سریانی، نبطی،... معنا شده است. ونزبرو با استناد به تحلیل ادبی، و ریپین با همین شیوه و اندک توجهی به سند در انتساب اللغات به ...

قرآن کریم با تعابیری مختلف، وحدت و همبستگی را ستایش کرده و آن را نعمتی الهی دانسته و بعثت پیامبران را برای فرو نشاندن اختلافات و برقراری وحدت در جامعه معرفی کرده است. در این مقاله پس از بررسی مفهومی وحدت که بار معنوی دارد، به مؤلفه های تقویت کننده وحدت سیاسی اشاره شده است. سپس با آسیب شناسی موانع وحدت، «وحدت و همبستگی» به عنوان استراتژی مسلمانان تلقی گردیده است؛ از این رو با غیرمسلمانان، چه یهو...

مسئله ی وحدت وجود در اندیشه ی اسلامی خصوصاً در فلسفه و عرفان یکی از مسائل مهم در نحوه ی ارتباط کثرت با وحدت یا کثیر با واحد می باشد که نظریات مختلفی در این خصوص در حوزه های فلسفی و عرفانی ارائه گردیده است؛ این نوشتار به منظور بررسی اندیشه های مولانا جلال الدین بلخی در عرفان و حکیم الهی، صدرالمتألهین شیرازی در فلسفه پیرامون موضوع وحدت وجود فراهم آمده است. در آثار و تألیفات مولوی نمونه هایی از تل...

ابن فارض از بزرگترین سرایندگان شعر صوفیانه در ادبیات عرب است و مولانا نیز خداوندگار عشق و عرفان در ادبیات فارسی است و زیباترین و مهمترین مضامین عرفانی در اشعار این دو یافت می شود. جهان بینی و نگرش این دو عارفِ بزرگ، با یکدیگر شباهت های قابل توجهی دارد و در بسیاری از موضوعات عرفانی مشابهت و مطابقت تام دارد. زیربنا و شالودۀ اعتقادشان بر وحدت حق و ادراک آن است و هر دو را باید قائل به وحدت شهود دانس...

وحدت وجود منشأ عرفانی دارد اما شاید اولین تبیین فلسفی از دیدگاه وحدت وجود عرفا از آن محقق دوانی باشد. این تبیین فلسفی، پیامدها و لوازمی دارد که چندان موجه و معقول نیست. صدرا نیز در جهت تبیین فلسفی نظریه وحدت وجود عرفا نهایت تلاش خود را به کار بسته است. او با گذر از نظریه وحدت تشکیکی وجود با پیشنهاد یک نظام و دستگاه فلسفی نو فلسفه را نه به پایان بلکه به عرصه ای تازه از تفکرات فلسفی بدل کرده است....

کتاب الاقراباذین الکبیر، ترجمه از سریانی به عربی، از شاپور بن سهل کوسج (متوفی 255هـ.ق.) یکی از افتخارات تمدن دورۀ اسلامی است که از سدۀ سوم هجری به یادگار مانده و خوشبختانه نسخی چند از آن در کتابخانه های ایران و جهان موجود است. مقالۀ حاضر با هدف بررسی کتب مربوط به دانش قرابادین مفرده و مرکبه (ترکیب گیاهان دارویی) در طب کهن به بررسی جایگاه کتاب قرابادین شاپور سهل به عنوان اولین کتاب نوشته شده در ...