مباحث ادبی قرآن کریم در ابتدا، در قالب آثاری چون «معانی القرآن» و «مجاز القرآن» صورت علمی به خود گرفت؛ اما آغاز قرن سوم را باید نقطه ی شروع مباحث اعجاز به صورت جدّی دانست. اندیشه ی اعجاز از این قرن به بعد در ادبیات قرآنی آشکار گردید و دانشمندان فراوانی در قالب آثار مستقل یا در ضمن تفاسیر خود به اهمیت آن پی برده و آن را مورد بحث و پژوهش قرار دادند. دانشمندانی مانند نظّام و شاگردش جاحظ، با طرح نظری...

پیامبر گرامی اسلام، برای اثبات حقانیت نبوت خویش به معجزه بودن قرآن کریم استدلال کرد و مخالفان را به تحدّی فراخواند، ولی تاکنون کسی نتوانسته است به این تحدی پاسخ دهد. در این پژوهش جاودانگی قرآن با تکیه برتحدی بی پاسخ آن اثبات شده است. استدلال آن است که تحدی بی پاسخ، علت علم ما به اعجاز است و اعجاز علت جاودانگی تعالیم یک دین می باشد، همچنان که علت جاودانگی وصف نبوت برای آورنده معجزه است. مقدماتی ک...

علوم قرآنی مجموعه ای از اطلاعات و دانستنی ها است، که آشنایی با آن برای هر مفسر و محققی لازم است. با توجه به اهمیت علوم قرآنی، تلاش گردیده تا در این پژوهش آراء علوم قرآنی شیخ مفید (ره) مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. زیرا شیخ مفید از دانشمندان گران قدر است که از استوانه های فکری شیعه محسوب می گردد. بدین منظور در این پژوهش به بررسی مباحث: وحی، نزول قرآن، اعجاز و تحریف ناپذیری قرآن از منظر شیخ مفی...

سورة کوثر، موجزترین و در عین حال، یکی از تأثیرگذارترین سوره های قرآن است که در عین ایجاز، می‌توان همه جنبه‌های کامل بلاغی یک کلام را در آن یافت؛ به‌طوری که پیام رسانی که وظیفه اصلی کلام است، در آن به حد نهایت رعایت شده است. این سوره که در شرایط خاص و متناسب با موقعیت ویژه‌ای نازل شده است، مضمون و محتوایی واحد دارد که وحدت و یکپارچگی خاصی بین آیات سه‌گانه آن برقرار کرده است. به طورکلی برای اثبا...

در این پژوهش، پدیدۀ تکرار در قصه های قرآن از دیدگاه مفسران و قرآن پژوهان بررسی و کارکرد اصلی آن روشن شده است. به عقیدۀ خطیب، این پدیده از سوی گروهی، به ویژه خاورشناسان، دستاویزی برای طعنه زدن به ساحت قرآن ایجاد کرده است؛ چراکه نشانۀ اختلال در نظم قرآن، قصور در بلاغت و اعجاز آن و ناتوانی در بیان دانسته شده است. همچنین وجود اختلاف در تصاویر عرضه شده از یک صحنۀ داستان در جاهای مختلف قرآن، زمینۀ اع...

یکی از وجوه برجسته قرآن کریم، فصاحت و بلاغت آن است؛ یعنی سخن رسا و مقتضی حال، شیوا و روشن، که سخن خدا نمونۀ بی مثال آن می باشد. عرب از دیرباز با آزمون های گوناگون ارزش اعجاز این نامۀ آسمانی را درک کرده اند و مسلمانان برای نشان دادن شگفت آفرینی آن کتابهای فراوانی نوشته اند. رشیدالدین میبدی در تفسیر کشف الاسرار، جلوه هایی از اعجاز بلاغی و زیبایی های کلامی قرآن را شرح داده است. انواع شگردهای فصاحت...

یکی از وجوه برجسته قرآن کریم، فصاحت و بلاغت آن است؛ یعنی سخن رسا و مقتضی حال، شیوا و روشن، که سخن خدا نمونۀ بی مثال آن می باشد. عرب از دیرباز با آزمون های گوناگون ارزش اعجاز این نامۀ آسمانی را درک کرده اند و مسلمانان برای نشان دادن شگفت آفرینی آن کتابهای فراوانی نوشته اند. رشیدالدین میبدی در تفسیر کشف الاسرار، جلوه هایی از اعجاز بلاغی و زیبایی های کلامی قرآن را شرح داده است. انواع شگردهای فصاحت...

قرآن یگانه منبع عظیم فرهنگی است که در طول چندین قرن نوع بشر را رهبری کرده و آیات، کلمات و آهنگ آن را خداوند متعال آفریده است. اعجاز قرآن تنها در فصاحت و بلاغت خلاصه نمی شود. تا کنون ده ها کتاب ارزشمند در زمینه اعجاز قرآن کریم توسط دانشمندان اسلامی به رشته تحریر درآمده و هرکدام اعجاز قرآن را از جنبه ای خاص بررسی و اثبات کرده است. یکی از پژوهش هائی که در قرن اخیر آغاز شده و هم چنان ادامه دارد، ب...

مکتب حیات بخش اسلام پس از رحلت رسول اکرم‌(ص) با دو برداشت و رویکردِ کلان مواجه شد: علوی و اُموی که هریک، ویژگی‌های خاص خود را در جنبه‌های مختلف اجتماعی سیاسی و فرهنگی داشته و به‌عنوان مَعالِمُ المَدرَسَتَین بحث و گفت‌وگو شده است. یکی از شاخصه‌های مکتب علوی که تاکنون به شایستگی بدان پرداخته نشده و بخش وسیعی از تاریخ اسلام را به خود اختصاص داده است، بررسی و کاوشِ مسئله اعجاز و وجه اعجاز قرآن...

یکی از بارزترین وجوه اعجاز قرآن، اعجاز ادبی و بلاغی است. قرآن کریم عالی ترین معارف را با زبان ادبی فاخر و با بیانی آکنده از آرایه های ادبی و زیبایی های بلاغی تبیین نموده است.از جمله شیوه های بیانی رایج در قرآن تشبیه و استعاره است. استفاده از تشبیه و استعاره یکی از ساده ترین و موثرترین راه های تربیتی بوده است. قرآن کریم در بردارنده تشبیهات و استعارات فراوانی است تا خواننده و شنونده فکر خود را به...