تحول معنایی یکی از تغییرات زبانی است که در سطح واژه ها رخ می دهد و منظور از آن، حفظ شکل ظاهری واژه و تغییر معنای نخستین و پذیرش معنایی تازه است. وام واژه ها یکی از زمینه های به وجود آمدن تحول معنایی هستند. در این مقاله، به تحول معنایی برخی از وام واژه های عربی کتاب کلیله و دمنة فارسی می پردازیم. ابتدا عوامل و نحوة تحول معنایی را از نظر زبان شناسان مطرح می کنیم و سپس وام واژه های تحول معنایی یاف...

رابطة زبان فارسی و عربی را در سه سطح باید بررسی کرد: تأثیر عربی در فارسی، فارسی در عربی، ادبیات تطبیقی. در این مقاله که به مرحلة نخست می پردازد، نشان داده شده که از دوران ساسانی (= جاهلی عرب)، زبان عربی تعدادی واژة فارسی (105 واژه شناسائی شده) با مفاهیم آنها وام گرفته است. طی چهار قرن نخستین اسلامی، وام واژه های فارسی در عربی سخت کثرت یافت، چندان که تعداد آنها را می توان بین 2000 تا 2500 کلمه ب...

«عبدالرحمن بن خلدون»، دانشمند توانمند اسلامی، در «مقدمة» مشهورش در سیاق اهتمام به عمران بشری و تفکرات جامعه شناختی خویش به بحث در مورد یکی از مهم ترین مسائل زبانی یعنی «توانش یا ملکة زبانی» پرداخته است. وی در دستیابی به مفهوم «توانش زبانی» بر جنبة خلاقیت زبان تأکید کرده است و استعداد زبان آموزی را مرتبط با توانایی های فطری انسان می داند. او از یک سو بیان می کند که بهرة ملت های غیر عرب از ملکة ز...

این مقاله سعی بر آن دارد تا به بازخوانی روند پیدایش وپیشرفت ادبیّات تطبیقی و نیز پژوهش­های تطبیقی بین فارسی وعربی در ایران وجهان عرب بپردازد وبا تمرکز بر روی جریان به حاشیه رانده شده ی اسلامی-شرقی ادبیات تطبیقی این کشورها، فضل وپیشگامی جریان عربی-فرانسوی ادبیات تطبیقی جهان عرب را در بکارگیری واژه ی«الأدب المقارن» (ادبیات تطبیقی)، ونیز در نگارش اولین پژوهش عملی وآکادمیک، به چالش بکشد وآن را به گر...

چکیده ما در دنیایی زندگی می‏کنیم که سرعت زندگی و تحول در آن بسیار زیاد است؛ به‏ گونه‏ای که هر روز اختراعات و اکتشافات جدیدی پدید می‏آید و به تبع آن شیوه‏ها و عملکردهای زیستی نیز تغییر می‏کند. همگام شدن انسان با چنین دنیایی که هر روز آن با روز قبل متفاوت است به معنی همراه شدن با علم و پیشرفتِ علمی است و چشم برهم نهادن و تجاهل بالطبع عقب ماندگی را درپی خواهد داشت. زبان که همانند موجودی زنده است نی...

تحوّلات سیاسی- اجتماعی و به دنبال آن، شکل­گیری انقلاب­های معاصردر تاریخ ایران و مصر، زمینه مناسبی برای گروهی از شاعران و سخنورانی شد تا تمام توش و توان ادبیشان را در راه آزادی وتحقّق آرمان ملّت­­ها و توده­های ظلم­ستیز به کارگیرند. فرّخی یزدی، شاعر انقلابی ایران در دوره قاجار و رضاخان پهلوی و عبد الرحمن یوسف، شاعر انقلاب مـردم مصر، علیـه حکومت مستبدانـه حسنی مبـارک از جمله شاعران متعهّدی می­باشندکه د...

نوستالژی یا دلتنگی برای گذشته، حالتی است روانی که به صورت ناخودآگاه در فرد ظاهر و تبدیل به یک اندیشه می­شود. در عرصة ادبیات، این حالت برای شاعر یا نویسنده­ای رخ می­دهد که پیرو انگیزش­های فردی یا اوضاع اجتماعی- سیاسی پیرامون خود، به نوعی احساس دلزدگی از زمان حاضر دچار می­شود و اندیشة بازگشت به گذشته و خاطرات شیرینش را در سر می­پروراند. عبدالوهاب بیاتی و محمدرضا شفیعی کدکنی، به عنوان دو شاعر پرآ...

در این پژوهش نقاط قوت و ضعف کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات از منظر خاستگاه برنامة درسی(تمرکز و عدم تمرکز) بررسی شد. طرح پژوهش در حیطة تحقیقات توصیفی و از نوع زمینه یابی بود. جامعة آماری پژوهش حاضر کلیة اساتید و متخصصان برنامه ریزی درسی دانشگاه های الزهراء(س)، علامه طباطبایی، تربیت معلم، شهید بهشتی، دانشگاه تهران، تربیت مدرس و دانشگاه شاهد را شامل می شد که عضو انجمن مطالعات و برنامۀ درسی ایران...

نوستالژی یا دلتنگی برای گذشته، حالتی است روانی که به صورت ناخودآگاه در فرد آشکار و تبدیل به یک اندیشه می­شود. در زمینه­ی ادبیات، این حالت برای شاعر یا نویسنده­ ای رخ می­دهد که پیرو انگیزش­های فردی و اوضاع اجتماعی - سیاسی، دچار احساس دلزدگی از زمان حاضر می­شود و اندیشه­ی بازگشت به گذشته­ و خاطرات شیرینش را در سر می­پروراند و سپس شعر و یا نوشته­ی خود را آمیخته با فضایی غم­انگیز می­نماید.     احمد...