قاعده اصالة الظهور از مباحثى است که در فقه شیعه کاربرد زیادى دارد. بررسى مصادیق این قاعده که در آیات و روایات زیادى استعمال شده‏اند، محقق را از تکرار بحث در موضوعات مختلف فقهى بى‏نیاز مى‏کند; براى نمونه دلالت »لا بأس« بر حکم تکلیفى یا اعم از تکلیفى و وضعى، و دلالت »لعن« بر حرمت یا غیر آن، از جمله مصادیق این قاعده هستند که در آیات و روایات و کلمات فقها استعمال زیادى دارند.در این نوشتار، نوزده لف...

سطرهای آغازین دربارة عبارت ارسطو یکی از تأثیرگذارترین متون در تاریخ معناشناسی است و مقدمه‌ای مهم برای فهم و تقریر برخی از دیدگاه‌های ارسطوست. بر اساس تفسیر کلاسیک، ارسطو به طور عام بیان می‌کند که نوشته‌ها نشانگرِ آواها (الفاظ) است و آواها در وهلة نخست نشانگرِ انفعال‌های نفس و انفعال‌های نفس شبیه اشیاء و در نتیجه آواها با واسطه نشانگرِ اشیاء است. در دوران معاصر، نورمان کرتزمن این تفسیر را به چالش ک...

یکی از واژگان پرکاربرد در متون دینی و عرف مردم، واژه «برکت» است. واژه برکت در قرآن نیامده؛ اما استعمال مشتقات این واژه در آیات قرآن به وفور یافت می­شود؛ این مقاله به بررسی مشتقات واژه برکت و جمع مؤنث آن یعنی واژه «برکات»، در قرآن می­پردازد. با بررسی آیات، ضمن آشنایی با مفهوم لغوی و همچنین بیان دیدگاه­های مفسران درباره معنای این آیات، موارد استعمال و مصادیق این واژه مشخص شده و مراد از برکت مورد...

چکیده در فقه اهل سنت و غالب فقهای امامیه، موضوع عقد وکالت را به ایجاد و انشای عقود و ایقاعات، منحصر ندانسته‌اند؛ بلکه قائل بدان هستند که برای انجام هر فعل قابل نیابت، می‌توان به دیگری وکالت داد. استعمال لفظ مطلق «امر» به عنوان موضوع وکالت در ماده‌ی 656 قانون مدنی به‌ویژه با عنایت به سوابق فقهی و دیگر مواد قانون مدنی و مفاد سایر قوانین حاکم، مؤید پذیرش همین دیدگاه در حقوق ایران است. در حقوق فرا...

عمل به دستورات کتاب مقدس قرآن در سایه فهم معانی آن امکان پذیر است، که آن هم نیازمند فهم تک تک واژگان آن می باشد؛ از همین رو دانشمندان اسلامی این نیاز را درک نموده و آثار فراوانی در زمینه شناخت مفردات قرآن شکل داده اند. مفردات راغب اصفهانی (م 502 ق)، یکی از این آثار است؛ ضمن اینکه علامه طباطبایی (م 1402ق) نیز در تفسیر المیزان به میزان قابل توجهی به مفردات قرآن پرداخته است. در این تحقیق به بررسی ...

چکیده : مجاز در مفهوم ساده و اولیه آن که بر پایه ی تفکر انتقال دلالت از یک معنا به معنای دیگر ، در لفظ شکل گرفت ، در آغاز از چنان اهمیّتی برخوردار بود که مباحث کلامی گسترده ای به خصوص در بررسی های مربوط به متن قرآن کریم ، پیرامون آن مطرح شد . بررسی این مفهوم در نامه های حضرت علی ( ع ) که توسّط شریف رضی ، به همراه خطب و حکمت ها ، در کتابی به نام نهج البلاغه گرد آوری شده است. ابعاد گوناگون مجاز ...

عنصری (متوفی431هـ . ق) از شاعران قصیده پرداز و مدیحه سرای ایران در قرن پنجم هجری است. دورانی که در آن قصیده سرایی، رواج و تکامل چشمگیری یافت. عنصری در مدیحه سرایی سبکی معتدل داشت و در سروده هایش، از واژگان و ترکیبات فخیم و جزیل استفاده کرد. از آنجا که لازمه دریافت و شناخت آثار هر شاعر آشنایی با واژگان و ترکیبات دیوان اوست، در این رساله کوشش می شود تا با بررسی واژگان و ترکیبات دیوان شاعر به مع...

ایهام یا توریه، در اصطلاح بلاغت نوعی چند معنایی است که یک لفظ، دست کم محتمل دو معنی باشد؛ یکی معنی نزدیک و دیگری دور یا غریب؛ یعنی گوینده، معنی دور را اراده کند اما شنونده گمان کند معنی نزدیک، مورد نظر است. برای ایهام انواع گوناگونی را برشمرده اند ازجمله: ایهام مجرد؛ مرشح؛ مبین؛ تناسب؛ تضاد؛ مرکب؛ توکید؛ توالد ضدین؛ ترجمه؛ تبادر و... که هریک جنبه ای خاص از زیبایی ادبی و پردازش معنا را در بر می...

چکیده این پژوهش با عنوان بررسی معناشناختی ذنب در قرآن کریم با دوازده لفظ متقارب المعنی به انجام رسید. هر واژه بعد از بررسی های لغوی تفسیری مورد تأمل قرار گرفت و ویژگی های خاص ومشترک آن ها استخراج گردید.که ویژگی های هر لفظ به این شرح می باشد : در واژه ی إثم ، کندی و تأخیر. جرم ، قطع رابطه ی با خدا وند. جناح ، میل و انحراف از حق و در حرج ، ویژگی ضیق و تنگی. حوب نیز منع و راندن از گناه. درحنث ...

عقود در برابر ایقاعات بخش قابل توجهی از نظام فقهی و حقوقی ما را تشکیل می دهد . مشخصه اصلی عقود وجود ساختار ایجاب و قبول است ، یعنی چیزی که از آن تحت عنوان «صیغه» عقد تعبیر می شود . صیغه عقودکه ساختار بخشی از عقود یعنی عقود غیر معاطاتی را بنا می نهد در فقه و حقوق موضوعه از شرایط و قواعد خاصی پیروی می نماید : تلفظ ( بکار گیری الفاظ خاص در هر عقدی ) ، ماضویت ، و عربیت از مهمترین شاخصه های هر عقدی ...