با آن که در جریان مهاجرت صغری مهم‌ترین خواسته معترضان عدالتخانه بود اما نه در آن زمان و نه پس از آن مورخان، خاطره نگاران و محققان چندان که باید تأملی در مبانی و ماهیت آن نکرده اند. از این رو، این مقوله همچنان به عنوان یکی از ابهامات تاریخ مشروطه باقی مانده و باعث برداشت‌ها و قضاوت­های مختلفی شده است. چیستی عدالتخانه و ارزیابی دیدگاه­های موجود درباره آن، مساله اصلی این مقاله است تا به سهم خود تص...

یکی از طایفه هائی که از زمان برآمدن دودمان قاجار وارد دستگاه دولتی شد و از میان آن مردان با نفوذی به قدرت رسید، ایل مافی بود که در مناطق مرکزی و عشیره نشین ایران نفوذ و اعتبار و فعالیت بسیار داشت. از نام آورترین مردان این طایفه، حسینقلی خان نظام السلطنه مافی (1326-1248 قمری) است که از سال 1274 ه ق و زمان سلطنت ناصرالدین شاه، با کسب مقامات سیاسی، تجاربی را در دستگاه حکومتی به دست آورد و پس از طی...

یکی از مسائل مهم و بنیادین در علم کلام و اعتقادات بحث حسن و قبح است. این مسأله از دیر باز میان عدلیه و اشاعره مورد اختلاف واقع شده است. عدلیه قائل به حسن و قبح عقلی بوده و اشاعره به حسن و قبح شرعی معتقد گشته اند. اهمیّت این مسأله بیشتر از این جهت است که نحوه جهت گیری در آن، بر دیگر مسائل کلامی تأثیر گذار است و چهارچوب اعتقادی انسان بر اساس آن شکل می گیرد. فخرالدین رازی شخصیتی موثر در حوزه کلام ا...

آغاز سال 1275 ق.، آغاز تحول جدیدی در دستگاه اداری ایران بود و آن حذف پست صدراعظمی و تاسیس شورای دولتی متشکل از شش وزارتخانۀ داخله، خارجه، جنگ، مالیه، عدلیه و وظایف و اوقاف است. ریاست شورای وزیران به میرزا جعفرخان مشیرالدوله واگذار شد. عمر شورای وزیران در 29 شعبان 1288 ق. با حکم ناصرالدین شاه به پایان رسید. در سال‌های بدون صدراعظم، چندین دستورنامه و آئین‌نامه به تصویب شورای دولتی و شاه رسید. در ...

از قواعد مهم دانش کلام، قاعده لطف است که متکلّمان عدلیه در مباحث کلامی بسیاری از آن استفاده کرده‌اند. این قاعده که فرع بر مسأله حسن و قبح عقلی است مورد توجه و استناد این دسته از متکلمین قرار گرفته است. نهج البلاغه از متون دینى است که مورد اهتمام دانشمندان شیعه و معتزله قرار گرفته است. ابن ابی الحدید از جمله دانشمندان معتزلى است که بر این کتاب شرحى نگاشته است. هر چند وى بیشتر به‌عنوان مورخ و ادیب...

0

بررسی دیدگاه های گوناگون درباره واژگان بیگانه در قرآن و معرّفی آثار مربوطه است. در این نوشتار این پرسش مطرح شده است که آیا در قرآن واژه های دخیل )وارداتی از زبانهای دیگر غیر عربی( نیز به کار رفته یا همه واژگان آن عربی ناب است؟ در صورت مثبت بودن این پاسخ، آیا این نوعی کاستی برای قرآن شمرده نمی شود؟ نویسنده با پذیرش راه یابی واژگان غیر عربی به قرآن و نقد ادله مخالفان آن و نیز پاسخ شبهه کاستی قرآن ...

واژه ها به عنوان عنصر اصلی کتاب قرآن، از جایگاه والایی در آن برخوردارند و گام نخست در فهم متن قرآن را به معناشناسی خودشان اختصاص می دهند. این نوشتار با پیش فرض امکان، ضرورت و فوریت معناشناسی واژگان قرآن، بر آن است که روشی جامع در معناشناسی واژه های قرآن ارائه کند. روش معناشناسی قرآن در این نوشته چنین ترسیم شده است که انواع منابع اعم از منابع نقلی، علمی و عقلی جهت معناشناسی شناسایی می شوند و سپس...