در گذشته، سیر تحول فرهنگ و تمدن جوامع با شتاب یکنواختی همراه بوده که گاهی رویدادهای طبیعی یا غیرطبیعی آن ها را دستخوش تغییر می کرده است. با گسترش جوامع و پیشرفت های تکنولوژیکی، ارتباط ها نیز گسترده تر شد. اکنون، انسان ها جهانی را پیش رو دارند که در آن معنای جدیدی از فرهنگ وجود دارد. امروزه، انسان ها با دهکده جهانی روبه رویند؛ جهانی که به واسطه رشد و پیشرفت به جهانی کوچک تبدیل شده است. اما در ای...

بناهای مذهبی و مکان های مقدس دورنماهای بسیار مسلط از دین و مذهب هستند. در تاریخ، زیارت مذهبی مولّد واقعی اقتصاد و عاملی برای توسعة خدمات و رفع نیازهای مربوط به این مناطق توصیف شده است. به این دلیل، گاهی امروزه مکان های مذهبی و جاذبه های گردشگری از حامیان اصلی کل اقتصاد به شمار می روند. در حال حاضر، گردشگری مذهبی یکی از راه های تنوع بخشی و یا رهایی از مشکلات اقتصادی تلقی شده است. جاذبه های مذهبی،...

جغرافیای ایران و نیز امکان سنجی فرصت های اقتصادی قابل سرمایه گذاری در مناطق آزاد این کشور بیانگر آن است که این مناطق می توانند به عنوان منابع اقتصادی کم نظیر و مستعدّ سرمایه گذاری مورد بررسی قرار گیرند. از این رو، در این پژوهش سعی شده با رویکرد توسعة منطقه ای، توان های صنعتی، تجاری و گردشگری منطقة آزاد ارس بازکاوی شود. روش این پژوهش،توصیفی- تحلیلی است. نتایج تحقیق نشان می دهد منطقة آزاد تجاری- ص...

در این مقاله پس از معرفی رویکرد توسعة دارایی مبنا به تحلیل رابطة سرمایة اجتماعی (به عنوان مهم ترین دارایی در سطح اجتماع محلی)، عوامل اجتماعی-کالبدی و تمایل به مشارکت سازمان یافته (به عنوان پیش نیاز ضروری رویکرد دارایی مبنا) می پردازیم. شاخص های مورد بررسی را از مطالعات و تجربیات داخلی و جهانی استخراج کرده و با روش پیمایش، در محلة امامزاده حسن شهر تهران مورد سنجش قرار داده ایم. نتایج رگرسیون چند...

نگرش یکپارچه به عناصر کلیدی سیاست‌گذاری فضایی روستایی شامل مکان‌ها، مردم و فعالیت‌ها در تدوین قوانین، برنامه‌ها و سیاست‌ها موجب توسعة پایدار روستایی می‌شود. نبود نگرش یکپارچه و بخشی‌نگری در فرایند تدوین برنامه‌های توسعة روستایی در ایران موجب شده است توسعة پایدار این مناطق با چالشی جدی مواجه شود. هدف مقالة حاضر، تحلیل محتوای کیفی سیاست‌های فضایی توسعة روستایی کشور است. مقالة حاضر به لحاظ ماهیت ا...

در عصر حاضر که با خصیصه‌های عدم قطعیّت، نوآوری و پیچیدگی مسائل شناخته می‌شود، نظام برنامه‌ریزی سنّتی با چالش‌های متنوّعی مواجه است. یکی از ضعف‌های نظام برنامه‌ریزی منطقه‌ای رایج، عدم شناسایی، تحلیل و به‌کارگیری عوامل کلیدی توسعة منطقه است؛ از این رو، پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل کلیدی توسعة استان خراسان شمالی با رویکرد آینده‌نگاری راهبردی انجام گرفته است. این پژوهش، با رویکردی آینده‌نگرانه از ت...

مشارکت دادن اقشار گوناگون مردم روستایی در پیشبرد برنامه ها و فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی و عمرانی، یکی از سیاستهای محوری توسعة روستایی بعد از انقلاب بوده است. در این مقاله سعی شده تا نحوة مشارکت روستاییان در روند توسعة روستایی بر اثر اجرای برنامه های توسعة روستایی بعد از انقلاب، در گروهی از روستاهای برگزیده در استان آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گیرد. با بررسی روستاهای برگزیده، این مطالعه نتیجه...

طی چند دهة گذشته، صنعت گردشگری روستایی رشد چشمگیری در جهان پیدا کرده و روزبه روز بر تنوع آن افزوده شده است. یکی از زیرمجموعه های گردشگری روستایی، گردشگری غذاست که با توجه به کارکرد و فواید آن، مورد توجه برنامه ریزان و سیاست گذاران کشورهای مختلف قرار گرفته است. در ایران با وجود برخورداری از تنوع مواد غذایی محلی و سنتی، هنوز به گردشگری غذا توجه چندانی نشده است؛ حال آنکه رشد و توسعة این بخش می توا...

عدم کارایی کارکردهای اقتصادی جوامع - که اساساً نقشی مهم در مکان گزینی و پایداری سکونتگاه ها، تولید و معیشت، اشتغالزایی و درآمدزایی ساکنین دارند - یکی از بزرگترین موانع موجود بر سر راه توسعه پایدار نواحی روستایی، بخصوص درکشورهای درحال توسعه، می باشد. سند این مدعا روند تغییرات وضعیت بخش کشاورزی، بعنوان اصلی ترین رکن اقتصاد روستایی و چه بسا ملی، در چند دهة اخیر و وجود ضعف هایی نظیر عدم توانایی در ت...

یکی از اهداف کلان توسعه در اغلب کشورها و از جمله کشور ما، کاهش بیکاری و توسعة فعّالیّت های شغلی است. در این مقاله دو هدف اصلی دنبال می شود: اوّلین، شناخت و ریشه یابی وضع موجود بیکاری و اشتغال در سطوح مختلف (بین المللی ـ محلی) و دوّمین چگونگی تغییر وضع موجود بیکاری و اشتغال در راستای دستیابی به وضع مطلوب است. روش بررسی، گردآوری آمار و اطّلاعات از منابع اسنادی و مطالعات میدانی محلّی و تئوری تحقیق نیز ن...