ارسطو تراژدی را به اجزایی شش‌گانه تقسیم کرده‌ است و افسانة مضمون (پی‌رنگ) از اهمّ آن‌هاست که پی‌رنگ تراژدی‌های شاهنامة فردوسی هم‌گونی جالب توجّهی با آن دارد. این پژوهش با هدف تبیین پی‌رنگ تراژدی‌های شاهنامة فردوسی بر پایة دیدگاه ارسطو با روی‌کردی توصیفی - تحلیلی انجام شده و نشان داده ‌است که پی‌رنگ تراژدی‌های شاهنامه غالباً با عنصر پی‌رنگ ارسطویی و اجزای آن: بازشناخت، دگرگونی و واقعة دردانگیز هم‌خ...

بخشهای گوناگون قرآن کریم در فاصله های زمانی نامرتّب و بر طبق مصلحتها و گاه بعد از پرسشها یا رخ دادن برخی حادثه ها، بر پیامبر (ص) نازل می گردید. یعنی در دوران رسالت، جبرئیل پیوسته بر پیامبر(ص) نازل نشده و «اتّصال وحی» در حیات تاریخی صدر اسلام، واقعیت نداشته است. با این همه، بیشتر منابع تاریخی و تفسیری، از وقوع حادثة مهمّی پس از نزول نخستین آیات و حیانی، تحت عنوان «انقطاع وحی» یاد کرده و عوامل و شؤو...

شعر و ادبیات هر قوم آیینة افکار، باورها، و گرایش‌‌های آن است. نماد تفکر، اعتقادات، و فرهنگ مکتبی شیعه نیز در آیینة‌‌ ادبیات آیینی شاعران ولایی شیعی متجلی است. از آن‌جا که غدیر نماد تشیع است، چندان هم گزافه نیست اگر شعر غدیر را با شعر شیعی هم‌خانواده و هم‌سو به‌شمار آوریم. چرا‌که شعر شیعی نشئت‌گرفته از باورهای ناب معتقدان به ولایت علوی است و آب‌راهة‌‌ زلال و پایان‌ناپذیر آن غدیر ‌خم است. در میان...

در بررسی آیات مربوط به صفات الهی، به آیاتی بر می خوریم که از نظر معنای ظاهری، خداوند منسوب به صفات و اعضای مخلوقات شده است که مشهور به آیات تشبیهی هستند. متکلمین اسلامی در تبیین و تفسیر این قبیل آیات، راه های مختلفی را پیموده اند. اشاعره به عنوان یکی از مکاتب بزرگ فکری و کلامی در میان اهل سنت، برای رهایی از اتهام تشبیه و تجسیم خدا و از طرفی پرهیز از تأویل آیات، با حفظ معانی ظاهری آنها، قاعده ای...

سوگینه(تراژدی) شهادت امام حسین(ع) و یارانش در محرم سال 61 هجری صورت پذیرفت. نپذیرفتن بیعت با یزید، بهانه‌ای شد تا مخالفان اهل‌بیت، این کار شنیع را انجام دهند. این واقعة تلخ، در بدو امر، موجی از اندوه را در شهرهای مهمی چون مکه، مدینه و کوفه به‌وجود آورد که به تدریج دامنة آن وسیع و تمام کشورهای اسلامی را در برگرفت؛ به‌طوری­که زنده نگاه­داشتن این تراژدی وارد فرهنگ مسلمانان و به­ویژه شیعیان گردید. ...

هنرمندان نگارگر ایرانی، همواره مضامین بلند و متعالی دینی، عرفانی، حکمی و ادبی را دست‌مایة خلق آثار گران‌بهای خود قرار داده‌اند. مصورسازی موضوع و واقعة شگفت‌انگیز معراج پیامبر9 از این نمونه‌هاست. این واقعة حیرت‌آور و مهم، در ادوار گوناگون تخیل هنرمندان مسلمان نگارگر را به خود معطوف ساخته و حاصل آن، بازتاب‌های متفاوت و زیبای محتوایی و بصری این رویداد در نگارگری بوده است. یکی از این نمونه‌های برجس...

واقعۀ عاشورا از جنبه‌های مختلفی بررسی و مطالعه شده و با این حال زوایای مبهمی از آن دغدغة پژوهشگران این عرصه است. از جملة این جنبه‌ها واکاوی هدف و فلسفة قیام حسینی است و ردّ یا اثبات آرای مطرح در این مسئله نیازمندِفهمِ چگونگی این رویداد مهم خواهد بود. بخشی از این چگونگی به شناخت تجهیزاتِ به‌کاررفته در این رخداد خونبار مربوط می‌شود و دستیابی به کمّیت و کیفیت جنگ‌افزار‌های موجود د...

این مقاله برگرفته از تحقیقی میدانی است که به‌صورت کمّی- کیفی در سال تحصیلی 92-91 در شهرستان رضوان‌شهر استان گیلان با جامعة آماری 25 معلم و 99 دانش‌آموز پسر و دختر مقطع اول ابتدایی(50 نفر فارسی زبان و 49 نفر دوزبانه) انجام شد. نمونة آماری به‌صورت انتخابی، هدفمند و تمام‌شماری در نظر گرفته شده است. ابزارهای پژوهش، شامل پرسشنامه ویژة معلمان، و آزمون شفاهی علوم برای دانش‌آموزان بوده است. و هدف تحقیق ...