در طول تاریخ، ایرانیان بسیاری به سرزمین هند مهاجرت کرده اند. این جماعت های مهاجر در مواردی با جامعه میزبان ادغام شده اند و در مواردی نیز همچنان در لایه های هویتی خودشان، مولفه ایرانی را دارند. یکی از این جماعت های مهاجر ایرانی به هند، گروهی هستند که حدود یک قرن پیش، از منطقه های اطراف کرمان به هندوستان رفتند، و زندگی حاشیه نشینی را دنبال کردند. این جماعت ها، به «ایران»، «غریبه» و «بلوچی» معروف ...

در زیست جهان فرهنگی معاصر پیوند میان دو مقوله اثرگذار، «قدرت و فرهنگ»، بیش از پیش خود را در قالب و شکل بندی اجتماعی سیاسی سیاست فرهنگی (گفتمان) و سیاست گذاری فرهنگی (راهبرد و کردار ایدئولوژیک) نشان داده است. پیامد کارکردی این سیاست ها در مجموع چیزی جز تعیین معنای زیست اجتماعی و کنش های روزمره، بازنمایی فرهنگی و مشروعیت بخشیدن به فرهنگ زندگی روزمره و نهایتاً انتظام بخشیدن به اندیشه و کردارهای فره...

در سده نهم هجری جنبش صوفیان به صورت یک قدرت سیاسی نیرومند در ایران  ظهور کرد و حکومت جدیدی به نام پادشاهی صفویه تأسیس نمود. در این مقطع صوفیان با سیاسی ساختن مذهب تشیع، از آن به عنوان دال برتر گفتمان ملی­گرایی بهره بردند. تلاقی مذهب و ملیت در گفتمان صفوی باعث شد تا بعد از حدود نهصد سال –پس از ساسانیان-  وحدت دینی مبنای وحدت سیاسی قرار گرفته و هویت ملی در ایران سربرآورد. در این شرایط گفتمان تشیع...

چکیده اصلی این مقاله تحلیل و تبیین روند چرخش گفتمان هویتی حاکم در ترکیه از کمالیسم به اسلام‏گرایی است. در این تحول گفتمانی، اسلام سیاسی با توجه به متغیرهای اجتماعی، تاریخی، ایدئولوژیکی و هویتی در جمهوری ترکیه، نقشی بسیار مهم را برعهده‏دارد. در این پژوهش، ضمن مرور مختصر عناصر هویتی ترکیه در دوره کمالیسم، به واکاوی تقابل گفتمان­های اسلام‏گرایی و کمالیسم و سرانجام علل هژمونیک‏شدن گفتمان اسلام‏گرای...

اغلب نظریه پردازان پساساختارگرا متهم می شوند که نمی توانند هیچ گونه رابطه ای بین نظراتشان با سیاست برقرار کنند. گفته می شود‘ پساساختارگرایی نه تنها قادر نیست که یک نظریه سیاسی ارائه دهد؛ بلکه از حل مسائل سیاسی نیز ناتوان است ونگارندة مقالة حاضر این ایرادها را رد میکند و مدعی است که پساساختارگرایی می تواند در توسعة نظریات سیاسی ایفای نقش کند. در مقالة زیر راههای ایجاد ارتباط بین پساساختارگرایی و...

هدف از پژوهش حاضر بررسی هویت فرهنگی و بحرانی برساختن آن در ادبیات پژوهشی ایران است. بدین منظور با مرور متون پژوهشی چاپ شده در نشریات داخلی به واکاوی چفت و بست‌های گفتمانی حاکم بر آنها در بحرانی برساختن مفهوم هویت فرهنگی ایرانیان می‌پردازیم. بدین منظور با مروری بر نسبت هویت فرهنگی با امپریالیسم فرهنگی و جهانی شدن به بررسی انسجام کلی، گره‌گاه‌ها، چشم‌انداز‌های متن، عناصر مثبت و منفی مطرح شده در م...

مفهوم «امنیت ملی»، اساساً مفهومی مدرن است که با تکوین دولت‌ ملی معنا و مفهوم یافته است. «مطالعات امنیت ملی» نیز بحثی جدیدتر و مربوط به قرن بیستم است. در حالی که «امنیت» را باید مقوله‌ای کهن و دیرینه دانست که با جوهر هستی انسان پیوندی ناگسستنی داشته و آدمی حتی زمانی که بر هیبت و هویت اجتماعی در نیامده بود؛ به امنیت به چشم آشنایی همیشه همراه می‌نگریست. اما با مرور زمان و با تحول در زندگی و هویت اج...

تحقیق حاضر بازتاب خبری مربوط به ترور و تلاش برای ترور پنج دانشمند هسته ای ایران را در سه روزنامه ایرانی، آمریکایی و اسراییلی بررسی می کند. با استفاده از رویکرد وندایک که تحلیل گفتمان ایدئولوژیک را به عنوان نوعی تحلیل شناختی-اجتماعی می داند و همچنین رویکرد وداک برای تحلیل گفتمان، این پژوهش تلاشی است برای این که نقش برجسته استراتژی های گفتمانی خاص در ساختن ایدئولوژی و هویت ملی را نشان دهد. نتایج ...

«قلمروسازی» یکی از مقوله های مهم جغرافیای سیاسی است و محور فلسفی و مبنای نظری آن را تشکیل می دهد. بحث قلمروسازی گفتمانی و فرایند شکل گیری آن، هرچند در جغرافیای سیاسی پیشینه ندارد، اغلب توسط سیاستمداران و سیاست سازان برای بهره برداری از اهداف سیاسی به کار گرفته شده است. آنچه در این نوشتار شایان توجه است، چگونگی فرایند قلمروسازی گفتمانی با بهره گیری از مدل تحلیل گفتمانی است. قلمروسازی گفتمانی، فر...

فمینیسم گفتمانی است که نقش عناصر زبانی گفتمانی را بر هویت تعریف شده ی نابرابر زن و نگاه جنسیتی مردسالار، که اصطلاحی هم چون زنانگی را می آفریند، نشان می دهد. در آفرینش متن ادبی به عنوان برساخته ی زبان، هم چون متون دیگر، گفتمان حضور داشته و این حضور، نقشی موثر در تحکیم روابط سلطه ایفا می کند. متن ادبی می تواند، نقش نهادی را داشته باشد که در تداوم یا تغییر عدم توازن، اهمیتی بسزا دارد و بنابراین را...