فطرت قرآنى از زوایاى گوناگون در اندیشه شهید مطهرى مورد بررسى قرار گرفته است.  نظریه فطرت از کلیدى‌ترین اصول در مجموعه باورها و اندیشه‌هاى شهید مطهرى است که وى آن را از قرآن برگرفته است. نویسنده، به نقش بنیادین فطرت در نظام اندیشه شهید مطهرى پرداخته و آن گاه سیر تاریخى مسأله فطرت، تعریف، واژگان مترادف با فطرت و تفاوت آن با "طبع" و "غریزه" را پى گرفته است. سپس فطریات انسان در دو حوزه شناخت‌هاى ...

مقاله حاضر، احیاگرایى را به مانند برنامه اى پژوهشى در نظر مى گیرد که در آن، دو گروه روشنفکران دینى و عالمان دینى در طریقى متفاوت مشغول به کارند. تأکید بر این است که در مقایسه با رویکرد عالمانى که پروژه احیاگرایى را به پیش مى برند، روش امام خمینى در نوع خود بدیع و بى نظیر بوده است. بدیع بودن برنامه پژوهشى امام به این لحاظ است که وى مدعى احیاى دین در کامل ترین شکل آن (بازسازى جامعه دینى) با ابزار...

 طرح پرسشهایى درباره سنجش نظریه پلورالیسم و پیامدهاى علمى و عملى آن از منظر قرآن است. نویسنده، پس از معرفى اجمالى پلورالیسم، در رابطه با نجات انسان سه دیدگاه انحصارگرایى، کثرت‌گرایى، و شمول گرایى رامطرح نموده سپس دیدگاه‌هایى را درباره کثرت گرایى دینى آورده آن گاه پرسشهایى را براى شناخت دیدگاه قرآن طرح مى‌کند: 1- قرآن کدامیک از سه دیدگاه یاد شده را مى‌پذیرد؟ 2- آیا داورى قرآن نسبت به ادیان توحید...

جست‌وجو و طرح آن دسته از مطالب و پرسشهاى علوم قرآنى است که پاسخ به آنها قبل از تفسیر الزامى است. نویسنده، نخست به موضوع وحى پرداخته و بحثهایى چون: کیفیت و حقیقت وحى، نوع رابطه پیامبران با وحى، حسى بودن یا تجربى بودن وحى، تحلیل روان‌شناسانه، جامعه‌شناسانه، عرفانى، عقلى و حسى وحى، تحلیل وحى از طریق خود وحى، محتواى وحى، تعارض علم و دین، آیا وحى تنها عهده‌دار ارتباط خلق با خالق است یا نظام‌هاى عباد...

-

ابلاغ پیام الاهى یکى از شئون مهم پیامبر و امام است، ولى این شأن تنها شأن پیامبر و امام نیست، بلکه معصومان شئون دیگرى نظیر تفسیر، تفریع، تشریع، تربیت، ولایت، حکومت و ... داشته‏اند. در این مقاله می‌کوشیم شئون مختلف معصوم را تبیین کرده و مهم‏ترین تأثیراتى را که توجّه به این شئون در شناخت آموزه‌های گوناگون دینى دارد بررسى کنیم. مهم‏ترین این تأثیرات عبارت‌اند از: جداسازى آموزه‌های دین از امور غیر‌‌دی...

 تأثیر المیزان بر پژوهشهاى دینى به ویژه پژوهشهاى شیعى - قرآنى مورد بررسى قرار گرفته است.  در کنار سایر ویژگى‌هاى بایسته تفسیر المیزان یکى از موفقیت‌هاى آن ورود به محافل فکرى، علمى و تأثیر گسترده آن بر پژوهشهاى دینى و حوزوى پس از خود است. از جمله مهم‌ترین این تأثیرها مى‌توان به موارد زیر اشاره کرد: پایه‌گذارى شیوه تفسیر قرآن به قرآن، پى نهادن روش تفسیر موضوعى، درآمیختن عقل و نقل در فهم معرفت دی...

پدیده ى فساد ادارى امروزه به یک معضل جهانى تبدیل شده و مدیران و رهبران جوامع تلاشهاى بسیارى را براى مبارزه با آن انجام مى دهند. بر این اساس آشنایى با سیره ى رهبران دینى به خصوص حضرت على(علیه السلام)در برخورد با این معضل، مى تواند براى مدیران و رهبران جوامع امروزى مفید باشد. مرورى کوتاه بر سیره ى مدیریتى حضرت على(علیه السلام) گویاى این است که مبارزه با فساد به ویژه در میان کارگزاران حکومتى، یکى ...

 نظریات مکتب تفکیک در باب معرفت دینى و چگونگى فهم متون وحیانى مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده در بخش نخست مقاله ابتدا تفسیر پیشینیان مکتب تفکیک از عقل را توضیح مى‌دهد سپس به مبناى تفسیر فوق اشاره کرده آن را مادى دانستن نفس و مجرد دانستن عقل معرفى مى‌کند .در ادامه به پیامد این نظریه در ایجاد دو نوع معرفت بشرى و وحیانى و تضاد آنها در منشأ، روش، قلمرو و نتایج مى‌پردازد. توقف تلاش علمى و عملى بر...