سبک شیوه ی خاص شاعر یا نویسنده است که اثری را خلق می کند و فراوانی عناصری که از متن دریافت می شود، توجه مخاطب را به این نکته جلب می کند که اثر در اسلوبی ویژه آفریده شده و به نوعی از ابتدا تا انتهای اثر، مولف به گونه ای خودآگاه یا ناخودآگاه به این اسلوب پایبند بوده است. سبک های فردی خواه جدید، خواه تکراری در هر دوره ای سبک آن دوره را می سازد. غزل به دلیل برخورداری از ظرافت و ظرفیت های گوناگون، ه...

چکیده: انقلاب مشروطه در کنار تحولات سیاسی- اجتماعی که در سطح جامعه ی ایران پدید آورد، در ادبیات نیز تأثیر گذاشت و توجه به اجتماع و مسایل اجتماعی را سرلوحه ی آثار ادبی قرار داد و باعث شد شاعران و ادیبان که پیش از آن کمتر به مسائل سیاسی- اجتماعی توجه می کردند، به طور جدی به این مسائل بپردازند. در نتیجه ی توجه به این مسائل، مضامینی چون وطن، آزادی، عدالت، انسان، زن، کارگر، فقر و ... مورد توجه ق...

نقد رویکرد پدیدارشناختی هوسرلی در قصّه‌های مجیدچکیدهرویکرد پدیدارشناسی کیفیت خاصی از ظهور معنا و آگاهی است که ادموند هوسرل (1859- 1938) مبانی نظری آن را در نگرة فلسفی نوینی به نام فنومنولوژی سامان بخشید. بر اساس نظریات وی هیچ شناخت هنجارگونه معتبر شمرده نمی‌شود مگر آنکه با کنش «من» استعلایی پدیدارشناختی کسب ‌شود. بنابراین فرد ابتدا باید با اعمال شک فلسفی تعریفات و پیشفرضها را به تعلیق درآورد تا ...

از میان شیوه­های مختلف نقد که در مطالعات ادبی به کار می­روند، نشانه­شناسی ساختارگرا شیوه­ی است که از رهگذر آن به رمزگشایی نشانه­ها و روابط هم‌نشینی و جانشینی بین آن‌ها و انسجام ساختاری متن دست می­یابیم. هوشنگ ابتهاج از بزرگ‌ترین شاعران معاصر است که چشم­انداز گسترده و گوناگون شعرش نشان از تخیّل پویای وی دارد. شعر «ارغوان» وی با نمادها و نشانه‌هایی درآمیخته است که آن‌ها را مناسب زمان کرده و منویات...

سبک‏شناسى آمارى کمک شایانى به روش‏مندى و علمى شدن پژوهش‏هاى ادبى کرده است. ثروت لغوى‏اى که شاعر یا نویسنده در اثر خویش به کار مى‏گیرد از ویژگى‏هاى سبک و ساختار اثر ادبى است. یکى از روش‏هایى که براى شناخت این ثروت لغوى به‏کار مى‏رود نظریه جانسون است. این روش با بهره‏گیرى از علم آمار و با رویکرد میان‏رشته‏اى در پى نزدیک شدن به صحت و دقت بیش‏تر است. در این جستار سعى شده است تا با بهره‏گیرى از شیوه...

هوشنگ گلشیری، یکی از تأثیرگذارترین داستان نویسان ادب معاصر به شمار می آید. توجّه خاص او به حالات روحی و روانی شخصیّت های داستان، آثار او را از حیث روان شناسی تا حدّی از دیگر نویسندگان معاصر متمایز کرده است؛ از همین رو، در این نوشتار با پیش چشم داشتن این نکته، بر آنیم به بررسی آثاری چون رمان شازده احتجاب و مجموعه های «مثل همیشه»، «دست تاریک، دست روشن» و «جبّه خانه» بپردازیم و این آثار را از منظر روا...

این پژوهش به بررسی و تحلیل شخصیت های خلق شد? دو نویسند? صاحب نام ادب معاصر ایران و مصرو میزان تفاوت و شباهت میان آنها از حیث روانشناختی پرداخته است.مبنای تحلیل در این تحقیق سنخ های هشت گان? شخصیت کارل یونگ می باشد و با بررسی و تجزی? موردیِ شخصیت های اصلی در داستان های کوتاه نجیب محفوظ و هوشنگ گلشیری روشن می کند که از نظر روانشناختی چه میزان تفاوت و شباهت میان شخصیت های آن دو وجود دارد و ارتباط ش...

دهۀ چهل شمسی یکی از درخشان ترین مقاطع شعر معاصر فارسی است. در این دهه، جریان ها و موج های زیادی مانند موج نو، شعر دیگر و شعر حجم از دل شعر نیمایی سر برآوردند. هوشنگ چالنگی از جمله شاعرانی بود که در این دهه به شعر بیوزن موج نو گرایش پیدا کرد و به همراه چند شاعر، گروه «شعر دیگر» را تشکیل دادند که بعدها هستۀ نخستین «شعر حجم» شدند. آموخته ها و آموزه های شعری چالنگی در دهۀ پنجاه سرمشق شاعران جوان مس...

ژرار ژنت را می توان بزرگ ترین نظریه پرداز در زمینة بررسی «زمان در روایت» دانست. ژنت برای سنجش شتاب روایت، شمار صفحات رمان را بر زمان تقویمی بازنمایی شده در متن تقسیم می کند و نتیجه را معیار بررسی قرار می دهد. زمان در شازده احتجاب گلشیری پیشروی بسیار کندی دارد، اما در ذهن شازده و دیگر شخصیت های آن، با شتابی وصف ناپذیر در حال پیشروی و پسروی است. در لایة بیرونی رمان که زمان تقویمی بازتاب بیشتری دا...

مفهوم شخصیت در آثار ادبی، مانند سایر پدیده‏های دنیای هنر، در گذر زمان و با عبور از پیچ و خم های زندگی بشر، همواره دست خوش تغییر و تحول بوده است، آن چنان که به اقتضای شرایط اجتماعی و پیشرفت علمی و معنوی بشر، مفهوم آن در آثار ادبی از حالت ابتدایی خود، رفته رفته به سطحی پیچیده‏تر و پیشرفته‏تر ارتقا یافته است. با شروع جریان «رمان نو» که تمایل نویسندگان به سمت مسائل ذهنی و روانی قهرمانان داستان­ها م...