هرمنوتیک یا روش تفسیری، با عمری همپای انسان، همواره در عصر باستان و قرون وسطی، به مدد تفسیر انسان در تحلیل طبیعت و متن آمده است، اما، هرمنوتیک به عنوان روشی علمی برای درک نیت مؤلف یا گوینده، به قرون جدید و به ویژه به عصر روشنگری قرن هجدهم در غرب برمی­گردد و پس از آن، به شیوه­ای مطرح و قابل توجه در تحلیل حوادث در عرصه علوم انسانی تبدیل شد، ولی با وجود ادعای هرمنوتیک مبنی بر تلاش در رفع خلاء حوزه...

این مقاله کوششی برای شناساندن مفهوم اصطلاح هرمنوتیک و بررسی دامنة فعالیتهای این علم است. هرمنوتیک رشته‌ای نوظهور در حوزة تفکر مغرب زمین است که پیشینة آن به نهضت اصلاح دینی و عصر روشنگری بازمی‌گردد. این شاخه از علم در دهه‌های اخیر رونق یافته و در کنار معرفت شناسی، فلسفة تحلیلی و زیبایی شناسی، شأن فلسفی ویژه‌ای احراز کرده است. در این مقاله ابتدا، نظریات مکاتب هرمنوتیکی در سه بخش ار...

هرمنوتیک (hermeneutics) در تعریفی ابتدایی، علم تعبیر، تفسیر و تأویل، نام گرفته است. هرمنوتیک به معنای تعبیر و تفسیر برای دستیابی به معناست. این واژه در فارسی «زندآگاهی» نیز ترجمه شده است.پل ریکور، هرمنوتیک را فن تشریح و توضیح نمادها بخصوص نمادهایی که معنی صریح دارند می‏شناسد.او در مقاله «رسالت هرمنوتیک» تعریف زیر را تعریف کارآمدی از هرمنوتیک تلقی می‏کند: هرمنوتیک نظریه عمل فهم است در جریان رواب...

    اختلاف در آراء فقیهان در باب «ولایت فقیه و حدود آن» از عمده ترین مناقشات فقهی در سده ی اخیر بوده است. اما علت این اختلافات را باید در پس مباحث و مناقشات نظری در کتب و رساله های استدلالیِ فقها جستجو کرد. در این میان به نظر می رسد رویکردها و نظریات تفسیری کلاسیک در غرب ظرفیت بدیعی برای توضیح و تبیین علل شکل گیری این اختلافات از نظرگاهی نو به این آراء دارند. این نوشتار در پی آن است که اختلاف آر...

در این مقاله، به ماهیت نوآوری بنیادین معنا، نتیجه بخش در خلق بازارهای جدید پرداخته می­شود و اساس این نوع از نوآوری، برپایه تئوری­های هرمنوتیک به عنوان بیان­کننده­ی تفسیر مولد، برانگیزاننده­ی نوآوری معانی در طراحی، مورد بررسی قرارداده می­شود. این مقاله ذاتاً مفهومی بوده تا جایی که هدف آن تامین یک ساختار تئوری است تا سایر تحقیقات بر اساس آن قرار گیرند. مقایسه روش­های نوآوری تحلیلی و تفسیری، آشکار ...

فهم آیات قرآن مستلزم به کارگیری روش هایی است که بر پایه مبانی صحیحی بنا شده باشند. مطالعه تطبیقی یکی از کارهایی است که می تواند به مفسران در اتخاذ مبانی و روش های بهینه تفسیری، یاری رساند. با توجه به اهمیت هرمنوتیک به عنوان چهار راه اندیشه معاصر و وجود دغدغه های تفسیری مشترک میان مفسران و هرمنوتیست ها، در پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی مبانی پنج روش اصلی تفسیر قرآن (قرآن به قرآن، روایی، ادبی، عقلی...

پژوهش حاضر ضمن هشت فصل، در پی آن است که پس از تبیین اندیشه¬های گادامر پیرامون مسأله روش و حقیقت و فهم و زبان و ایمان، مهم¬ترین رهاوردها و پیامدهای کاربست هرمنوتیک فلسفی گادامر در مبانی فهم قرآن را برشمارد و با توجه به سنت تفسیری مفسران و آراء اندیشمندان اسلامی، مورد بررسی و نقد قرار دهد. برخی از این رهاوردها تا حدی مشابه رویکردهای عرفانی در تفسیر قرآن است اما بیشتر آنها سنخیّت چندانی با ویژگی¬ه...

هرمنوتیک یعنی نظریه و عمل تأویل. عوامل تأویل گرایی گسترده و انگاره قرائت پذیری دین در مغرب زمین و به ویژه تاریخ مسیحیت عبارتند از: ابهام و ایهام در آموزه های دینی،تناقض‌ها و تعارض‌ها در مورد زندگی و سیره حضرت عیسی (ع)، چالش دین و خرد،ناسازگاری دین و دانش،تنگنای شریعت مسیحیت. اما آیین اسلام به سبب ویژگی‌های وحیانی بودن، یگانگی و یک‌دستی، سازگاری با عقل و علم، جامعیت، پویایی و برخورداری از اصل اج...

بررسی و نقد همانندی ها و تفاوتهای هرمنوتیک شلایرماخر با دانش تفسیر است. شلایر ماخر متکلم برجسته آلمانی، پایه گذار الهیات اعتدالی و هرمنوتیک جدید است. او به برخی از باورها و مراسم مذهبی نقدهای محکمی دارد و در زمینه های خداشناسی، مسیح شناسی و کتاب مقدس نظریات جدیدی دارد. شلایر ماخر هرمنوتیک را از شکل ویژه آن خارج ساخت و از هرمنوتیک عام سخن گفت. او از ویژگی های هرمنوتیک خاص چشم پوشید و به نقاط مشت...

مجموع داده های این مقاله عبارتنداز: به نظر شیخ مفید نزول قرآن تدریجی است و اعتقاد به نزول دفعی قرآن در شب قدر بعید و مخالف ظاهر قرآن، اخبار متواتر و اجماع علماست. او مدافع «نظریه صرفه» در وجوه اعجاز قرآن است. به نظر طرفداران این نظریه وجه اعجاز قرآن در این است که خداوند مردم را از آوردن مثل قرآن بازداشته و از این کار آنان جلوگیری می کند. و اگر چنین نبود، دیگران نیز بر آوردن شبیه قرآن قادربود...