علاوه بر  تحولات سیاسی  در عصر  ساسانیان، وضوح پیشرفتهای  خاص علمی و فرهنگی نیز در این روزگار چشمگیر بوده است. اقدامات پادشاهان ساسانی و نقش آنها در ترجمه کتاب یونانی و هندی به زبان  پهلوی،  نگرش ایرانیان را نسبت به  علم ودانش   دچار تحول  کرد.و در این  میان گندی شاپور  به عنوان مرکز بزرگ علمی ودانشگاهی  معتبر از جایگاه والایی برخوردار گشت. بنای این شهر را به عصر شاپور اول  و اوج گسترش  فرهنگی ...

پس از ظهور اسلام، علم طب از نخستین علومی بود که مورد توجه مسلمانان واقع شد و مخصوصاً در دوره نهضت علمی اسلامی در دوره خلافت عباسیان شتاب گرفت، کتابهای طبی از یونانی، سریانی، پهلوی و سانسکریت به عربی ترجمه شد و دانش طب ملل دیگر نیز در میان مسلمانان راه یافت. دانشمندان مترجم مانند اسحاق بن حنین کندی و پسرش حنین بن اسحاق و ثابت بن قره به ترجمه آثار علمی پرداختند و اطبای بزرگ و داروشناسان مشهوری ظهو...

حسابداری از دیرباز مورد استفاده­ی دولت­ها و تجار بوده، و سابقه­ی تاریخی آن به هزاران سال پیش از میلاد می­رسد و در روند تکاملی خود با توجه به نیازهای افراد و نهادهای ذینفع تغییر شکل یافته است. از لحاظ تاریخی، بسیاری معتقدند که دفترداری دوطرفه در حدود قرن سیزدهم میلادی در ایتالیا رواج یافت. در رابطه با منشأ و خاستگاه دفترداری دوطرفه، سه نظریه وجود دارد که عبارتند از نظریه­ی رومی، نظریه­ی ایتالیای...

پژوهشگران تاریخ اندیشه دورة اسلامی، حنین بن اسحاق (194-260ق) را به درستی، نماینده فرهنگ یونانی ـ رومی در عصر نخست عباسی دانسته‌اند. او مترجمی توانا و پزشکی حاذق به شمار می‌آمد و در فلسفه و کلام مسیحی دست داشت. بی‌تردید می‌توان حنین را بزرگ‌ترین مترجم نهضت ترجمه عصر عباسی خواند، چنان که منابع کهن نیز او را «شیخ المترجمین» نام داده‌اند. او در این عرصه شیوه‌گذار بود و مکتب‌دار. به اعتقاد حنین هر ت...

ایران زمین در برهه های مختلف تاریخ، مورد تهاجم اقوام بیگانه بوده و آثار مکتوب ایرانی اعمّ از کتاب های دینی، علمی، تاریخی و ... بارها در معرض زوال و نابودی قرار گرفته است. اَسناد متعدّد تاریخی به تاریخچ? این امر اشاره داشته اند و نیز گواهی می دهند که میراث مکتوب ایرانی از طریق باز تحریر یا تالیف مجدّد و نیز ترجمه در معرض بازیافت قرار گرفته و اِحیاء شده اند و بسیاری از تألیفات و ترجمه های علمی، تاریخی...

نقل گفتار یکی از مهم ترین ویژگی های سبکی متن و از ابزارهای کارآمد مورد استفاده نویسندگان در تالیف متون روایی و به خصوص داستان به شمار می رود. تحقیق حاضر به تحلیل شیوه های مختلف نقل گفتار در داستان های فارسی قبل از نهضت ترجمه در عصر قاجار و داستان های تالیف شده بعد از این نهضت می پردازد و ویژگی های بسامدی، کارکردی و زبانشناختی هر کدام از مقوله های نقل گفتار را مورد ارزیابی قرار می دهد. بدین منظو...

«اندیشۀ اعجاز»، پیش از قرن چهارم هجری و رسیدن به اوج، مراحلی چند را به خویش دیده است. در مرحلۀ نخست، یعنی قرون اول و دوم هجری، شاهدیم که ادیبان و سخنوران در برابر هماوردی قرآن اظهار عجز کرده اند و عالمان و مفسّران بدون اهتمام و توجه ویژه از کنارِ مسائل در پیوند با اعجاز گذشته اند و در آن به چند و چون نپرداخته اند. در مرحلۀ پسین، کشاکش های کلامی بین ادیان و درون دینی و نهضت ترجمه، چالش هایی را فرا...

این مقاله سعی دارد، بر خلاف نگرشهای رایج، تا حد امکان، رابطه »نظاماجتماعی و اقتصادی » با « نظام حکومتی« أو ت ثیر این دو بر یکدیگر در دوران آل بویه، رامورد بررسی قرار دهد، با توجه به این رویکرد، در این تحقیق سعی شده به سئوال اساسیاین دوره که عبارت است از؛ دلایل عدم خلع خلیفه سنی توسط حاکمان شیعی مذهببویه پاسخ داده شود، فرضیه اصلی این مقاله آن است که توضیح دهد دلیل اصلی عدم خلعخلیفه توسط بویهیان ...

یکی از مهارت‌های قابل‌توجه نزد مسلمانان، ترجمه بود. نیاز جامعه‌ی اسلامی به فراگیری علوم و فنون، توجه خلفا و خاندان‌های علاقه‌مند به فرهنگ و دانش، وجود کتابخانه‌های بسیار، ارزانی کاغذ و... از دلایل توجه مسلمانان به فنّ ترجمه بود. این توجه موجب انتقال میراث ملل به جهان اسلام و سپس غرب شد. بدین‌گونه هدف این پژوهش، بررسی ترجمه در خلافت اسلامی (عصر اموی و عباسی) و انتقال آن به سرزمین‌های غربی است. مس...