جهانگیرنامه سروده شاعری گمنام به نام مادح است که در دوران جایگزینی حماسه های دینی، جای حماسه های ملّی و با هدف نیکفرجامی برای داستان رستم و سهراب ساخته شده است؛ نقش نقالان و راویان داستانهای حماسی ایران در سرودن این حماسه قابل توجّه است. دوران آمیختگی و امتزاج داستانها و اسطورههای ایرانی با اساطیر غیر ایرانی را،  به طور دقیق، نمی توان تعیین کرد. امّا با اطمینان می توان گفت که  با ورود اسلام به ...

پژوهش حاضر به تحلیل بن مایه­های  داستانی  منظومه ی عزیز و نگار می­پردازد  که جزو قصه های فلکلور و عامیانه ای است که به صورت روایی و سینه به سینه  و در منطقه ای خاص نقل می شده است. منظومه­ای که بن مایه های داستانی آن از انواع حماسی، عاشقانه، شگفت انگیز و کرامت است. این منظومه ی محلی و عامیانه در منطقه ی طالقان، مورد هیچ گونه تحقیقی قرار نگرفته و معرفی آن در قدم اول از اهداف این پژوهش است. سیر ای...

جهانگیرنامه سرودة شاعری گمنام به نام مادح است که در دوران جایگزینی حماسه های دینی، جای حماسه های ملّی و با هدف نیکفرجامی برای داستان رستم و سهراب ساخته شده است؛ نقش نقالان و راویان داستانهای حماسی ایران در سرودن این حماسه قابل توجّه است. دوران آمیختگی و امتزاج داستانها و اسطورههای ایرانی با اساطیر غیر ایرانی را،  به طور دقیق، نمی توان تعیین کرد. امّا با اطمینان می توان گفت که  با ورود اسلام به ...

شهریارنامه یکی از منظومه­های پهلوانی نسبتاً مفصل پس از شاهنامه­ فردوسی است که آغاز و انجام آن افتاده است. این منظومه تنها منظومه­ پهلوانی پس از شاهنامه است که به یکباره و بدون هیچ مقدمه­ای آغاز می­شود و بی­فرجام به پایان می­رسد و چندان توفیقی در میان عامه­ مردم نداشته است. به نظر می­رسد دشواری ابیات، گسستگی پیوند معنایی میان بخش­های مختلف داستان، افتادگی­های روایت به ویژه در آغاز و پایان داستان ...

وقتی هنری در کوی و برزن و در چهار¬دیواری فضای قهوه¬خانه¬ها و با شور و عشق هنرمندانی بی¬ادعا شکل می گیرد، حکایتش سزاوار قلم فرسایی است. چراکه روایت این هنر روایت مهر و یکرنگی است. صحبت از هنری مظلوم است تا مگر غبار از ارزشهای خاک گرفته و پنهان این هنر مردمی برداریم. نقاش خیالی نگار ایرانی جز به رضایت خلق و خالق به چیز دیگری نمی اندیشد و زندگی فقیرانه و ساده و بی تکلف او گواه این مدعاست. این ...

چکیده نقاشی قهوه خانه ای سبکی از نقاشی است که توسط نقاشان مکتب ندیده در دوران قاجار بنابر شرایط اجتماعی و سیاسی زمان خود شروع به بالیدن کرد و بارزترین نمودهایش را می توان در دوران مشروطیت به نظاره نشست. نقطه ی اوج این آثار در دوره ی قاجار بوده و بیشترین مخاطب آن انسان هایی از میان مردم کوچه و بازار بوده اند؛ فرض بر این است که نقاشی های قهوه خانه ای با موضوعات مذهبی خصوصاً واقعه کربلا، تأثیرات عم...

مدارک و شواهد تدوین شده در این نوشته نشان می دهد  رزمنامه رستم و اسفندیار غمنامه ای بزرگ ، برای فرهیختگان ، نقالان و مردمان نیک اندیش ایران زمین است. در این دفتر ریشه های عقیدتی و آیینی این نبرد تراژیک و عوارض آن بحث و بررسی می شود تا روشن شود جنگ از تنور شهوات و هوای نفس دو پهلوان نامدار شعله و گرما نمی گیرد. شناخت چهره جنگ افروزان پشت صحنه ثابت میکند فاجعه تراژیک میدان نبرد ریشه در باورهای عق...

شهریارنامه یکی از منظومه­های پهلوانی نسبتاً مفصل پس از شاهنامه­ فردوسی است که آغاز و انجام آن افتاده است. این منظومه تنها منظومه­ پهلوانی پس از شاهنامه است که به یکباره و بدون هیچ مقدمه­ای آغاز می­شود و بی­فرجام به پایان می­رسد و چندان توفیقی در میان عامه­ مردم نداشته است. به نظر می­رسد دشواری ابیات، گسستگی پیوند معنایی میان بخش­های مختلف داستان، افتادگی­های روایت به ویژه در آغاز و پایان داستان ...

در نگاه کلی مسأله سرنوشت و تقدیر در قصه¬ها و داستان¬های کهن عامیانه نقش فعالی دارد و نقالان و قصه¬گویان از آن به عنوان یک عامل مرموز و ناپیدا بهره می¬گیرند، طبعاً مسأله¬ای که از چنین ویژگی برخوردار است، نمی¬تواند از آنِ تمدن خاصی باشد. در این میان هزار و یک شب به عنوان یک اثر ادبی و عامیانه که تلفیقی از فرهنگ¬های گوناگون در آن به نمایش گذاشته شده، می¬تواند مصداق بسیار بارزی برای شناسایی و چگونگی ...