ابن سینا معتقد است نفس انسانی دارای حیات جاودانه است؛ لکن وی به رغم باور به ابدی بودن نفس، ازلی بودن آن را نمی پذیرد و به حدوث تجردی نفس باور دارد. وی در بسیاری از آثارش، ادله ای برای اثبات جاودانگی نفس اقامه کرده است. ابن سینا با استفاده از اصولی چون تعلق تدبیری نفس به بدن، نیازمندی نفس به عقول مجرده، مجرد بودن نفس انسانی، تعقل ذات توسط نفس، تعقل امور نامتناهی توسط نفس، و نابود نشدن نفس توسط ع...

نفس انسان مهم ترین بخش وجود بشری است که در طول تاریخ همواره مورد بحث و گفتگو بوده است. مادی انگارانِ نفس انسانی به انگیزه های مختلف سعی دارند یا وجود نفس را انکار نمایند یا آن را مادی و خارج از عالم مجردات بشمارند. علامه طباطبایی(ره) با استدلال های مزجی، هم وجود نفس و هم تجرد آن را به اثبات می رساند. ایشان نفس را موجودی مجرد می داند که موطنی غیر از عالم طبیعت دارد. نفس مجرد در نگاه ایشان با ابزا...

تجرد نفس از نگاه ملاصدرا تفسیری در مقابل نظریه تجرد نفس قائلان به حدوث نفس مجرد است. ارائه تصویری از تجرد نفس از نظر ملا­صدرا می‏تواند درک بهتری را از چگونگی نظریه حدوث جسمانی و بقاء روحانی نفس، رابطه نفس و بدن و چگونگی تبدیل جسمانی به مجرد موجب شود. با استفاده از اصول فلسفه صدرایی و همچنین لوازم فلسفی‏ آنها می‏توان به تبیین چگونگی تجرد نفس پرداخت. این نظریه از سویی در تقسیم تجرد به برزخی و عقل...

دین اسلام بر توحید حق تعالی تأکید می کند و از آن جا که متفکران مسلمان غالباً انسان را خلیفه خدا می دانند که مجلای صفات الهی و دارای صورت الهی است و از طرفی حقیقت انسان را « نفس ناطقه» می دانند، بنابر این نفس انسـانی –گرچه قوای متعدد دارد- همانند حق تعالی دارای وحدت است. البته از این توحید نفس تفاسیرمتعددی که مبتنی بر مبنای فکری خاص هر متفکری است ارائه شده است. ابن عربی معتقد است چنان که حق تعالی...

نوشتار حاضر به یکی از مسائل مهم فلسفی یعنی مسأله ی نفس می پردازد. مباحث نفس، یکی از موضوعات پیچیده و محوری در میان مباحث فلسفی و کلامی است. تأملات درباره ی این موضوع، از دیرباز کانون توجه فیلسوفان و متکلمان و متألهان واقع شده است. در این نوشتار، ما به بررسی و تحلیل آراء فخررازی در رابطه با مسأله ی نفس خواهیم پرداخت تا به جایگاه تفکرات وی در این باره پی ببریم و میزان اثرپذیری وی از فلاسفه ی قبل ...

روشن کردن این مطلب که مسئله نفس و حدوث یا قدم آن چگونه ذهن افلاطون و ملاصدرا را به خود مشغول داشته، هدف اصلی این نوشته است. چه دلایلی افلاطون را قائل به قدم نفس کرد؟ چرا فلاسفه اسلامی، خصوصاً ملاصدرا، علی رغم نپذیرفتن این دلایل با چنین محذوراتی مواجه نشدند؟ برای دست یابی به چنین هدفی، علاوه بر بررسی آثار این دو اندیشمند، موقعیت اجتماعی و دغدغه های فکری هر یک از دو متفکر که منجر به بروز و ظهور تف...

مسئله نفس و بدن و رابطه آن دو، از مسائل دیرین فلسفی است که به طور جدی ذهن فیلسوفان را در همه قرون و اعصار به خود مشغول کرده است. این مسئله که در غرب، از آن به problem mind – body یاد می شود، امروزه یکی از جدی ترین مسائل فلسفه ذهن معاصر است. با وجود تلاش های زیادی که فیلسوفان ذهن امروز، به کار برده اند، قادر به ارائه تبیین معقولی از این مسئله نیستند. در فلسفه اسلامی نیز تا قبل از ملاصدرا، تبیین ...

از این جهت که عزت نفس یکی از مؤثر ترین عامل ها در پیشرفت تحصیلی می باشد، این پژوهش به بررسی تأثیر سطوح عزت نفس و ویژگی های فردی در پیشرفت تحصیلی دانشجویان کشاورزی دانشگاه رازی پرداخت. پرسشنامه ی استاندارد کوپراسمیت به منظور سنجش عزت نفس این دانشجویان مورد استفاده قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی است و جامعه ی آماری آن شامل 950 تن از  دانشجویان روزانه و شبانه ی مقطع کارشناسی بودند، که بر اسا...

کیفیت بقاء نفس در دستگاه فلسفی ملاصدرا شکل منحصر به فردی دارد. به‌گونه‏ای که تنها برای برهانی‌کردن اصل معاد به‌کار نمی‏رود، بلکه افزون بر آن تحلیل قابل قبولی از بقاء هویت بدن و نفس در جهان دیگر - برای تبیین آموزۀ معاد جسمانی- پیش رو می‏گذارد. او در این راستا بسیاری از اصول فلسفی خود از جمله چگونگی حدوث نفس، ترکیب اتحادی نفس و بدن، حرکت جوهری در وجود انسان و چگونگی رابطۀ نفس و بدن را در ارائه تب...