این مقاله می¬کوشد نقش «موقعیت» را در شکل¬گیری ژانرها بررسی کند. برای این منظور مفهوم ژانر در حوزه¬ی رتوریک که از فن خطابۀ غرب باستان تا حوزه-های ارتباط شناسی را در قرن بیستم در برمی¬گیرد به بحث گذاشته شده است. برخلاف رویکردهای ادبی که عمدتاً ویژگی¬های درون-متنی (فرم و محتوا) پدیدآورندۀ ژانرهای متفاوت است، در این رویکرد عوامل برون-متنی همچون موقعیت و مخاطب زیربنای تعریف ژانر است، و هر گونه تغییر ...

پژوهش حاضر به بررسی میزان استفاده و رضامندی دانشجویان دانشگاه کردستان از برنامه های شبکه استانی کردستان می پردازد. در این تحقیق تلاش شده است تا با استفاده از نظریه استفاده و رضامندی، رابطه بین متغیرهای مستقل (نیازهای مخاطبان، فعال بودن مخاطبان و استفاده از رسانه های دیگر) و متغیرهای وابسته (میزان استفاده و میزان رضامندی از برنامه های شبکه استانی کردستان) در قالب 9 فرضیه مورد بررسی قرار گیرد. ...

در این گفتار پس از ذکر مقدمه ای در باب هنر سخن وری و چگونگیِ تأثیر آن در نفوس و اذهان مخاطب و جای گاه او در حسن قبول و ماندگاریِ شعر و نیز تعهّد و رسالتی که نویسنده و شاعر در قبال جامعه و مخاطبان فردی و اجتماعی خود دارد، راه های افزایش تأثیر در مخاطبان از طریقِ بکارگرفتنِ نکات ظریف بلاغی و در نظر گرفتنِ نوع مخاطب یا مخاطبان از جهاتِ گوناگون و رعایت اقتضای حال و زمان و مکان و شرایط مورد بررسی قرار می گ...

برنامه‌سازان تلویزیونی از طریق تصویر و صدا، معنایی غالب را به مثابه پیام اصلی برای مخاطب ارسال می‌کنند اما پیام‌های دریافتی نهایی همان‌هایی هستند که بیننده ادراک نموده است. بررسی فرآیند چگونگی ادراک مخاطب از برنامه‌های تلویزیونی به مثابه متن و استفاده آن در زندگی روزمره در قالب نظریه تحلیل ادراک نشان می‌دهد که مخاطب در مقابل رسانه تنها نیست بلکه بوسیله دایره‌ای از روابط اجتماعی احاطه ش...

نشانه شناسی که اول بار خود را با آراء زبانشناس سوئیسی، «فردینان دو سوسور»، در حوزه مطالعات زبانی مطرح کرد، هدف خود را بررسی چگونگی ارتباط دالّ و مدلول در سطوح مختلف زبانی قرار داد. نشانه شناسی پیش از آن که خود یک علم باشد، روشی خاص در بررسی و ارزیابی متون است. هرچند نشانه شناسی از دل مباحث زبانی سوسور و به ویژه، مساله ی چگونگی ارتباط دال و مدلول سربرآورده است، اما به حوزه های دیگری چون نقد ادبی ...

نظریه پردازان روایت، با تفکیک میان روایت های داستانی کلاسیک و مدرن، براین باورند که روایات داستانی کلاسیک، غالباً بر ویژگی هایی چون مؤلف محوری، تک ارزشی و تک ساحتی بودن معنا، پایان بسته و غیره استوارند و درمقابل, روایت های داستانی مدرن مؤلفه هایی چون مخاطب محوری، پایان باز، چندساحتی بودن معنا و غیره را در بطن خود می پرورند. اگرچه ظاهراً بلاغت کلاسیک برپایه اعتقاد سنتی به معنی قطعی کلام بنا نهاده ...

نظریة ارجاع به بررسی روابط و خوانش بینامتنی و فرامتنی در متن‌ها می‌پردازد. این‌ نظریه، آثار ادبی مخاطب را به دیگر متن‌ها و فرامتن‌ها ارجاع می‌دهد و مخاطب می‌تواند براساس آن، متن‌ها را با ارجاع به مصداق‌های عینی و بیرونی، یا با ارجاع به متن‌های دیگر درک و دریافت کند. پژوهش حاضر تمثیل‌های صائب را ازمنظر این نظریه بررسی می‌کند؛ چراکه صائب در هر تمثیلی،‌ مخاطب را به یک متن یا فرامتن ارجاع می‌دهد. ن...

گونه‌ای از خطاب قرآن، خطاب با قل است که 332 بار آمده است. چنین خطابی ساختار شش‌بخشی دارد و از حیث پیام قل، فراپیام و مخاطب آن گوناگون است. کاربرد قل در آیات مکی بیش از آیات مدنی است. تناسب بین پیام و مخاطب آن و رصد کردن فراپیام و نیز جستجو از سرّ کاربرد قرآنی قل مسایل تحقیق حاضر است. خطاب قل، بر حسب مخاطب آن پیام، مضمون‌های گوناگونی از مسایل فقهی و اخلاقی مؤمنان تا پاسخ به اشکال‌ها و خرده‌گیری‌ه...

مدرنیسم و پست مدرنیسم در عین داشتن تشابه، تفاوت های ریشه ای زیادی نیز با یکدیگر دارند. این دو رویکرد در دو موقعیت زمانی متفاوت رخ داده اند، از همین رو برخورد مخاطب با هر یک از این دو جنبش متفاوت و با توجه به شرایط زمان بوده است. بر اساس نظریات منتقدان و متفکران، آثار هنری مدرن از لحاظ فرم و زیبایی شناسی قالب آن و آثار پست مدرن از نظر تاثیر محتوا و درون مایه ی اثر هنری شکل گرفته اند. همه ی آث...