اباضیه یکی از فرقه های مهم اسلامی است که در افریقیه نفوذ کرد. پیروان این فرقه در قرن دوم هجری، دولت بنی رستم (160-296هـ .ق) را در مغرب اوسط تأسیس کردند. بنی رستم روابط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دوستانه ای با امویان اندلس (138-422هـ.ق) برقرار کرد. این دو دولت، تنها دولت های غرب جهان اسلام بودند که روابط خوبی با یکدیگر داشتند. عوامل متعددی سبب همگرایی و پیوند مستحکم بین دو دولت گردید. مهمترین این ع...

با توجه به اهمیت نسب در حفظ نظام خانواده و ثبات نسل­ها، اهتمام شارع و قانون­گذار همواره بر حفظ آن در سایه تقنین بوده است. از این رو در فقه امامیه و به تبع آن قانون مدنی برای اثبات نسب پدری که به دلیل پنهانی بودن منشأ آن به مراتب دشوارتر از نسب مادری است، دلایل متعددی مانند قاعده­ی فراش، اقرار، شهادت و … را تعیین کرده­است و حتی در فرض نبودن دلایل قوی‌تر به لحاظ کشف واقع، قائل به قابلیت استناد به...

رهیافت منطق­دانان مسلمان در باب تحلیل نسبت، قواعد مربوط به آن و نیز کاربرد نسبتها در یک سطح نبوده است. آنان نسبت بین دو مفهوم (مفهوماً و مصداقاً) را به نحو مدون مورد بحث قرار داده، اما در بحث از قواعد و خواص استنتاجی مربوط به نسبت به طور پراکنده سخن گفته، به گونه­ای­که به تمایز خواص مختلف نسبت توجه نداشته­­اند. ازاینرو منطق­دانان در تبیین و تحلیل منطق ارسطویی دچار ناسازگاری بنیادین شده­ و قواعد م...

عباسیان با تشکیل حکومت در سال 132هـ . ق، به مدت پنج قرن توانستند در فضای سیاسی و فرهنگی جهان اسلام، یکی از مقتدرترین حکومت های اسلامی باشند. امویان اندلس هم توانستند با تشکیل حکومت در سال 138هـ . ق در اندلس، حکومت اسلامی ایجاد کنند و البته تا قرن 9 هجری بر حکومت های پس از خود نیز، تأثیرات به سزایی داشتند. از زمان تشکیل حکومت امویان اندلس، مسایل سیاسی و فرهنگی این دو حکومت به هم گره خورده بود. پ...

گرچه نسب‌شناسان قبل از شکل‌گیری فاطمیان درباره نسل محمد بن اسماعیل به دلیل فعالیت زیرزمینی اسماعیلیان اطلاعات اندکی به دست می‌دهند، اما با برپایی حکومت فاطمیان در شمال آفریقا، نسب‌شناسان به نسب خلفای فاطمی توجه کردند و با اینکه خلفای عباسی نسب آنان مخدوش می‌دانستند، اما همه نسب‌شناسان نسب خلفای فاطمی را پذیرفته‌اند و آنها را فرزندان محمد بن اسماعیل دانسته‌اند، ولی عمدتاً از اینکه نسب نخستین خلیف...

حکومت امویان (131-41 هجری) نمایانگر دورانی از سلطه عنصر عربی همراه با تعصب نژادی ، قومی بود .استواری جامعه عرب بر پایه نظام قبیله ای باعث ظهور تعصبات قبیله ای در آن بود و والیان اموی در خراسان با توجه به پایگاه قبیله ای خویش در اوضاع سیاسی و اقتصادی این ایالت تاثیر می گذاشتند ، اگرچه در این ایالت غلبه با قبایل شمالی (مضری ها) بود ولی اختلافات بین قبایل شمالی و جنوبی در سراسر دوران بنی امیه وجود...

در این مقوله برآنیم که به بررسی تطبیقی انکار نسب در حقوق ایران و فقه امامیه بپردازیم. لذا در جهت تدوین این مهم ابتدا لازم به تعریف انکار نسب می باشد. انکار نسب عبارت است از نفی کردن انتساب طفل به پدر و مادر ظاهری وی که در حین انعقاد نطفه بین آنها نکاح صحیح (اعم از دایم و منقطع) موجود بوده است، خواه از طریق پدر ظاهری طفل یا هر ذینفع، در صورتی که ابوین ظاهری طفل، نسب طفل رامورد انکار وتردید قرار ...

یکی از مهم ترین قیام های خونین در دوره پایانی حکومت امویان در خراسان، قیام یحیی بن زید علوی بود. وی که در قیام پدرش حضوری فعال داشته، بعد از شهادت پدر راهی شهرهای عراق و خراسان شد و به مدت سه سال با کوششی خستگی ناپذیر در صدد بیداری مردم آن سامان و تشویق آنان به رهایی از ستم امویان بر آمد و آنان را به دعوتی فرا خواند که بعدها به مکتب زیدیه شهره یافت. دعوت یحیی تجلّی همان اهداف و انگیزه های قیام پ...

شورش های متعدد بر ضد امویان از حوادث مهم نیمه دوم سده سوم هجری در تاریخ اندلس است. در میان پانزده شورشی که در این دوره روی داد، شورش «عمر بن حفصون» (267 ـ 315 ﻫ) به دلیل مدت زمان طولانی و دامنه گسترده آن اهمیت فراوان دارد. همچنین نزدیکی محل قیام ابن حفصون (شهر ریه) به «قرطبه» جایگاه خاصی به آن می دهد. تحقیق حاضر در دو بخش، می کوشد تا نخست عوامل و زمینه های سیاست های معیشتی در اندلس را با توجه ب...

واکاوی ساختار و کارهای قضایی فقیهان مالکی در دوره حکومت امویان اندلس (138 - 422ق) [1] سیدمحمد موسوی* چکیده امویان اندلس از 138 تا 422 هجری قمری، با فراز و فرودهایی، بر آن سرزمین فرمان راندند. عبدالرحمن بن‌معاویه بن‌هشام بن‌حکم موجودیت خود را در آن سرزمین اعلام کرد (138 ق) و شانزده نفر پس از او در سالیان درازی، بر این سامان حکم راندند که آخرینشان، هشام بن‌محمّد بن‌عبدالملک بن‌عبدالرّحمان بود. آنا...