مطالعه بر روی نسخه‌های خطی نشان می­دهد یکی از عواملی که باعث گردیده تا شیو­ه­ی تازه‌ای از نگارش و به دنبال آن چینش‌های مختلف و متنوعی از خطوط و تزیینات در صفحات یک نسخه شکل بگیرد، مورب­نویسی است. اما مطالعاتی که سیر تحول و تکامل این شیوۀ نگارش را نشان دهد، تا کنون انجام نشده است. نگارندگان در این پژوهش برای یافتن پاسخی به این پرسش­ها که: مورب­نویسی از چه زمانی و درکدام نسخه‌ها آغاز شد؟ چگونه به...

شاید جریانی که به نام زهد آغاز شد و سپس تصوف و عرفان نام گرفت، پویا ترین و پایا ترین جریانی باشد که با کمی دگرگونی، از آغاز ظهور اسلام تا زمان ما، راه خود را در پندار و اندیشه گروهی از مسلمانان، پیموده و شاید پس از فقه و آنچه به گونه ای مستقیم با قرآن و اسلام در پیوند است، در هیچ حوزه ای چون حوزه تصوف و عرفان، کتاب ها، چکامه ها و رساله ها و ... به نگارش در نیامده باشد. سبک و ساختار شکلی این نوش...

ظهور اسلام و اهمیتی که مسلمانان و به ویژه ایرانیان برای زیباسازی قرآن قایل بودند سبب افزایش فعالیت هنرمندان در جهت زیباساختن نگارش آیات قرآنی شد. قاریان به منظور مکث و یا پایان تلاوت روزانه از علامت هایی بهره گرفتند و مذهبین به منظور زیباسازی آیات قرآنی این نشانه ها را تزیین نمودند. یکی از این نشانه ها نشان پنج آیه است. از آنجا که شیوه های گوناگون به کاررفته در تذهیب قرآن بخشی بزرگی از هنر این ...

یکی از بهترین مشخصه‎ها در معرفی پیشینه فرهنگ ملل گوناگون و اصالت آن نسخه‎های خطی است که بخشی از میراث فرهنگی و شناسنامه ادبی، تاریخی و فرهنگی یک ملت هستند؛ بنابراین معرفی و تصحیح آن‎ها ارج نهادن به هویت ملی است. شاید بتوان گفت ایران، کشوری است که نفیس‎ترین و ارزشمندترین دست‎نوشته‎های خطی را در خود جای داده‎است. یکی از این دست‎نوشته‎ها، «اساس‎الفضل» در زمینه بلاغت، تألیف «محمود‎ بن محمد بن احمد ...

سیر تاریخی غزل از زمان رودکی تا کنون بیانگر این معناست که در دیوان اکثر شعرا غزل وجود داشته و حتی شاعرانی که در سرودن دیگر انواع شعر استاد بوده اند نیز به غزل رغبتی نشان داده اند. عبدالرحمن جامی که خاتم الشعرای زبان فارسی و برترین سراینده ی سده نهم هجری است علاوه بر دارا بودن آثار گوناگون از نظم و نثر در قالب غزل هم طبع آزمایی کرده است و بخش عمده ای از دیوان های سه گانه ی او را غزل تشکیل می د...

الف: موضوع و طرح مسئله اساس کار بر بررسی جایگاه زن در متون نثر فارسی از قرن چهارم تا نهم است. با مطالعه منابع مرتبط موجود که در کتاب نامه قید شده است و تفکیک و دسته بندی عناوین و موضوعاتی که مربوط به زن می شود و تجزیه و تحلیل آنها و بررسی نمونه ها این تحقیق به انجام رسید . ب: مبانی نظری منابع مورد تحقیق شامل متون نثر فارسی برجسته و برگزیده ای می شود که قرن چهارم تا نهم را در بر می گیرد .پرس...

تزیینات در هنر اسلامی، یکی از اصلی ترین عوامل در تاکید بر مفاهیم اسلامی، در معماری محراب مساجد بوده است. این عامل، در قرن هشتم و نهم در استان یزد مورد توجه هنرمندان قرارگرفته، چنانکه بهترین عناصرتصویری و نوشتاری را برای آن به کار برده و با نهایت دقت و خلوص، تزیین و هنر نمایی نموده اند. در این پژوهش با شناخت محراب به معرفی محراب مساجد در قرون مذکور و نیز به بررسی شکل شناسی محراب و بیان صورت و مح...

نسب و نسب سازی و داشتن تبار عالی ، ریشه در فرهنگ و نظام پادشاهی ایران باستان دارد . این امر بعد از اسلام نیز مورد استفاده حکومت های ایرانی قرار گرفته است . سده های (ششم تا نهم) هجری ؛ به دلیل حضور مغولان و فروپاشی حکومت های بزرگ و تشکیل حکومت های کوچک در نواحی مختلف ایران ، به لحاظ سیاسی از مهم ترین دوره های تاریخی به شمار می رود . از این رو حفظ و تحکیم سلطنت، مقابله با بحران های مشروعیتی ، مشک...