پرسش اصلی این مقاله آن است که آیا می توان در کنار حقوق شناسی الهیاتی و فلسفی برای حقوق شناسی اجتماعی- حقوقی(جامعه شناختی) جایگاهی جدی و مشخص ترسیم کرد؟ با مطرح شدن بحث های جامعه شناختی در ایران این پرسش به طور جدی قابل بررسی است که تا چه اندازه می توان اراده مردمان(جامعه) را درایجاد و تحول قواعد و نهادهای حقوقی موثر دانست.پاسخ به این پرسش می تواند در آینده تحولات ایران بسیار موثر افتد و نیز بسی...

چکیده نقد جامعه ­شناسی به عنوان یکی از رویکردهای نقد ادبی، به دلیل خاصیت ذاتی خود از یک سو به ادبیات و از دیگر سو به جامعه­ شناسی پیوند می­ خورد. در میان جامعه­ شناسان ادبیات، لوسین گلدمن با استفاده از آموخته های مکتب لوکاچ، توانست شیوه­ای جدید به نام «ســاخت­گرایی تکوینی» معرفی کند. این شیوه در عین پرداختن به محتوای اثر، از صورت آن نیز غافل نم ی­ماند. یکی از اتفاقات مهم در جامعه­ ی بعد از انقل...

زبان‏های گفتاری جهان در طول هزاران سال تاریخ خود، روندی تکاملی را پیموده و به امروز رسیده‏اند. بر همین راه واژگان زبان‏های گوناگون و البته نام‏های متداول در فرهنگ‏ها و زبان‏های سراسر جهان نیز، به تکامل رسیده‏اند و این روند تکاملی را ادامه خواهند داد. برخی از این نام ها، با توجه به حس زیبایی‏شناسی افراد یک جامعه و ویژگی های آوایی زبانی، که بسته به زمان و مکان متغیر است، رواج بیشتری می‏یابند و تط...

نظریه ها در علوم اجتماعی و انسانی بی طرف نیستند و با مطالعه آن ها و کاوش مبناهای مختلف ماقبل نظری که بر آن استوار اند، می توان به فرانظریه های آن ها پی برد. فرانظریه شاکله ای مشتمل بر مؤلفه های فرانظری است که همان پیش فرض های ماقبل نظری هستند. پیش فرض های فرانظری اغلب پنهان اند و با فرانظریه ورزی و مطالعه نظریه ها که خود منجر به معرفتی درجه دوم می شود، آشکار می شوند. فرانظریه ورزان از پیش فرض ه...

روش شناسی علوم اجتماعی چالش های بنیادینی را پشت سر نهاده است؛ ابتدا پارادایم اثبات گرایی و رویکرد های کمی در شناخت پدیده های اجتماعی را تجربه نموده و پس از مدتی این رویکرد را برای بررسی تمام ابعاد یک پدیده اجتماعی مناسب ندانسته است. بنابر این، با الهام از تفسیر گرایی به روش های کیفی روی آورده و توجه خود را از لایه های بیرونی واقعیت اجتماعی به لایه های درونی تر معطوف نموده است. همزمان با تقویت ر...

این مقاله با هدف زمینه سازی جهت توسعه ی علوم انسانی اسلامی به طور عام و تأسیس پارادایم یا الگویی برای جامعه شناسی اسلامی خانواده و جنسیت به طور خاص، به بررسی مهم ترین مبانی پارادایمی یا پیش فرض های معرفت شناختی، هستی شناختی، ارزش شناختی و روش شناختی یک جامعه شناسی اسلامی با تأکید بر حوزه ی مطالعات خانواده و جنسیت می پردازد. پذیرش دین به عنوان یکی از منابع معرفتی در علم، توجه به تبیین های غایت ش...

سنت حاکم بر معرفت شناسی مدعی است که شواهد یا دلایل معرفتی، یعنی شواهد یا دلایلی که باعث می‌شوند شخص با تکیه بر آنها به اعتقاد به قضیه‌ای صادق رهنمون شود، برای توجیه اعتقاد و تبیین علم قضیه‌ای شخص کافی هستند. اما به نظر این جانب وجود مشکلی ویرانگر در معرفت شناسی،‌ به نام «مشکل گتیه»، حاکی از آن است که ملاحظه شواهد و دلایل معرفتی صرف و تکیه بر آنها، به تنهایی برای توجیه اعتقاد و تبیین علم قضیه‌ای...

چکیده  زمینه و هدف: نظریه اجتماعی – شناختی که توسط یورلند و البرچتسن معرفی شده است، رسم متداول در دیدگاه شناختی سنتی را وارونه کرده است. نظریه اجتماعی – شناختی کاربران اطلاعات را در تعلقاتشان به فرهنگ های مختلف، ساختارهای اجتماعی مختلف و حوزه های گوناگون دانش مد نظر قرار می دهد. از اینرو هدف مقاله، توضیح چگونگی کاربرد نظریه اجتماعی - شناختی در بازیابی اطلاعات می باشد.  روش: با مطالعه مبانی نظری...

گوناگونی زبان شناختی محیط های طبیعی ـ اجتماعی منعکس کننده شباهت ها و تفاوت های نگرش جامعه های زبانی مختلف به پدیده های طبیعی است و برآمده از شناخت، نیازها، فرهنگ و عوامل زیست محیطی و انسانی است. واژگان، مقوله بندی، و طبقه بندی   در هر زبانی در تعامل با محیط طبیعی آن زبان به شیوه ای متفاوت عمل می کنند. در این راستا، زبان شناسی زیست محیطی از دهه ١٩٩٠ به عنوان یکی از گرایش های کاربردی در مطالعات ز...

هدف از این نگاشته، تبیین فرایند دانش دینی در المعهد العالمی للفکر الاسلامی است. نگارنده در این نگاشته، ابتدا به دیدگاه اسماعیل فاروقی و سپس به دیدگاه طه جابر العلوانی در باب اسلامی‌سازی دانش می‌پردازد. چیستی اسلامی سازی معرفت و مسأله عقب ماندگی مسلمانان و  استعمار غرب و مبانی و اصول هستی شناختی و روش شناسی دانش اسلامی و نیز فرایند عملیاتی شدن این حقیقت از دیدگاه این دو شخصیت، بخش مهمی از این نگ...