شکوائیه، عنوانی است برای اشعاری که مضمون و محتوای آنها شکوه و شکایت از درد و رنج های سرایندة آنهاست. این گرایش در آثار تمام بزرگان و به طور کلّی در اشعار همه شاعران به نوعی یافت می شود. در آثار برخی از بزرگان شعر فارسی، استخوان بندی آثار را می‌سازد و یا بخش اصلی اشعار را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اهمیّت شکوائیه‏ها بیشتر در شناساندن اوضاع روزگار سرایندگان آنهاست، زیرا علاوه بر آشکار ساختن وضع نامطلو...

عبدالکریم کشمیری، فرزند عاقبت محمود، فرزند خواجه محمد بولاقی،  فرزند خواجه محمدرضا (1198ق)، تاریخ‌نگار فارسی‌نویس شبه‌قاره بود. دربارة زندگی وی ظاهراً جزآنچه از کتاب وی (بیان واقع) به دست می‌آید، آگاهی‌هایی در دست نیست. وی از مردم کشمیر بود و در شاه‌جهان‌آبادِ دهلی می‌زیست. در سالهایی که در دهلی سکونت داشت، نادرشاه افشار (1160ـ 1148ق)، بدان شهر تاخت و آنجا را گرفت (1151ق). عبدا...

حب وطن نشان لطافت روح، رشد معرفت و انعکاس اصالت نژاد هر نویسنده و شاعر متعهدیست. در زبان عربی و فارسی «وطنیات» موضوعی است که در ادوار گوناگون تاریخ ادبیات در نظم و نثر جلوه‌گر بوده است. ناله و حنین بر ربع و اطلال و دمن در شعر عرب و به تبع آن در شعر فارسی نمونه‌هایی از این پرداخت‌هاست. در شعر معاصر عربی و فارسی نیز «حب وطن» همچنان از شاخصه‌های مهم شعر سیاسی- اجتماعی است. در آن سو امیرالشعرای عرب...

قرآن به عنوان مهم‌ترین منبع دینی مسلمانان، همواره کانون توجه دانشوران مسلمان و غیرمسلمان بوده است و تاکنون مترجمان بسیاری، با اهداف و اغراض متفاوت، دست به ترجمة آن زده‌اند. در مقالة حاضر، ضمن بیان عقاید و اهداف فرقة قادیانیه، یکی از ترجمه‌های آلمانی قرآن این جنبش را که تحت نظارت میرزا بشیرالدین محمود احمد، خلیفة دوم فرقة قادیانیه، صورت گرفته است، مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد. نتایج این بررسی ن...

در مقالة حاضر ابتدا به اجمال، به ویژگی های مکتب ادبی رئالیسم انتقادی پرداخته شده است؛ از جمله اینکه رئالیسم انتقادی، پدیده ای مختصّ ادبیّات عصر طلایی روسیّه است و نویسندگان ایرانی ـ مانند محمّدعلی جمالزاده، بزرگ علوی، جلال آل احمد، میرزا فتحعلی آخوندزاده ـ تحت تأثیر این مکتب ادبی، آثار جاودانی به مقتضای زمان خود خلق کردند. سپس به بررسی نمودهای مکتب رئالیسم انتقادی در آثار آخوندزاده و به طور اخصّ در ...

قرآن به عنوان مهم ترین منبع دینی مسلمانان، همواره کانون توجه دانشوران مسلمان و غیرمسلمان بوده است و تاکنون مترجمان بسیاری، با اهداف و اغراض متفاوت، دست به ترجمة آن زده اند. در مقالة حاضر، ضمن بیان عقاید و اهداف فرقة قادیانیه، یکی از ترجمه های آلمانی قرآن این جنبش را که تحت نظارت میرزا بشیرالدین محمود احمد، خلیفة دوم فرقة قادیانیه، صورت گرفته است، مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. نتایج این بررسی ن...

تجدد و نوگرایی تحولات گسترده سیاسی، فرهنگی و فکری در تاریخ معاصر ایران را موجب گردید. بخشی از این تحولات در حوزه تاریخ نویسی و تاریخ نگاری بود. در این حوزه از دوره¬ی ناصرالدین شاه جریان نوینی در تاریخ نگاری شروع به رشد و گسترش نمود که بر اساس اندیشه ها و افکار غربگرایانه استوار بود. در این رویکرد جدید تاریخ بر اساس جهان بینی و دیدگاه های سنتی گذشته نوشته نمی شد، بلکه بر مبنای اندیشه های غربی به...

  تاریخ سلاطین عجم یکی از آثار وقار شیرازی، پسر وصال شیرازی، در دوره­ی بازگشت ادبی و سده­ی سیزدهم هجری است. این اثر به دلیل هماهنگی و هم­گامی با موج ادبی زمانه­ی نویسنده از جایگاه ویژه­ای برخورداراست. این اثر تاریخ ایران باستان را همانند الگوهای مورد استفاده­ی خود در چهار دورۀ پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان مورد بررسی­قرارداده و در آن تلاش­کرده تا سبک خراسانی و زبان فارسی سره را در نوش...

0

شعرکودک با بهره‌مندی از زبان، ساختار و درون‌مایۀ ویژه، پیشینۀ اندکی در گسترۀ ادبیات جهان دارد. به‌یقین نخستین تلاش‌های گران‌سنگ در پایه‌گذاری این نوعِ ادبی در ادبیات عربی و فارسی را باید در آثار احمد شوقی و ایرج میرزا جست‌وجو کرد. این پژوهش، در پرتو مکتب آمریکایی در ادبیات تطبیقی، می‌کوشد جنبه‌های مختلف زیبایی‌شناسانه، نوآوری‌ها، شباهت‌ها، تفاوت‌ها و کارکردهای مختلف این ژانر ادبی را در آثار دو ش...