درک متقدمی که ابن خلدون در مقدمه از تمدن ارائه کرد تکچراغی بود که تا چند قرن بعد در جهان اسلام مورد توجه قرار نگرفت. یک قرن بعد با آغاز رنسانس درک تازه ای از تمدن در میان متفکران اروپایی پدید آمد که در قرنهای هفدهم و هجدهم رشد کرد و طی قرنهای نوزدهم و بیستم با نگارش تاریخهای تمدن و ارائه نظریه های تمدن به بلوغ رسید. مساله پژوهش حاضر این است که ازچه زمانی درک جدید از تمدن در میان مسلمانان شکل گر...

در سده 19 میلادی با تلاقی جامعه سنتی ایران با مدرنیته غرب پرسش چه باید کرد؟ طرح شد. پاسخ عبدالرحیم طالبوف تبریزی به این سوال، پذیرش مشروط مدرنیته بود. وی عناصر مهم مدرنیته و هویت مدرن مانند خردگرایی، قانونگرایی، حاکمیت ملی، انتقاد پذیری و تا حدی سکولاریسم را می‌پذیرد ولی برخلاف آخوندزاده و آقاخان کرمانی دین ستیز نیست. با وجود این، به مثابه یک دموکرات و نه لیبرال، بر بومی کردن مدرنیته در ایران ...

دگرگونی سبک نثر در نیمه دوم پادشاهی قاجار در آثار آغازگرانی چون حاج زین‌العابدین مراغه‌ای، طالبوف، میرزا ملکم خان، احمد روحی کرمانی و میرزا حبیب اصفهانی، در منابع مختلف مورد بررسی قرار گرفته و ما از بین نام‌های یاد شده، بنا داریم سه اثر عبدالرحیم طالبوف را مورد بررسی قرار دهیم. طالبوف یکی از نویسندگان روشنفکری است که با آثار خود که در نثری شیوا پدید آمده، تأثیر شگرفی بر روشنگری عصر خود گذاشته ا...

چکیده میرزامحمد خان مجدالملک پسر میرزا فتحعلی بیگ و خواهرزاده ی میرزا آقاخان نوری(صدراعظم دوره ی ناصری) بوده است . وی به دلایل مختلف وارد دستگاه حکومتی گردید ؛ از جمله اینکه از خاندان اعیانی مازندران بوده است و هم چنین به این سبب که دارای توانایی شخصی نیز بود و مهمتر از همه اقوام و خویشانش در دربار از نفوذ ویژه ای برخوردار بودند ، توانست وارد دربار و سپس دولت قاجاریه گردد . وی کار خود را در ع...

جریان تاریخ نگاری در ایران که از روزگار ساسانیان و با نگارش آثاری چون خدای نامه و کارنامه اردشیر بابکان آغاز شد، تا دوره قاجار نیز ساختمان و شاکله ی اصلی خود را حفظ کرد. در عین حال در این دوران طولانی، نگارش و نگرش آن از زمینه و زمانه ی تاریخی تاثیر پذیرفت. اما با چشم پوشی از تغییرات کوچک می توان آن را جریانی پیوسته و بدون تحول در نظر گرفت. تغییر اساسی در تاریخ نگاری ایران تنها از روزگار افشاری...

رفتار مسالمت آمیز و آرام مردم کرمان با ادیان و فرق مذهبی، سبب شد که پس از ورود اسلام به این منطقه، در سال 29 هـ فرق مذهبی که این ناحیه را برای ادامه ی حیات سیاسی خود مناسب می دیدند، به اینجا هجرت کنند. جدا از فرق مذهبی که در قرون نخستین اسلامی وارد کرمان شدند، در قرون بعدی فرقی،مانند: نعمت اللهیه، شیخیه و آقاخانیه در کرمان بوجود آمدند و نقش فعالی را در مسائل سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مذ...

در قرن نوزدهم در میان نخبگان و روشن فکران عصر قاجار در چاره جویی برون رفت از عقب ماندگی و رکود فرهنگی و فکری ایران نسبت به کشورهای غربی، توجه به کمبودها و نواقص خط و الفبا در زبان فارسی جلب گردید. دغدغه اصلی این روشنگران این بود که دریابند چه رابطه ای میان عقب ماندگی شرقی و موانع اخذ تمدن نوین غربی وجود دارد. لزوم تربیت عمومی و گسترش آموزش و پرورش و دشواری ها و معضلات خط و الفبای عربی ، رویکرد ...

قصیده اولین قالب شعری است که شاعران ایرانی در آن به طبع آزمایی پرداخته­اند. علی­رغم فراز و فرودها، تا عصر مشروطه این قالب (در کنار غزل و مثنوی) همواره قالبی هنجار و مشروع بوده است؛ تا اینکه با ظهور طلیعۀ تجدد و انقلاب مشروطیت به ناگاه قصیده و درونمایۀ اصلی­اش، مدح، با انتقادات تندی از سوی روشنفکران و شاعران این دوره چون آقاخان کرمانی، آخوندزاده، تقی رفعت و... مواجه گردید و یکباره به قالبی ناهنج...

قصیده اولین قالب شعری است که شاعران ایرانی در آن به طبع آزمایی پرداخته­اند. علی­رغم فراز و فرودها، تا عصر مشروطه این قالب (در کنار غزل و مثنوی) همواره قالبی هنجار و مشروع بوده است؛ تا اینکه با ظهور طلیعۀ تجدد و انقلاب مشروطیت به ناگاه قصیده و درونمایۀ اصلی­اش، مدح، با انتقادات تندی از سوی روشنفکران و شاعران این دوره چون آقاخان کرمانی، آخوندزاده، تقی رفعت و... مواجه گردید و یکباره به قالبی ناهنج...

بانو حیاتی کرمانی، متخلص به حیاتی، در اواسط نیمه دوم قرن دوازدهم هجری قمری در بم در خانواده ای اهل دین و قرآن، ادب و عرفان دیده به جهان گشود. پدر وی میرزا محمّد کاظم فرزند میرزا ابوتراب از خانواد? مستوفیان کرمان و همسر وی میرزا محمد علی (نور علی شاه) ملقّب به فیض علی شاه بود. نام مادرش که حیاتی در دامن وی دوران کودکی را پشت سر می گذراند، مشخّص نیست. دیوان شعر حیاتی نمود یک واقعیّت عینی از تأثّرات ر...