آیین مهری ابتدا در ایران ظهور کرد و سپس در آسیای صغیر، سوریه و بین النهرین انتشار یافت. این آیین در طول زمان محو گردید و تنها جنبه ی تقدس آن در قالبی نمادین و اسطوره ای باقی ماند. خاقانی- شاعر مشهور قرن ششم- به سبب آن که مادرش نسطوری بود و هم به سبب آنکه ظاهراً در تاریخ ملل و مذاهب تبحری داشت، بیشتر از سایر شعرای فارسی زبان از آیین مسیح و عقاید نصاری (که متأثر از آیین میتراییسم بود) در شعر خویش...

آن چه که در مورد جایگاه زن در ادیان ایران باستان ملاحظه می شود به طور کلی از دو دیدگاه قابل بررسی است: جایگاه زن در ادیان الهی و جایگاه زن در ادیان غیر الهی . آیین زرتشت به عنوان دین الهی ایران باستان متناسب با ادیان الهی دیگر به زن به عنوان مخلوقی هم پایه با مرد نظر دارد. این ادعا از خلال متون دین زرتشتی و قوانین عرفی و اجتماعی آن و همچنین جایگاه زن در عرصه های مختلف اجتماعی و سیاسی و مذهبی و....

در هنر دوران مسیحیت پی یتا از جایگاه ویژه و مهمی برخوردار بوده و صحنه های متعددی از درد و رنج حضرت مریم و عیسی (ع) را به گونه ای که مادر، فرزندش را در آغوش کشیده و بر زانو حمل می کند، به تصویر درآورده است. نمونه های قدیمی از صحنه پی یتا با ترکیب بندی مثلثی دیده می شود که یادآور نقش برجسته های مهر در حال کشتن گاو یا قربانی مقدس در نیایش گاه میترایی بوده که قرن ها پیش از شکل گیری معماری و هنر مسی...

ایران و ارمنستان دارای روابط تاریخی، سیاسی و فرهنگی بسیار گسترده در گذر هزاره‌های تاریخی بوده‌اند، ارمنستان از دوران حاکمیت مادها تحت نفوذ شاهنشاهی ایران قرار گرفت؛ و این آغاز اثرگذاری در عرصۀ سیاست و هم در عرصۀ فرهنگ و باورهای دینی بود. تأثیر ایرانیان بر ارامنه از لحاظ دینی تا زمان مسیحی شدن ارمنستان در میانۀ قرن سوم میلادی به دست "گریگوری روشنگر1" برقرار بود، با توجّه به هم‌نژادی ارامنه و ایرا...

یکی از تذکره های مهم زبان و ادب فارسی تذکره خزانۀ عامره، تألیف ادیب و شاعر برجستۀ شبه قارۀ هند، میرغلامعلی آزاد بلگرامی است. او این کتاب در سال 1176ق. در اورنگ آباد تألیف کرد. به رغم اهمیتی که این تذکره دارد، تا کنون چاپی از آن در اختیار نبوده، ولی یک باره، سه تصحیح همزمان از این تذکره صورت گرفته است که دو تصحیح از آن ها چاپ شده و سومی نیز در دست انتشار است. یکی از این تصحیح ها را منصوره تدینی ...

سفال به عنوان نخستین کتاب مصور بشر، از دیرباز بستری بوده برای نمایش احساس و بیان اندیشه های انسان. پایداری و ماندگاری فرهنگی این نقوش دیرپا بر بستر سفالینه هایی از هزاره های پیشین تا روزگاران پس از اسلام نمادی است از امتداد فرهنگ قوم ایرانی و ره آوردی برای هنرمندان امروز که آرمانشان ماندگاری واحیای آن تأثیرات مثبت و کارآیی است که درگذشته بدان رسیده اند. از میان این نقوش آنچه بیش از همه به چشم م...

کتاب فیه­مافیه بارها در ایران و خارج از کشور به چاپ رسیده است؛ مشهورترین چاپ آن، با تصحیح و تعلیقات استاد بدیع­الزّمان فروزانفر است که ابتدا در سال 1330 شمسی در دانشگاه تهران به چاپ رسید و چاپ دهم آن را در سال 1384 انتشارات امیرکبیر منتشر کرده است. نگارنده، چندی پیش به چاپ دیگری از تصحیح این کتاب (نوبت دوم: 1386) آگاهی یافت و به مطالعة آن تحریض شد و در لابه­لای غور در این اثر سترگ ادب پارسی در ...

در هنر دوران مسیحیت پی‌یتا از جایگاه ویژه و مهمی برخوردار بوده و صحنه‌های متعددی از درد و رنج حضرت مریم و عیسی (ع) را به‌گونه‌ای که مادر، فرزندش را در آغوش کشیده و بر زانو حمل می‌کند، به‌تصویر درآورده است. نمونه‌های قدیمی از صحنه پی‌یتا با ترکیب‌بندی مثلثی دیده می‌شود که یادآور نقش برجسته‌های مهر در حال کشتن گاو یا قربانی مقدس در نیایش‌گاه میترایی بوده که قرن‌ها پیش از شکل‌گیری معماری و هنر مسی...