در پی دست کشیدن دربار صفوی از حمایت گسترده خود از هنر، نگارگری تبریز روبه افول نهاد و برخی از هنرمندان دربار صفوی به دعوت حکمرانان گورکانی، به هند مهاجرت کردند. حضور این هنرمندان و نظارت آنها بر کارگاه های کتاب آرایی گورکانیان، سبب انتقال و بسط بسیاری از دستاوردهای زیباشناختی نگارگری تبریز در مکتب نوپای نگارگری گورکانی شد. در کارگاه گورکانی به تدریج شیوه ای التقاطی متشکل از عناصر ایرانی، هند و ...

منظره پردازی در نقاشی و بویژه در نگارگری ایرانی دارای جایگاه و اهمیتی ویژه است و در هر برهه همگام با نگرش های گوناگون تجلی یافته است.از این حیث منظره پردازی می تواند جزء جدایی ناپذیری از نگاره ها و برخاسته از بستر فکری زمان معاصر خویش باشد.بنابراین پژوهش حاضر در ادام? طرح این پرسش کلی سامان یافته است که جایگاه منظره پردازی در نگارگری چگونه است؟آیا یک موضوع مستقل است یا وابسته به موضوع نگاره ورو...

در این رساله، نخست برای آماده سازی بستر حضور مخاطب در فضای نگارگری و موضوع متن، اطلاعاتی مختصر در مورد تاریخچه ی حاکمان صفوی و نگارگری مکتب صفوی (تبریز دوم) ارائه خواهد شد، و اینکه چه هنرمندانی در این مقطع تاریخی ظهور کرده اند، و علاوه بر آن شاهنامه ها و دیوان های مصور شده در این دوره را نیز معرفی خواهیم کرد. بعد از آن به هدف و ضرورت این تحقیق خواهیم پرداخت، و آن بررسی شیوه چهره پردازی و البسه ...

مکتب وقوع به لحاظ تحولات سیاسی ـ اجتماعی در پیوند با دو دورة تیموری ـ به خصوص در نیمة دوم قرن نهم ـ و دورة صفوی است. این سبک از اوایل قرن دهم آغاز شد و در اواسط همان قرن رشد کرد و تا ربع اوّل قرن یازدهم ادامه یافت. درخصوص اشعار مکتب وقوع و تحلیل محتوای آن مباحثی پراکنده گفته شده است، امّا درمورد خاستگاه جغرافیایی آن، تاجایی که مولّفان جستجو کرده اند، هیچ بحث جدّیی مطرح نشده است. نویسندگان در این مق...

یکی از روش‌های شناخت ویژگی‌های نقاشی ایرانی، مطالعه و بررسی تطبیقی نسخ نگارگری دوره‌های مختلف با یکدیگر است. مطالعات تطبیقی علاوه بر شناخت ویژگی‌های کلی اثر، جو حاکم بر هنرمندان هر دوره و هویت آنان را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. تاکنون محققین و مستشرقین بسیاری نگاره‌های نسخه‌های خطی دوره‌ی شاه‌تهماسب را مورد مطالعه قرار داده‌اند، ولی در این میان کمتر به نگاره‌های مکتب شیراز خصوصاً نسخه خاوران نامه...

پیکرنگاری درباری مهم ترین مکتب نقاشی قاجار است که با اتکا به ویژگی های تکنیکی جدید و سنت نگارگری ایرانی به نوع جدیدی از منش تصویری دست یافت. در نگارگری ایرانی نوع خاصی از واقع نگاری آرمانی در جریان است که واقعیت را نه صورت قابل مشاهده توسط بینایی، بلکه صورت آرمانی آن می داند. این صورت آرمانی الزاما وجه غیر مادی امور نیست بلکه پیشتر، منظورشان مادی هر پدیده است که از منظر انسان قابل دیدن نیست. ام...

با ورود مدرنیسم و نوگرایی به نقاشی ایران، نقاشی کمال الملک و شاگردانش به دست فراموشی و بی مهری سپرده شد و برای زمانۀ جدید، زبان و مضامین آن کهنه و ناکارآمد و سست و لق می نمود. از همین رو به تندی با پیروان مکتب کمال الملک برخورد شد. حالا پس از هفتاد سال از آغاز جریان نوگرایی در هنر ایران، افتتاح موزۀ «مکتب کمال الملک» در باغ نگارستان واقع در میدان بهارستان تهران، و انتشار کتابی با همین نام توسط ...

در این رساله چگونگی شکل گیری مکتب نقاشی هند و ایرانی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است ، و به تفصیل توضیح داده شده است که چرا و به چه علت نقاشان ایرانی که از عوامل اصلی شکل گیری این مکتب هستند، از ایران به هند مهاجرت کردند. در بحث راجع به علل مهاجرت نقاشان ایرانی به هند سه موضوع ذیل مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند: 1 - شرایط موجود در ایران که باعث مهاجرت نقاشان ایرانی شد. الف : عدم توجه و علاقهء ...

طبیعت¬گرایی در دوره اسکندر سلطانِ تیموری دارای معنا و مفهومی ویژه بوده که بخش¬های وسیعی از مفاهیم زیبایی شناختی خود را به واسطه صور خیال مانند تشبیه، استعاره، کنایه، اغراق ، افکار و اندیشه¬های اسطوره¬ای و دینی قبل از اسلام اخذ نموده است. از این رهگذر طبیعت و اسلوب ساخت آن نه به معنای مواجهه عینی در مقابل جهان خارج، بلکه ریشه در نوعی جهان¬بینی اساطیری و دینی دارد که تمامی اشکال و صور طبیعت را به ...

به رغم تحریم نقاشی در میان مسلمانان - دست کم اهل سنت - این هنر هیچ گاه در جهان اسلام فرو نمرد. نگاره های قصور، صفحات نخستین کتب عربی و تصاویر حک شده بر سکه های اسلامی، از جمله مظاهر تداوم نقاشی در قرون اولیه اسلامی به شمار می رود. رواج عمومی تر سکه در میان مردم تأثیری بسزا در تداول نقاشی اسلامی به جا گذاشت. سکه های اسلامی مصور به دست آمده، مانند سکه های المقتدر بالله عباسی (حک 295- 320 هـ) از ن...