تشبیه نخستین و رساترین صنعت در عرصه صور خیال است که شاعر با بهره گیری از آن بین عالم ذهن و جهان محسوسات پل می‌زند و مخاطب شعر را در عین آگاه کردن از ما فی الضمیر خود دچار اعجاب و شگفتی کرده و برخوردار از التذاذ ادبی می‌کند. در میان ارکان تشبیه توجه اکثر صاحبنظران بیشتر معطوف به اهمیت ماهیت و ذکر یا حذف وجه شبه و بعد از آن ناظر به ذکر یا حذف ادات تشبیه بوده است و دو رکن دیگر یعنی مشبه و مشبه‌به ...

در این مقاله پس از بررسی مختصری در مورد پیشینه­ی استعاره و تحلیل استعاره­ی مصرحه­ی مطلقه، به هنر نمایی خاقانی در این زمینه اشاره شده‌است. خاقانی در موارد متعددی در استعاره­ی مصرحه­ی مطلقه، به جای این­که برای مشبه و مشبهٌ‌به ملایماتی بیاورد، ملایمی را آورده‌ که ایهام دارد. یکی از معانی ایهامی آن از ملایمات مشبه و معنی دیگر از ملایمات مشبهٌ‌به‌است. به نظر می­رسد این شگرد که ظاهراً در هیچ­کدام از کتب...

‏ هدف از نگارش این مقاله بررسی مواد استعاره، ساختار استعاره، ویژگی و ‏شگردهای استعاره سازی به عنوان مهمترین عنصر خیال در دیوان ناصرخسرو است. ‏اعضای بدن انسان، طبقه های مختلف مردم، طبیعت، دنیا و آسمان مهمترین ‏عناصری هستند که ناصرخسرو به عنوان مواد استعاره در دیوان خود از آنها بهره ‏برده است.‏ ناصرخسرو بیشتر برای توضیح و تبیین اندیشه های مختلف خود به ‏عناصرخیال از جمله استعاره توجه داشته و برای ...

سعدی در کنار حافظ و مولانا یکی از سه غزل سرای برجسته و بلامنازع در شعر فارسی است. هدف از رساله ی حاضر، پرداختن به جنبه های گوناگون تشبیه و انواع آن در غزل سعدی است. نگرنده به بررسی انواع تشبیه از لحاظ برخی ارکان، تعدد مشبه و مشبه به، و بررسی تشبیهاتی مانند مضمر و تفضیل که در غزل سعدی جیگاه خاصی دارد، پرداخته است. در مبحثی دیگر، تشبیهات از لحاظ دارا بودن عناصر مختلف بررسی شده اند.

چکیده امیرخسرو دهلوی یکی از شاعران قرن هفتم و دوران حمله ی مغول است که نقش بسزایی در ماندگاری زبان فارسی در هندوستان داشته است و درواقع می توان وی را هم پایه ی برخی از شاعران توانای ایرانی دانست. بررسی غزلیات وی عرصه ای برای نشان دادن قدرت شاعری و تصویرپردازی او به شمار می رود به همین علت در این پزوهش صور خیال موجود در غزل های این شاعر گران قدر، در شش فصل بررسی شده است که شامل: فصل اول: تع...

تشبیه اساسی ترین عنصر سازنده دستگاه بلاغی است که سایر اجزای این دستگاه چون استعاره و کنایه بر پایه آن ساخته می شود. شعر فاقد تشبیه از نوادر است و تقریبا وجود ندارد. میزان مهارت هر شاعر و بسیاری از دگرگونی های سبکی را می توان از این طریق بررسی نمود. از میان تصاویر گوناگون خیالی ، تشبیه مهم ترین نوع تصاویری است که رودکی بدان علاقه نشان داد. اساسا دستگاه بلاغی شعر رودکی بر پایه تشیبه شکل گرفته و ا...

نزاری قهستانی از شاعران توانا و پرکار اما گمنام قرون هفتم و هشتم هجری قمری است که لزوم پژوهش های بیشتر در زمینه شناساندن هر چه بیشتر او ، احساس می شود . این تحقیق سعی دارد گامی هر چند کوچک در این زمینه بردارد. این رساله شامل سه بخش است : بخش اول (کلیات ) شامل سه فصل است : فصل اول نگاهی گذرا به زندگی و آثار نزاری دارد. فصل دوم به تشبیه و تقسیمات آن و فصل سوم به بررسی تشبیه در شعر نزاری و ویژگی ه...

ادعای همانندی بین دو چیز ، که یکی از مهمترین مباحث علم بیان است ، تشبیه نامیده میشودو با تدوین فرهنگ تشبیه که یک فرهنگ کاربردی است می توان تشبیه های موجود در منبع اصلی را مشاهده نموده و به وسیله فهرست الفبایی ، به آسانی به مشبه و مشبه به مورد نظر دسترسی یافت. منبع اصلی این تحقیق غزلیات هوشنگ ابتهاج است که در کتاب سیاه مشق توسز انتشارات نشر کارنامه منتشر شده است.نکته ای که بیش از همه در این تحق...