اگر بپذیریم که شعر رستاخیز کلمات است و هنر شاعر نوعی آشنایی زدایی از زبان است، خاقانی شروانی یکی از نوادر شعر جهان به حساب می آید. بی گمان خاقانی یکی از شگفتی های ادبیات ایران است...

در این مقاله، ضمن شرح مختصری از سیر تطوّر روابط تعیین وقت نمازها در اسلام، دو رابط? نویافته و یک ضابطه برای تعیین وقت نمازهای پنجگانه، که از خلال نسخه های خطّی استخراج شده است، مورد بررسی قرار گرفته اند. این متون عبارتند از: (1) صدباب در معرفت اسطرلاب سیّد ضیاء الدّین شوشتری؛ (2) استیعاب فی علم الاصطرلاب ابوریحان بیرونی؛ (3) انیس الطّلّاب فی معرفة الاصطرلاب محمّد مجدالدّین بن زین الدّین محمد همدانی؛ (4)...

عزیزبن محمد نسفی از عارفان بزرگ سد? هفتم هجری است که یکی از شخصیتهای تأثیرگذار و نوآور در سنت دوم عرفانی به شمار می رود. در آثار وی با نگاهی انتقادی و مبتکرانه موضوعات و مباحث گوناگون عرفانی تحلیل و تببین شده است. «مجموعه رسائل» نسفی از جمل? مهمترین آثار وی محسوب می شود که مشتمل بر بیست و دو رساله در موضوعات مختلف عرفانی است. بدان جهت که مجموعه رسائل نسفی در بین آثار وی از حیث سادگی، روانی و ت...

در این مقاله، ضمن شرح مختصری از سیر تطوّر روابط تعیین وقت نمازها در اسلام، دو رابط? نویافته و یک ضابطه برای تعیین وقت نمازهای پنجگانه، که از خلال نسخه‌های خطّی استخراج شده‌است، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این متون عبارتند از: (1) صدباب در معرفت اسطرلاب سیّد ضیاء‌الدّین شوشتری؛ (2) استیعاب فی‌ علم الاصطرلاب ابوریحان بیرونی؛ (3) انیس الطّلّاب فی معرفة الاصطرلاب محمّد مجدالدّین بن زین‌الدّین محمد همدانی؛ (4...

شیخ‌ بهایی از عالمان شیعی نام‌آشنای دوران صفوی است. از جمله آثار وی رساله‌ای تحت‌ عنوان «اثبات وجود صاحب‌الزمان علیه‌السلام» است که نسخه‌ای کامل از آن تاکنون در دسترس نبوده است. اخیراً نسخه‌ای خطی از این رساله در کتابخانۀ شخصی آیت‌اللّه هادی مدرس طهرانی (متوفای 1294ق) یافت شده است. در این مقاله پس از اثبات صحت انتساب نسخۀ نویافته به شیخ، برای نخستین بار متن و ترجمۀ کامل آن ارائه می‌شود.

لامعی گرگانی شاعر مطرح قرن پنجم هجری در دورۀ حکمرانی سلجوقیان بزرگ است. از آنجا که لامعی به دوره‌ای تعلق دارد که می‌توان آن را دورۀ انتقال فرهنگی از عصر غزنوی به عصر سلجوقی دانست، شاعر قابل اعتنایی است، همچنین به این دلیل که حجم شعر رسمی و درباری در دورۀ نخستِ سلجوقیان (عصر طغرل و الب‌ارسلان و ملکشاه) از دورۀ قبل و بعد کمتر است و او درحقیقت شاعر شاخص دربار سلجوقیان بزرگ و یگانه قصیده‌سرایی است ک...