با سلطه مغولان بر ایران (قرن 7ق/13م) و بروز بحران‌های فراگیر اجتماعی گروه‌های فقیر رو به فزونی نهاد و باید برای ساماندهی وضعیت آنان وکاهش فقر سیاست‌های مناسب حمایتی اتخاذ می‌شد تا ثبات و امنیت اجتماعی تأمین گردد. موضوع فقر و توانمندسازی گروه‌های فرودست در آراء صاحب نظران سده‌های میانه، از جمله خواجه نصیرالدّین طوسی، مورد توجه قرارداشت و نتایج آن در تدوین برنامه‌های معطوف به حمایت اجتماعی، توسط ب...

هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر فرهنگ فقر در محله های فرودست شهر اراک بر بروز انحرافات اجتماعی در این محله ها است.برای این منظور شاخصه های فرهنگ فقر شناسائی و تاثیر آنها بر 3 انحراف عمده اجتماعی این محله ها یعنی مصرف مواد مخدر،سرقت و نزاع مورد بررسی قرار گرفت.بر اساس گزارش هبیتات مناطق شهری در 30 سال آینده مهمترین کانون رشد جمعیت جهان خواهند بود و با این افزایش جمعیت،دولت ها در کشورهای درحال...

تاب­آوری در برابر زلزله یکی از مفاهیم بسیار مهم نظری و عملی در مدیریت بحران است. طی چند دهه گذشته، رشد شتابان شهری و توسعه مناطق فرودست شهری (به ویژه در کشورهای در حال توسعه) موجب شده که آسیب پذیری آن ها در برابر بحران­هایی با منشاء انسانی و طبیعی بیش از پیش گردد. لذا تاب­آور نمودن جوامع شهری به ویژه محلات فرودست و نابسامان دارای اهمیت خاصی است. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال سنجش و ارزیابی ت...

هدف این مقاله بررسی شکل گیری و روند تحول محله خاک سفید به مثابه بازار غیررسمی زمین و مسکن و همچنین تحلیل حق به شهر در محله های فرودست شهری است. این بازارها یکی از منابع رایج تأمین مسکن و دسترسی به خدمات برای گروه های کم درآمد در بسیاری از نقاط شهری بزرگ کشورهای توسعه یابنده است و اکنون از آنها با عنوان محله های فرودست شهری نام برده می شود که تحت تأثیر توأمان شهری شدن فقر (فقر شهری) و سیاست های ...

در دهه‌های اخیر فقر شهری در ایران با افزایش چشمگیر هزینه‌های خانوار و مسکن فزونی گرفته است. یکی از نمودهای این مسئله شکل‌گیری و رشد سکونتگاه‌های خارج از ساختار برنامه‌ریزی و بازار رسمی مسکن است؛ محدوده‌هایی که غالباً فاقد طرح‌های توسعه شهری و برنامه‌ی‌ مدون خدمات‌رسانی برای این گروه از اجتماعات هستند و مدیریت شهری نیز همچنان آنها را "حاشیه‌ای" می‌داند. این مقاله با استفاده از داده‌های آماری، برد...

گولی‌شوران مهم‌ترین اثر عطا نهایی، رمان‌نویس برجستۀ کُرد، است که روایتی متفاوت از ورود مدرنیته به جامعه و زندگی روزمرۀ فرودستان کردستان ارایه می‌دهد. متفاوت‌بودن این روایت ناشی از ضدیت آن با دو کلان‌روایت‌ مسلط تاریخ‌نگاری، یعنی شرق‌شناسی و ناسیونالیسم ایرانی، است که همواره با اتخاذ نوعی سیاست نوشتاری خاص به نوعی نگارش تاریخ همت گماشته‌اند که حاصل آن حذف صدای دیگری و بازتولید موقعیت‌های فرودستی ...

ضرب­المثل­ها آینۀ فرهنگ هر جامعه هستند؛ از این­رو، با بررسی آن­ها می­توان به درک بهتری از باورها و نگرش­های گویشوران هر جامعه نسبت به زن و ارزش­های اجتماعی- فرهنگی مردم هر منطقه دست یافت. هدف از انجام این پژوهش، توصیف و تحلیل بازنمایی زنان در ضرب­المثل­ها گیلگی (گونۀ اشکورات) است. داده­های این پژوهش از طریق مصاحبۀ ساخت­یافته با شصت نفر از گویشوران اصیل گیلکی­زبان اشکورات (اعم از زن و مرد)- که ب...

ناهنجاری و ناپایداری اسکان و سکونت اگرچه ریشه‌ای دیرپا در سرزمین ما دارد اما تظاهر آن در اشکال حاشیه‌نشینی، اسکان غیررسمی، کانون‌های خودرو و اسکان غیرقانونی و نامتعارف به عنوان محصول شرایط جدید شهرنشینی در کشور سابقه زیادی ندارد. مقاله حاضر، مبین نحوه انتخاب و اولویت‌بندی وضعیت محلات، و بیان کننده روشی نوین در شناسایی محلات غیررسمی است. در این مقاله، پس از انجام بررسی‌های پایه و مطالعات نظری و ...

بازتابندگی در معنای عام آن، واجد سبقه و مقبولیت‌ تردیدناپذیری در فلسفه، علم و هنر است. این ترماز یکسو به عنوان مفهومی روش شناختی در این حوزه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و از سوی دیگر مفهومی ست که امکان‌های تحلیلی مهمی را در سنجش امور ملازم با این حوزه‌ها فراهم می‌آورد. علاوه بر این، بازتابندگی بنا بر چارچوب‌های تفسیری مختلف، دلالت‌های متفاوتی به خود می‌گیرد؛ دلالت‌هایی که می‌توانند معرفت شناخت...

طیدهه‌هایاخیردگرگونی‌های اجتماعی و اقتصادی بسیاری در جامعه‌ی ایران رخ داده که زمینه‌ساز تغییرات دامنه‌دار در آرایش، مناسبات و هویت طبقات جامعه‌ی کنونی ایران شده است. یکی از متونی که در آن، موضوع طبقه و مناسبات طبقاتی، در مختصاتی کوچک، بازنمایی شده، فیلم جدایی نادر از سیمین است. بر همین اساس، در این مقاله تلاش شده است تا طبقه و مناسبات طبقاتی در این فیلم با رویکرد بازنمایی و روش نشانه‌شناسی تحلی...