به عقیدۀ برخی متفکران غربی، نشاندن انسان زمینی و مقهور در کنار خدایی آسمانی و قاهر جز به قیمت ازخود بیگانگی انسان و حلول شخصیتی بیگانه در ذهن و روان او تمام نمی‌شود. اساساً تلقّی آدمی از الیناسیون (ازخود بیگانگی) و چگونگی آن، رابطۀ مستقیم با نحوۀ تلقّی وی از انسان و ماهیت او دارد؛ البته، نوع نگاهی که انسان به خداوند دارد و خدایی که یک آیین معرفی می‌کند، متغیّر دیگری است که در آن سویِ معادلۀ انسان و ...

اطلاق و نسبیت اخلاق از مباحث مهم در حوزه فلسفه در طول تاریخ این رشته است. برخی مقهور یافته‌هایی همچون تفاوت فرهنگ‌ها، جوامع، آداب و رسوم و حتی سلایق فردی شده و با نفی هرگونه عام‌گرایی و اطلاق در حوزه قواعد و احکام اخلاقی، به سوی نسبی‌گرایی متمایل شده‌اند. در مقابل، گروهی نسبیت را نه تنها خلاف یافته‌های عقلی دانسته‌اند، اعتقاد به آن را به ضرر افراد و مصالح عام اجتماعی می‌دانند. فیلسوفان مسلمان ب...

پایان نامه حاضر مفهوم ایدئولوژی را از دیدگاه آلتوسر در سه گانه یو.اس.ای اثر جان دوس پاسوس بررسی می کند. از دیدگاه آاتوسر ایدئولوژی بازنمایی رابطه تخیلی افراد با شرایط واقعی هستی شان می باشد. وی همچنین معتقد است که ایدئولوژی سوژه های خود را از میان افراد فرا می خواند به نوعی که هیچ سوژه ای خارج از ایدئولوژی حاکم وجود نخواهد داشت. به زعم آلتوسر ایدئولوژی فاقد هستی مادی و تاریخ می باشد و از طریق س...

این پژوهش با فرضیه ی تأثیرپذیری تئاتر از اندیشه و نیز تئاتر مدرن اروپا از تفکر اگزیستانسیالیسم، به یافتن حلقه های ارتباطی فهم اگزیستانسیالیسم و ابزوردیسم با تأثیر نگاه سارتر در نمایشنامه های ابزورد پرداخته است. به جهت آنکه فهم با شناخت و تأویل همراه بوده و ارتباط ما با متون نمایشی تنها با فهم امکان پذیر است، از روش هرمنوتیک بهره گرفته شد. با پیگیری چنین تفکراتی در نمایشنامه های بکت(در انتظار گو...

امروزه بررسی متون گذشته از منظرهای نوین یکی از محورهای بنیادین مطالعات ادبی است. در این میان نقد اسطوره شناختی یا کهن الگویی که رویکردی تلفیقی از علومی چون روان‌شناسی و انسان‌شناسی است از اهمیتی ویژه برخوردار است. ‌این نوع رویکرد بر پایة اندیشة کارل گوستاو یونگ شکل گرفت، او پس از مطالعه‌ی اسطوره‌های ملل مختلف، به منشأ آن‌ها توجه و «ناخوداگاه جمعی» -که حاوی کهن‌الگوهاست- را به عنوان خاستگاه مشتر...

اگرچه مدرنیته انسانیت زنان (پاره پنهان) را آشکار کرد، اما زن بودن زنان (پاره پیدا) را در محاق فرو برد. مدرنیته، معتقدبود برای انسان شدن، زنان را تا حد امکان باید به مردان شبیه ساخت. در نتیجه زن مدرنیته، انسان است، اما با همه اوصاف آن چنان مقهور اشتراکات «حقیقت زنانگی» مردانه. اندیشه های نو با نادیده انگاری زن و مرد شد که زن و حقوق زنانه را فراموش کرد و بدین سان با نادیده انگاشتن هویت زنانه، امن...

در این مقاله ارزش‌ها، کنش‌ها، مهارت‌ها، سوگیری و کنترل‌های اجتماعی اشخاص در خسرو و شیرین نظامی گنجوی نقد و بررسی شده است. سؤال اصلی این است که شخصیّت‌های اصلی داستان در منظومه خسرو و شیرینِ نظامی، از منظرهای گوناگون جامعه شناختی، چگونه هستند. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده‌ و داده‌ها با استفاده از شیوۀ تحلیل محتوا به روش کتابخانه‌ای، بررسی و تجزیه و تحلیل شده است. نتایج این پژوهش، نشا...

کتاب جامعۀ مصرفی و شهر پسامدرن روایت شکل‌گیری جامعۀ مصرفی و تناقضات آن در بطن تحولات اخیر است. این اثر سعی دارد ازطریق دیدگاه اندیشمندانی چون باومن و بودریار نشان دهد که تلاش مدرنیته در نگه‌داشت کم‌یابی، قطعیت، و بیگانه‌هراسی ناکام ‌مانده و در پسامدرنیته این موارد به‌صورت هزینه‌گری، عدم قطعیت، و تسری پرسه‌زنی به کل جامعه، درمقام مصرف‌کننده، به مدار زندگی بازگشته‌اند؛ جامعه‌ای که ویژگی ...

مفهوم سوژه ریشه‌ در تفکرات دوران نو زایش دارد که در قرن بیستم ماهیتی سیاسی یافت؛ سوژه را حداقل از سه منظر می‌توان مورد بررسی قرار داد؛ ازنظر مدرن که با دکارت آغاز می‌گردد، سوژه فاعل شناسایی است که مستقل از نیروهای متافیزیکی توانایی اندیشیدن و کنش را داراست. از منظر پساساختارگرا و پسامدرن که به صورت خاص در اندیشه فوکو تجلی می‌یابد، سوژه ابداع عصر مدرن است و با پایان مدرنیسم نیز رو به افول گذاشته...

در این پژوهش، دو داستان سندبادنامه و بختیارنامه مقایسه می‌شود. علت این مقایسه، شباهت ساختاری و نیز تفاوت‌های معنادارِ دو اثر در چگونگی کنش‌ها و نقش شخصیت‌ها و ارتباطِ میان آنهاست. مبنای این بررسی، نظریۀ گریماس و الگوی ارتباطی شخصیت‌های داستانی اوست. این الگو این امکان را فراهم‌ می‌آورد تا به‌طور نظام‌مند، میزان مشارکت اشخاص داستان در وقوع رویدادها و نیز نقش انگیزه و ارادۀ آنها در وقوع کنش‌ها و رخ...