کل نظام خلقت، براساس نیاز و احتیاج به¬¬وجود آمده است و از طرف دیگر انسان به عنوان یک مخلوق در این نظام، موجودی نیازمند است. به لحاظ دو مبدأ در آفرینش انسان، دو گرایش هماهنگ با دو مبدأ نیز در درونش نهاده شده است. 1- مبدأ ملکوتی انسان گرایش به اصل خود یعنی عالم ملکوت دارد؛ لذا کشش¬های فطری انسان همواره به سوی خدا بوده و خواسته‏های بی‏نهایت فطرت انسان به سوی شناخت و پیوند با اصل خویشتن است‏. انسان...

در بینش قرآن، هدف از آفرینش انسان دست‌یابی به کمال دانسته شده و آن در گرو کسب عزّت نفس است. از مفهوم عزّت نفس به معنای ارزیابی و ارزشیابی مداوم شخص نسبت به ارزشمندیِ خویش و کارایی مفید برای خود و جامعه یاد شده است. روان‌شناسان در تبیین مفهوم عزّت نفس، با توجه به ارزشمندی وجود انسان هرآنچه موجب ارزش و پیشرفت و موفقیت او باشد را به عنوان ابزار و عامل ارتقاء عزت نفس بیان کرده‌اند و در این راستا بیشتر ...

"فرهنگ" تفکرجمعى جامعه است که درپدیده‏هاورفتارهاىاجتماعى تجلىمى‏یابدوتمامىاموراقتصادى،اجتماعى،سیاسى،نظامى،مادىومعنوىرامتأثرمى‏سازد. باتوجه به معناى دین وفرهنگ ونظربه مبانىواهداف آندوونیزعملکردونقش دین وفرهنگووجه مشترکى کهبین آندووجوددارد؛به این نتیجه مى‏توان اعتراف نمودکه دین وفرهنگ پیوسته یک رابطه ناگسستنى وتنگاتنگ دارندوهمان گونه که دین درتمدن وفرهنگ انسان نقش مؤثرى راایفامى‏کندفرهنگ نیز،دربه...

کی یرکه گور با تکیه بر تفکر انفسی، توجه را از عالم خارج به فرد انسانی معطوف ساخت. او با تأکید بر فرد انسانی و احوالات مخصوص او، تعریفی جدید از انسان ارائه کرد و ادبیات جدیدی را وارد فلسفه ساخت و از آن پس، مفاهیمی نظیر اضطراب، نومیدی، تهوع و... به کلیدواژه های اساسی اگزیستانسیالیسم تبدیل شدند. در اندیشه ژان پل سارتر نیز توجه به این مسائل و اهتمام به آنها به اوج رسید. اضطراب از اولین احوالاتی است...

این مقاله در سه محور کلی انسان‌شناسی در مفاهیم مورد نظر، از قبیل سرشت انسانی، تفسیر انسان، منشأ حق، روح، تحلیل عقلی زندگی اجتماعی، انگیزه انسان و یا عامل حرکت، حق و تکلیف، انسان پرومته‌ای در مقابل مقام خلافت، دین، و ... و نیز شرح و تفصیل در تفارق آن، به این نتیجه دست یافته است که وجوه تفاوت، ناشی از نگرش طبیعت‌گرای توماس هابز، در مقابل دیدگاه ترکیبی فطرت و طبیعت (با تأکید بر فطرت) جواد آملی به ...

توسعه پایدار که امروزه یکی از موضوعات اصلی مورد بحث محافل توسعه ور برنامه ریزی است، خود، برآیند انگاره های مختلف توسعه است. در عین حال از این مفهوم نیز مانند خورد مفهوم توسعه، برداشت های گوناگونی شده است. نکته مشترک تمامی این انگاره ها پایداری و رسیدن به فرآیندی از توسعه است که بتواند پایا و با دوام باشد. لازمه پایداری تعادل است؛ زیرا یک سیستم نامتعادل، ناپایدار نیز خواهد بود و برعکس. تفاوت در ...

مفهوم "انسان سالم، کمال و خودشکوفایی" از محوری‌ترین مفاهیم در روان‌شناسی انسانگراست. مکتب اسلام که ریشه در آموزه‌های قرآنی دارد، در سطحی گسترده، عمیق و همه جانبه به ماهیت انسان و کمال وی پرداخته است. با رجوع به تعالیم غنی اسلامی و با توجه به فرهنگ اصیل و بومی ایرانی، می‌توان مفاهیمی چون: "انسان کامل" را استخراج کرده و فقدان وجود ابزاری بومی، برای اندازه گیری آنرا برطرف ساخت. هدف این پژوهش، ساخت...

تبارشناسی و فهم دقیق آرای بسیاری از فیلسوفان در باب ادراکات، بدون توجه به نظریه‌ی عقل ارسطو، به‌خصوص در باب چگونگی حصول مفهوم عقلی، ممکن نیست. این نوشتار در تلاش است با تکیه بر بازخوانی متن آثار ارسطو و نیز محورقراردادن نفس­شناسی ارسطو، تفسیری نو از مسأله ارائه کند: الف) مفهوم عقلی حاصلِ دستگاه شناختی انسان است نه قوه‌ی عاقله‌ی محض؛ ب) در این دستگاه، عامل فعلیت‌بخشِ معقولاتِ بالقوه نه عقل بیرونی ا...

خدا، انسان و جهان سه محور اساسی اندیشه‌ی بشری است. در طول تاریخ پرسش‌های مهمی درباره‌ی آنها طرح شده و همه‌ی تلاش فکری انسان متوجّه این سه کانون و یافتن پاسخ‌های درست و مناسب برای آن پرسش‌هاست. در این میان، شناخت انسان اهمیّت ویژه‌ای دارد. در آموزه‌های قرآن، پس از خدا، انسان اساسی‌ترین موضوع به‌شمار آمده است. ارسال پیامبران و کتب آسمانی، برای رسیدن انسان به سعادت نهایی‌اش صورت گرفته است. قرآن با ج...