برگزیدگی در قرآن کریم از موضوعات بسیار گسترده و عمیق است اما علی رغم گستردگی آن کم تر مورد توجه بوده و اغلب به صورت پراکنده و بدون توجه به نظام و همبستگی معنایی که بین مفاهیم کلیدی آن وجود دارد، بدان پرداخته شده است. پژوهش حاضر درصدد بررسی موضوع برگزیدگی به روشی منسجم و نظام مند است تا مشخص سازد، واژگان کلیدی مفهوم برگزیدگی در قرآن کریم چیست؟ دیدگاه قرآن کریم نسبت به برگزیدگی چیست؟ علل و عوا...

آنچه حالات ذهنی دربارۀ آنها هستند «محتوا» نام دارد؛ مسائل فلسفی متعددی دربارۀ محتوا وجود دارد؛ از جمله این که آیا محتوا قابل تبیین فیزیکی است یا خیر، و این که پیوند میان یک محتوای خاص و یک حالت ذهنی خاص چگونه برقرار می شود و به عبارت دیگر، محتوای خاص یک حالت ذهنی چگونه مشخص می شود؟ در این جا با اشاره به نظریات اولیه، مانند نظریات علّی، نظریات نقش مفهومی و نظریات دوعنصری، نظریات غایی و عصبی را بر...

قرآن پژوهان درباره معناشناسی امامت حضرت ابراهیم در آیه 124 سوره بقره اختلاف نظر دارند. در این میان علامه طباطبائی نظریه بدیعی را ارایه کرده، امامت را به «هدایت به امر» معنا می کند چون در برخی از آیات (مانند السجده، 24؛ الانبیا، 72) هدایت به امر وصف امام قرار گرفته چنان که گویی در صدد بیان معنای آن است. هدایت به امر از نظر علامه همان هدایت باطنی تکوینی است که در آیات دیگر قرآن از آن یاد شده است ...

مقاله ی حاضر معناشناسی واژه ی نساء و بررسی روابط معنایی این واژه با واژگان مرتبط با آن در قرآن با الگوگیری از کتاب خدا و انسان در قرآن نگارش ایزوتسو یا همان مکتب «معناشناسی اولمان» است. افزون بر این، در این مقاله تلاش شده است سیمای کلی زن در قرآن و جایگاه وی با رویکردی به معناشناسی- زبان شناختی واژه ی نساء ارائه شود. روش فهم آیات در این مقاله، صرفاً بر ظاهر لفظ و جغرافیای نزول آیات است.

پژوهش پیش رو به بیان روش معناشناسی مفاهیم و واژه‌های قرآنی بر اساس مکتب معناشناسی فرهنگی و قومی (بُن) می‌پردازد. این روش در چهار گام به چگونگی تبیین و تفسیر واژگان و مفاهیم قرآنی به شیوة معناشناسانه می‌پردازد که شامل 1- ­معناشناسی واژگانی، 2- میدان‌های معناشناسی (واژه‌های هم معنا و مترادف، واژه‌های متضاد، واژه‌های مرتبط از لحاظ فعالیت و انفعال، و ملازم‌ها)، 3- مطالعات متنی و 4- مطالعات فرامتنی م...

مفسّران فریقین، دربارة معنای امامت، در آیة امامت حضرت ابراهیم (بقره/ 124) اختلاف نظر جدّی دارند. این اختلاف ها با مباحث کلامی آمیخته شده و دامنة موضوع را فراختر کرده و به همین دلیل، اصطلاح شناسی امام در قرآن را دشوار ساخته است. در این مقاله، در ناحیة سلب، تنها به ذکر نظریه هایی که دربارة معنای امامت در آیة مذکور مطرح هستند، بسنده کرده و به منابعی که آنها را مورد مناقشه قرار داده و ابطال کرده اند،...

چکیده «سمع» در وصف خداوند، از صفات ذات الهی و به معنای علم او به شنیدنی ها و حضور همه عالم در محضر اوست، و در وصف انسان از جمله ابزار ادراکی وی به شمار می رود که بسیاری از ادراکات، لذت ها، محسوسات و معرفت ها از این طریق و به واسطه نعمت گوش دریافت می گردد. این رساله با هدف تبیین آیات بسیاری از قرآن که حاکی از آن است که خداوند متعال نه تنها سخن بندگان را می‏شنود بلکه نسبت به همه چیز شنواست و این...

قرآن پژوهان درباره معناشناسی امامت حضرت ابراهیم در آیه 124 سوره بقره اختلاف نظر دارند. در این میان علامه طباطبائی نظریه بدیعی را ارایه کرده، امامت را به «هدایت به امر» معنا می‌کند چون در برخی از آیات (مانند السجده، 24؛ الانبیا، 72) هدایت به امر وصف امام قرار گرفته چنان‌که گویی در صدد بیان معنای آن است. هدایت به امر از نظر علامه همان هدایت باطنى تکوینی است که در آیات دیگر قرآن از آن یاد شده است ...

در دور? معاصر، دانش معناشناسی از مباحث جدید و مفید در حوز? علوم قرآن است. معناشناسیِ واژگانِ قرآن که در حقیقت، نوعی فرهنگ واژگان قرآنی محسوب می شود، در پیِ کشفِ معنایِ واژگانِ قرآن کریم است که در دو قالب معناشناسی تاریخی و معناشناسی توصیفی، ارائه می شود. در معناشناسی تاریخی، بررسی می شود که معنای اولیّ? واژه چه بوده و در گذر زمان چه تطوّرات معنایی یافته است و معناشناسی توصیفی به مطالع? رابط? معنایی واژ...

موضوع و هدف این پایان نامه، معناشناسی واژگان سماء و أرض در قرآن کریم می باشد. معناشناسی در این پایان نامه، به دو شیوه انجام گرفته است: معناشناسی تاریخی و معناشناسی توصیفی. منظور از معناشناسی تاریخی، شناخت معنای اولیه و وضعی واژه و تطوّر معنایی آن در طول حیات لغوی اش می باشد. با توجه به بررسی های انجام شده در مرحله ی معناشناسی تاریخی، در دوره ی قبل از نزول قرآن، یعنی در دوره ی جاهلیت، سماء و أرض...