قاعده لاحرج که برگرفته از آموزه‌های مختلف دینی (قرآن و سنت) است، یکی از مهم‌ترین قواعد فقهی به حساب می‌آید که با فراوانی بسیار زیادی در ابواب مختلف فقهی از طهارات تا دیات بکار رفته است. هرچند فقها این قاعده را در کنار سایر قواعد مرتبط هم‌چون: قاعده نفی ضرر و ضرار (لاضر و لاضرار)، قاعده اضطرار، قاعده ضرورت (الضرورات تبیح المحظورات) در استنباط احکام شرعی مورد استفاده قرار داده‌اند؛ اما برای فقه‌پ...

یکی از مسائل پیچیده در ادله اثبات دعوی در حقوق اسلامی و حقوق موضوعه مسأله تعارض اصل و ظاهر است و این پیچیدگی، علت های مختلفی دارد یکی از علت های آن وجود اختلاف در مصادیق تقدم اصل بر ظاهر یا ظاهر بر اصل است. ظاهر اگر از ادله مشهور شرعیه وامارات منصوب از سوی شارع باشد مانندخبر واحد ،شهادت، اقرار ، وامثال آن در تقدم این نوع ظاهر بر اصل تردیدی وجود ندارد. اما اگر ظاهر مستفاد از قرائن ، عرف وعادت ، ...

هر مردی باید در زندگی زناشویی حقوق و وظایف زوجیت را به درستی انجام دهد یا علقه ی زوجیت را قطع کند و زن را رها سازد. اگر چه آیات مورد استناد قرآن بیشتر در مورد احکام طلاق وارد شده است ولی از آن یک حکم کلی استخراج می شود و آن اینکه چنانچه مرد وظایف زناشویی را به نحو درست انجام ندهد و زن را طلاق ندهد، زن می تواند برای درخواست طلاق به حاکم مراجعه کند. مقنن حق درخواست طلاق از طرف زوجه را، محدود به ...

عسر در لغت به معنای تنگی ودر تنگنا قرارگرفتن، سختی و دشواری در مقابل یسر قرار دارد و حرج در اصل به معنای گناه و بنا بر قولی مضیقه و سختی شدید است و در اصطلاح عسر و حرج عبارت است از احکام ثانویه ای که موجب می گردد الزام و تکلیف ناشی از حکم تکلیفی از مکلفین برداشته شود. در مطالعه احکام و سنن اسلامی، با توجه به اینکه اسلام دینی مبتنی بر حدود و انسان موجودی مکلف است؛ در عین حال طبق برخی از آیات و ر...

تعاون در اصطلاح عرفا ایثار است.وتعاون وهمکاری ،از اصول اخلاقی مهم اسلام است.وخداوند در قرآن می فرماید: «تعاونوا علی البر و التقوی و لا تعانوا علی الاثم و العدوان »«معنی آیه واضح است و این دستور اساس سنت و رویه اسلامی است وخداوند در کلام خود بر» را به ایمان و احسان در عبادات و معاملات تعبیر فرموده است. «تقوی» عبارت است مراقبت امر و نهی خداست و بنابراین برگشت معنی تعاون بر«بر وتقوی» به اجتماع ا...

آنچه در این رساله با عنوان تقابل راستی و دروغ در شاهنامه، مـــــورد پژوهش قرار می گیرد؛ بررسی ریشه ای نبردهایی است که حماسه جاودان فردوسی را رقم می زند. در ظاهر، شاهنامه تقابلی است میان ایرانیان و تمامی کسانی که چشم طمع به خاک پاک ایران دوخته اند؛ امّا مراد حقیقی حماسه سرای طوس، بیان تقابلی است که در رویکردهای فکری و اخلاقی و عملی این دو گروه می توان یافت. تقابلی که گاه نبردهای جانفرسا و طولانی ...

قاعده نفی حرج ازجمله قاعده های فقهی است که پویایی و جامعیت سیستم حقوقی اسلام را نشان می‌دهد و می‌تواند راه گشای خیلی از مشکلات جاری خانواده ها باشد. این قاعده با شمولی که دارد یکی از قواعدی است که بسیاری از بن بست ها را در روند جاری زندگی خانواده باز نموده، افراد خانواده را از بلا تکلیفی خارج می نماید. قاعده نفی حرج در حوزه های مختلف حقوق خانواده کاربرد دارد؛ در روابط بین زوجین وارد شده و به نف...

دین اسلام کامل ترین دین الهی است و دارای برنامه ای جامع برای رساندن بشر به سعادت در دنیا و آخرت است. احکام آن در عین آنکه پر نغز و آکنده از حکمت است، از ویژگی انعطاف پذیری و سادگی برخوردارند و بدان گونه نیستند که مکلف را در سختی و تنگنایی قرار دهند. خداوند (تعالی) ، هدف از تشریع احکام را آسودگی و راحتی بند گان ذکر نموده، نه مشقت و سختی آنان. نبی اکرم (ص) نیز، از شریعت اسلامی با عنوان « سمحه و س...

عنوان این پایان نامه بررسی قاعده نفی عسر و حرج در فقه امامیه و کاربرد آن در قانون مدنی ایران است که در دو بخش تنظیم شده به طوریکه بخش اول آن با عنوان بررسی قاعده نفی عسر و حرج در فقه امامیه شامل شش فصل می باشد که به ترتیب: قاعده فقهی مفهوم عسر و حرج، تبیین مفهوم لا در لاحرج ادله اثبات قاعده رابطه قاعده با خود و سایر قواعد فقهی و در نهایت فلمرو د دایره شمول قاعده مزبور مورد بحث قرار گرفته است. ...