چکیده هدف از پژوهش حاضر دستیابی به ماهیت «نامگذاری» در شهر سنندج، مرکز استان کردستان ایران و تحول آن در سده ی اخیر بوده است. انتخاب سنندج به عنوان قلمرو مکانی تحقیق، این بود که دارای ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خاص خود و همچنین محل سکونت نگارنده می باشد. بررسی نامگذاری در حوزه های مشاغل، معابر، و مدارس از دیدگاه زبان شناسی اجتماعی انجام گرفته است. نامگذاری مانند هر عمل دیگر، در...

علی اصغر باباصفری دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان نرگس نصری کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی چکیده یکی از انواع ادبی، ادبیات غنایی است که بیان کننده احساسات شاعر است. مرثیه گونه ای از گونه های ادبیات غنایی است شاعر به وسیله آن از احساسات خود نسبت به از دست دادن امور مطلوبش سخن می گوید که مرثیه اجتماعی یکی از انواع مراثی است .هدف از این پژوهش شناخت جایگاه مرثیه اجتماعی در شعر مع...

احسان عبّاس‏ و عبدالحسین زرّین‏کوب از جمله پژوهشگران برجسته­ای هستند که در عرصه تعامل با فرهنگ و ادبیات غرب به مانند عرصه نقد ادبی معاصر عربی و ایرانی، با استفاده از روش آزمون و خطا به تحقیق و بررسی در این حوزه پرداخته­اند. آنها همه تأثیر و تأثّرهایی را که در طول تاریخ و در طی ادوار مختلف، از یونان قدیم تا به امروز، بین دو ادب شرق و غرب صورت گرفته، مورد بررسی و نقد قرار داد و به این نتیجه رسیده­ان...

زبان و ادبیّات فارسی به عنوان دومین زبان در تاریخ تمدّن اسلامی و مهم ترین زبان تأثیر گذار در زبان عربی، همواره مورد توجّه علما و ادبای عرب زبان به طور خاص و جامعه عرب به طور عام بوده است. آشنایی مجدّد جهان عرب با زبان و ادب فارسی در دوره معاصر به اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم برمی گردد. پژوهشگران و اهل ادب و نویسندگان عرب در قرن اخیر، تلاش هایی برای شناخت و معرّفی زبان و ادب عربی به جامعه عرب ب...

همزمان با تحولات سیاسی رخ داده در جغرافیای سیاسی منطقۀ ماوراءالنهر و تبدیل آن به آسیای مرکزی و سپس تشکیل جمهوری‏های پنج‏گانۀ شورایی، مفهوم وطن نیز در ادب معاصر تاجیک تحولات مهمی را از سر گذرانده است. مسألۀ اصلی این پژوهش، بررسی تحول مفهوم وطن در ادب معاصر تاجیک از دورۀ معارف‏پروری (1905-1870 م) تا استقلال و خودآگاهی ملی (1991م) در بستر دوره‏بندی ادب معاصر تاجیک است. مفهوم وطن در این دورۀ 145 سا...

در این تحقیق به بررسی نامگذاری رسمی و غیر رسمی شهر رشت از دیدگاه جامعه شناسی زبان پرداخته شده است. بدین منظور سه حوزه مشاغل، مشتمل بر ( 5240 ) شغل، معابر مشتمل بر (2698) معبر و تعداد (416) مدرسه انتخاب شدند با توجه به متغیر های ( هویت، جنسیت، مشاهیرومولفه های، ملی،فرا ملی ،محلی، مذکر، مونث، خانوادگی،اصطلاحات خویشاوندی) و همچنین گذشته و معاصر گرا بودن اسامی، مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین برای ت...

بحث اصلی این مقاله مربوط به «حروف اضافه و حروف ربط» در زبان فارسی است و مقوله­ای تازه را در زمینه تحول کارکردهای حروف در ادبیات معاصر ایران مطرح می­کند. ادب فارسی همیشه حروف را در بحث دستور زبان مطرح کرده است؛ اما در این مجال تلاش بر آن است که نشان داده شود، ادبیات معاصر، حروف را در حوزه معانی و بیان و بدیع وارد می­کند.

ایران کشور فرهنگ و هنر و شعر و ادب محسوب می‌شود و عالمان و شاعران فراوانی در این کشور دیرینه و دانش‌پرور ظهور داشته‌اند؛ امّا سهم همه شهرها و مناطق این کشور پهناور در این عرصه برابر نیست. سهم استان اصفهان در حوزه فرهنگ و ادب و هنر ممتاز است. یکی از دانش‌های زبانی‌ای که استادان این خطه بدان پرداخته‌اند و گوی سبقت را از دیگر مناطق ربوده‌اند، دانش دستورنویسی و پرداختن به مسائل زبانی است. علمی ‌که ب...

علی اصغر باباصفری دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان نرگس نصری کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی چکیده یکی از انواع ادبی، ادبیات غنایی است که بیان‌کننده احساسات شاعر است. مرثیه گونه‌ای از گونه های ادبیات غنایی است شاعر به وسیله آن از احساسات خود نسبت به از دست دادن امور مطلوبش سخن می‌گوید که مرثیه اجتماعی یکی از انواع مراثی است .هدف از این پژ...

این مقاله که بخشی از رساله «ریخت شناسی قصیده در ادب فارسی» نوشته نگارنده است، تحقیقی در باب وزن ها و بحرهای استفاده شده در قصاید ادب فارسی است که از قرن چهارم تا دوره معاصر (بهار) را در بر می گیرد. در این تحقیق، 50 قصیده اول دیوان شاعران معروف قصیده سرا در هر دوره ادب فارسی مورد بررسی قرار گرفت و انواع وزن و مضمون های مورد علاقه آنها مشخص شد که نتایج این بررسی به صورت مقاله زیر درآمد. در این نو...