توجه به مقولة سیر و سلوک در ادبیات داستانی تمام دوران کلاسیک تا مدرن را در برمی‌گیرد و این ژانر ادبی در تمام کشورهای جهان با رویکردهای متفاوت سبکی و داستانی همواره مطرح بوده است. آثار بسیاری حرکت انسان به سمت تعالی و خدا را تحت عنوان عرفان یا سیر و سلوک مورد توجه قرار داده و گاه به بازتعریف‌هایی از این مفهوم رسیده‌اند. کتاب سه‌شنبه‌ها با موری اثر نویسنده آمریکایی میچ آلبوم یکی از داستان‌هایی اس...

فقر یکی از مهم‌ترین مراحل سیر و سلوک عرفانی است. سالک در این مرحله با نفی ماسوی‌الله و اظهار نیازمندی محض به آستان غنی مطلق، به فنای فی‌الله دست می‌یابد که غایت عرفان است. افزون‌بر حقیقت فقر، رسم فقر نیز با تأثیر از قرآن کریم و روایات ـ به سبب اهمیتی که در هدایت انسان و دوری او از انحرافات دارد ـ بارها در سخنان مشایخ و متون متصوفه مطرح شده است که بیان‌کنندۀ اهمیت این موضوع در سیر و سلوک و رسیدن...

در این مقاله، سوره یوسف با دقت تمام مورد بحث و تحقیق قرار گرفته و بیشتر براساس تئوری هفت مرحله ای عطار نیشابوری درخصوص سیر و سلوک عرفانی و رسیدن به قرب پروردگار و اتصال با معشوق حقیقی تطبیق داده شده است. مراحل و منازل هفتگانه ترتیب عبارت اند از: طلب، عشق، معرفت، استغنی، توحید، حیرت، فقر و فنا. اما در اثنای کار، از رموز و اصطلاحات خاص عرفا که در این گونه مسائل کاربرد می یابند، استفاده شده است. س...

فضای معنوی حاکم بر جبهه در دوران دفاع مقدس بستری مناسب را جهت تعالی افراد فراهم آورد. می توان گفت که تحولات بنیادین معنوی و تعالی در مسیر معرفتی، ارزشمند ترین دستاورد دفاع مقدس است؛ بدین جهت ضروری است ابعاد و زوایای متعدد این فرهنگ بررسی و تحلیل شود. این پژوهش بر آن است در جهت تحقق این ضرورت، به بررسی تجلی ابعاد متعدد عرفانی در سیره شهدای دفاع مقدس بپردازد. این موضوع، مطالعه هم زمان دو محور عرف...

پژوهش حاضر میکوشد تا مبانی نظری سلوک عرفانی را از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی بررسی کند. تبیین چیستی سلوک عرفانی از نگاه علامه طباطبایی با توجه به مبانی نظری فلسفهی او و اثبات نوآوریهای علامه در این مسأله از مهمترین بخش های این پژوهش به شمار میرود. ما در ابتدا به بیان چیستی سلوک عرفانی با تکیه بر نظر عرفا، ملاصدرا و علامه طباطبایی می پردازیم. سپس مبانی نظری این مسأله و توضیح نقش این مبانی ب...

تربیت دینی و اخلاقی از رهیافت‌هایی هستند که در فلسفه تعلیم و تربیت معاصر کم و بیش دارای جایگاهی مشخص هستند اما تربیت عرفانی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این نوشتار، کشف اهداف و مراحل تربیت عرفانی براساس نظریات تربیتی عارف واصل، مرحوم آیت‌الله سعادت‌پرور در تألیفات عرفانی ایشان را عهده‌دار شده و در این راستا از شیوۀ توصیفی−تحلیلی، بهره می‌برد و بیست و چهار جلد کتاب عرفانی و تربیتی ایشان را مور...

یکی از مهم‌ترین مباحثی که در علم عرفان مطرح می‌شود، بحث از سیر و سلوک است. هر کدام از عارفان برای بیان مقصود از سیر و سلوک، تعبیری مخصوص دارند. آن چنان‌که رسیدن به سرمنزل مقصود نزد هر عارف با عارف دیگر متفاوت است؛ چه در انتخاب راه و چه بیان آن. یکی از مشهورترین شاعران و گویندگان متصوف زبان عربی ابن‌فارض(576 ـ 632ق) معروف به سلطان‌العاشقین است که از آبشخور عرفان و ادب هم‌زمان نوشیده است...

بحث های عرفانی دارای دوبخش عمده عرفان نظری و عرفان عملی است؛ عرفان عملی روابط و وظایف انسان را نسبت به خود، جهان و خدا بیان می کند و عمده توجه آن، بر روابط انسان با خداست. آموختن علم عرفان عملی به سلوک نمی انجامد؛ بلکه انسان برای پیمودن راه سلوک، باید به آداب عرفان عملی مقید شود که در اصطلاح به آن، «سیروسلوک»، «طریقت» و «تجربه سالکانه» می گویند؛ درواقع در عرفان عملی یا سیروسلوک، سالک برای رسی...

در بعضی از کتب عرفانی، به رنگ هایی اشاره شده است که معنا و مفهومی خارج از محسوسات دارند. در قرون اوّلیه ی پیدایش عرفان، رنگ ها در بیان نمادهای خرقه و موت های اختیاری عرفا به کار برده شده است. در کتب عرفانی قرن ششم به بعد، رنگ ها در بیان منازل و مقامات سلوک پدیدار شدند. تجلّی این رنگ ها، نشانه ای از هر یک از مقامات سلوک است. همچنین، هر یک از رنگ ها می تواند، شاهدی بر حالات درونی سالک باشد که شیخ ب...

0