فلسفه هگل چهرهای ژانوسی دارد هم فلسفهای متافیزیکی است و هم سکولار. او بهدنبال تئوریزه کردن شرایط زمانه خود است و از اینروست که به مدرنیته و پیامدهای آن توجهی ویژه دارد. مدرنیته از رنسانس آغاز شد و بر شاخصهایی چون خردگرایی، تفکر انتقادی، اندیشه ترقی، افسونزدایی، تفرد، پرهیز از پیشداوری استوار بود. تمرکز این مقاله بر اهمیت و نقش فلسفه سیاسی هگل در مدرنیته است، لذا میکوشد تا جایگاه اندیشه هگل بهعن...

چکیده ندارد.

مدرنیته بیش از دیگر گفتمان های رقیب، به مناظره و گفتگو بر سر موضوعات بنیادین خود اهمیت می د هد و به نظر می رسد وضعیت ایدئال مدرنیته، امکان نوعی چندصدایی در جامعه است. مجادله های فلسفی دربارۀ بنیان های مدرنیته از جمله نتایجی است که این چندصدایی به بار آورده است. افراد مختلف از دیدگاه های گوناگون به گفتگو های انتقادی دربارۀ این بنیان ها پرداخته و تأویلی بر تأویل های پیشین افزوده اند. فوکو و هابرم...

بحث کنونی بر این نظر استوار است که ضمن طرح مبانیِ جهان بینیِ مدرن، مؤلفه های اساسی رویکرد نقادانة پسامدرن را به بررسی گذارد. در گفتار نخست، دربارة خردگرایی و انسان باوریِ مدرن؛ دو اصل محوری مدرنیته بحث می شود و تاثیر آنها را در تشکیل جهان، جامعه و انسان مدرن می سنجد. در خلال بیان این دو اصل و در ذیل آنها به برخی دیگر از اصول مدرنیته بنابر ضرورت، تناسب و پیوستگی با این اصول اشاره می شود. در گفتار...

هم زمانی ظهور تمدن غرب با افول جامعه ایرانی آوردگاهی ایجاد کرد که روشنفکران ایرانی در بسط نظام معنایی آن نقش مؤثری داشتند. اینکه موج اول روشنفکری در مواجه با موج اول گفتمان مدرنیته چگونه به تعریف مرزهای هویتی خود پرداختند، مسئله مورد بررسی این مقاله است. روشنفکران موج اول ایران تحت تأثیر نگرش پوزیتیوستی و استعلایی گفتمان مدرنیته عناصر جدیدی را بازتولید کردند که هماهنگ با منطق تقابل های دوتایی گ...

در سده 19 میلادی با تلاقی جامعه سنتی ایران با مدرنیته غرب پرسش چه باید کرد؟ طرح شد. پاسخ عبدالرحیم طالبوف تبریزی به این سوال، پذیرش مشروط مدرنیته بود. وی عناصر مهم مدرنیته و هویت مدرن مانند خردگرایی، قانونگرایی، حاکمیت ملی، انتقاد پذیری و تا حدی سکولاریسم را می پذیرد ولی برخلاف آخوندزاده و آقاخان کرمانی دین ستیز نیست. با وجود این، به مثابه یک دموکرات و نه لیبرال، بر بومی کردن مدرنیته در ایران ب...

از مدرنیته در تلقی عام و کلاسیک، به عنوان مهم ترین عامل عرفی شدن یاد شده است و انتظار می رفت با بسط آن، دین از صفحة ذهن و زندگی انسان مدرن بیرون رود. وجود شواهدی از حضور پر نشاط دین در دنیای مدرن، این نظریه و پیش بینی های آن را به زیر سؤال برده و امیدواری هایی برای به هم آوریِ دین و مدرنیته در برخی از نواندیشان دینی پدید آورده است. این مقال با تأکید بر تمایز میان «نوشدن»، «مدرن شدن» و «مدرنیته» ...

این مقاله بر آزمون این فرضیه استوار شده است که لیوتار همراه با برشمردن سویه‌های چیرگی آفرینِ مدرنیته سیاسی، فرارویِ زیباشناختی از تنگناها و کاستی‌هایِ آن را ممکن می‌شمرد. برای این کار نخست باید مولفه‌هایی را در اندیشه وی یافت که با مدرنیته سیاسی هم‌ارز باشد و پس از آن درپیِ نسبت‌سنجیِ این مؤلفه‌ها با رویکردِ زیباشناختیِ وی برآمد. لیوتار به‌روشنی سخنی از مدرنیته سیاسی نمی‌گوید و بنابراین روند استدلالیِ ...

مدرنیته رویکردی است حاکم بر فرهنگ غرب که از دوره? رنسانس آغاز شد و اکنون دامنه اش به سراسر جهان بسط یافته است. در مدرنیته با فراموش کردن خداوند و وحی، انسان و عقل او محور و معیار همه? جهان قرار می گیرند. از این رو برای انسان مدرن هیچ چیز آنچنان مقدس نیست که بتوان بدون سنجش و داوری دقیق یعنی بدون نقد، آن را پذیرفت. بنابراین نقد به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای مدرنیته، از مدرنیته جداناشدنی است...