خواننده گرامی! همانطور که توجه دارید، ما به مقتضای عنوانی که برای بحث خود برگزیده‌ایم، هر یک از واژه‌ها و اصطلاحات فقهی «حج» را از ابعاد گونه‌گون، مورد توجه قرار داده و سپس احکام شرعی و اسرار هر یک از مفاهیم مزبور را در شکل گسترده‌ای بررسی خواهیم کرد ...اینک قسمت چهارم بحث مربوط به «احرام» تقدیم می‌گردد.

این پژوهش، تحت عنوان ماهیت و حقیقت ایمان از دیدگاه اشاعره، معتزله و امامیه تدوین یافته است. در آن سعی شده آیات و روایات را محور قرار دهد. فصل اول شامل مباحثی چون بیان و تعریف مسأله، سوال های اصلی و فرعی و پیشینه تحقیق، فرضیه های تحقیق و معنای لغوی واژه های کلیدی است. فصل دوم: تاریخچه اشاعره، بررسی حقیقت ایمان و رابطه آن با اسلام، عمل صالح، علم و یقین و نقصان و زیاده و مراتب ایمان و کفر و فسق قر...

یکی از مهمترین موضوع در تمامی ادیان برای پیروان آن مسأله شرایع و نفس دستورهای شرعی یعنی بایدها و نبایدهاست که در اصطلاح به آن احکام گفته می شود. همچنین در کنار آن برخی توصیه ها و سفارشها به انجام اعمال نیک و یا ترک افعال ناصواب مطرح شده که البته عمل به آن یا عدم انجام آن مجازات و یا حکمی را در بر ندارد. (مستحبات) در این میان دین مبین اسلام بعنوان آخرین و مدون ترین و ضابطه مندترین ادیان و البته...

برای شناخت نقش دلیل عقل در استنباط احکام شرعی در سیرۀ نظری و عملی شیخ انصاری (ره) بررسی متون فقهی استدلالی و اصولی وی بر اساس روش تحلیل محتوا انجام شده ‌است. نتیجۀ تحقیق نشان می‌دهد او عقل را به‌عنوان رسول باطنی مطرح و حجیت آن را به این دلیل می‌پذیرد. وی به استقلال عقل در حکم باور دارد و قبح برخی محرمات شرعی را به‌دلیل عقل مستقل مستند می‌کند. وی نیز اعلام می‌دارد که دلیل عقل قطعی در تعارض با نص...

بسیاری از احکام و فروع فقهی، به عَدالت، مشروط است. فقهای شیعه، نوعاً، بحث دربارۀ مفهوم‌شناسی عَدالت را بر محور دو گزینۀ: ملکۀ امتثال و اجتناب، و استقامت فعلی، قرار می‌دهند. با وجود اینکه تعریف عَدالت به استقامت فعلی، در فقه امامیه، قدمت دارد و تعریف عَدالت به ملکۀ نفسانی، در روایات، مفقود است، مشهور فقیهان امامیه، عَدالت را ملکۀ امتثال و اجتناب می‌داند. بی‌شک، لزوم لحاظ ملکه، در مفهوم‌شناسی عَدالت، اح...

میقات عقیق زمانی توسط پیامبر(ص) برای مردم عراق تعیین شد که هنوز کشوری به این نام پدید نیامده بود و ایشان با استفاده از علم غیب، آن را تعیین فرمودند. می‌قات وادی عقیق هرچند هم اکنون کمتر مورد بهره برداری قرار می‌گیرد ولی با توجه به ساخت تأسیساتی در منطقة «الضریبه» در آینده مورد استفاده بیشتری قرار خواهد گرفت. در این نوشتار فقهی، با شفاف سازی ابتدا و انتهای دقیق مکان می‌قات عقیق، در پی آنیم...

برای شناخت نقش دلیل عقل در استنباط احکام شرعی در سیرۀ نظری و عملی شیخ انصاری (ره) بررسی متون فقهی استدلالی و اصولی وی بر اساس روش تحلیل محتوا انجام شده است. نتیجۀ تحقیق نشان می دهد او عقل را به عنوان رسول باطنی مطرح و حجیت آن را به این دلیل می پذیرد. وی به استقلال عقل در حکم باور دارد و قبح برخی محرمات شرعی را به دلیل عقل مستقل مستند می کند. وی نیز اعلام می دارد که دلیل عقل قطعی در تعارض با نص ...

چکیده افراد آفاقی به غیر از میقات‌های شجره، جحفه و عقیق، ‌‌می‌توانند از میقات‌های «قرن‌المنازل» و «یلملـم» نیز احـرام ببنـدند. از آن‌جهـت که در بارة این دو میقات قدیمـی و نزدیک‌ترین میقات‌ها به مکه، کمتر بحث شده است، این نوشتار بدان اختصاص می‌دهیم. آنچه در موضوع شناسی این دو میقات قابل توجه است؛ «سیل الکبیر» در منطقة قرن‌المنازل واقع است، لیکن اطلاق قرن‌المنازل به «...

محرمات ازدواج در ادیان آسمانی دیگر به جز اسلام هم مطرح بوده است، اما نه به این گستردگی و تفصیلی که در اسلام مطرح شده است. از میان مباحث مربوط به محرمات ازدواج، مقوله جمع میان عمه و برادرزاده، خاله و خواهرزاده موجب اختلاف امت اسلامی گردیده است. جمهور فقهای اهل‌سنّت و شیخ صدوق از امامیه، با استناد به روایاتی که از رسول خدا و پیشوایان اهل تشیع نقل شده است، به‌صورت مطلق چنین جمعی را حرام دانسته‌اند....

امر به معروف و نهی از منکر دو واجب مؤکد کفایی است که در حوزه ی زندگی اجتماعی انسان تأثیری عمیق و گسترده دارد. بر این اساس، هر کس به حسب توانایی موظف است واجبات را اقامه و از وقوع محرمات جلوگیری کند. این تکلیف اختصاص به صنف خاص ندارد و همه از جمله حکومت اسلامی مورد خطاب آیات و روایات هستند. در حوزه ی حجاب این ادله می تواند بهترین دلیل بر مسئولیت حکومت اسلامی باشد. در این مقاله ضمن بررسی واژه ی م...