زبان شعر، زبان تناقض است و این تناقض در هر دو ساحت صورت و معنی برای شعر اجتناب ناپذیر است.این جستار در پی آن است تا این گونه تنش های صوری- معنایی را در غزلیات حافظ مورد تحلیل قرار دهد.در بخش نخست مقاله، مختصری در باب پارادوکس و تعریف آن در شعر، آمده است.سپس در مورد ساخت تقابل های دوگانه در مکتب ساختار گرایی اندکی بحث شده است.در بخش سوم تضادها و تقابل های دوگانه در اشعار حافظ نشان داده شده و علا...

در ادبیات فارسی محور جمال‌شناسی بر شکستن هنجارها و عادت‌های زبانی در لفظ و معناست که این مهم در آرایة ادبی «متناقض­نما» خود را نشان داده‌است. متناقض­نما یا پارادوکس در شعر حافظ اغلب به صورت فنی، زیبا و البته ظریف و شگفت‌انگیز خودنمایی می‌کند. یعنی از اجتماع امور متضاد و متناقض، تصویری شگفت، هنری و زیبا خلق می‌نماید. این مقاله با هدف بررسی متناقض­نما و گونه‌های آن در شعر حافظ به نگارش درآمده است...

پارادوکس واژه‌ای اروپایی است که در دورة معاصر به مباحث ادب فارسی وارد شده‌ است و آن را «تناقض‌نمایی» و اخیراً «پادنمایی» معنی کرده‌اند و در دو زمینة شعری و فکری یا مفهومی قابل بررسی است.  آن‌چه ‌امروز بیش‌تر زیر عنوان «تناقض‌نمایی» در شعر و ادب فارسی مورد تحقیق واقع شده، زمینة شعری آن است که ذیل «بدیع معنوی» در فنون و صنایع ادبی و به عنوان یک «فنّ ادبی» یا به تعبیر امروزی‌تر، «آرایه ‌ادبی» تعریف...

چکیده صورت و صورتگری، عرصه اصلی آفرینش گری هنری و لذّاتِ ادبی است. از گذشته تا امروز همواره رابطه ای مفهومی میان شعر فارسی و عربی وجود داشته است. مشفق کاشانی و محمود درویش از شاعران معاصر هستند که به کارکردهای زبان؛ از جمله متناقض­نما اهمّیّتی ویژه داده اند. هدف آن ها از آفرینش تصاویر متناقض، تأکید بر اهمّیّت محتوای تصاویر خلق شده است. با توجّه به ذهن خلاّق این شاعران بزرگ، یکی از اهداف اصلی ایجاد این ...

رساله ی حاضر به زندگی وشعر عرفی شیرازی وجایگاه تشخیص، متناقض نمایی وحس آمیزی درشعروی می پردازد.این رساله درپنج فصل تدوین شده است. فصل اول نگاهی دارد به زندگی، آثار وسبک شعری عرفی شیرازی. این فصل ابتدا به زندگی وی می پردازد، سپس نظر تذکره نویسان بیان می شود. همچنین اخلاق،عقاید وویژگی های شعر وی بررسی می شود. درفصل دوم ، پیشینه تاریخی، تعاریف ودیدگاه های مختلف درصدد تشخیص ارائه می گردد. سپس...

چکیده ندارد.

در این پژوهش، ابتدا به تعریف و شناسایی ماهیت تناقض در بلاغت پرداخته شده است. در بلاغت، برخلاف منطق صوری و ارسطویی، اجتماع دو مفهوم متناقض یا متضاد ( نه ضرورتاً تضاد منطقی بلکه هر نوع نسبت ناسازگاری میان دو چیز) ممکن است. ابهام، آشنایی زدایی، دوبعدی بودن و ایجاز از مختصات آن به شمار می رود. سپس، مقوله تناقض در شعر حافظ در سه بخش تحت عنوان عبارت و جملات متناقض (پارادوکس)، معانی و مفاهیم متناقض (دو...

در این مقاله نحوه روابط میان ادیان و چگونگى و محورهاى عمده گفت‌وگو میان آنها از نگاه قرآن مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. نویسنده، نخست، از استناد به علم، تلاش براى درک نقطه‌هاى اشتراک، حق‌گرایى، خشونت گریزى و آزاد اندیشى به عنوان پیش شرطهاى گفت‌وگو یاد کرده و در این راستا فهرستى از مشترکات چهار آیین یهود، مسیحیت، مجوس، صابئین به عنوان ادیان یاد شده در قرآن ارائه مى‌کند. در ادامه از سه نوع راب...

در این مقاله، اقسام متناقض‏ نماهای زیبایی‏ شناختی، یکی از بدیع‌ترین و برجسته‌ترین شگردهای ادبی، در ادبیات فارسی نقد و بررسی شده است. متناقض ‏نماهای زیبایی‏ شناختی ادبیات فارسی را از حیث ساختار می‏ توان به دو دستۀ تعبیری و ترکیبی تقسیم کرد. هر یک از این متناقض ‏نما‏ها هفت نوع هستند: بر مبنای استعاره، تشبیه، کنایه، مجاز، تصویر دووجهی، ایهام و غلو. این شیوه‌های بیانی و بدیعی، خودشان دارای زیبایی ه...

متناقض نما یا پارادوکس یکی از عواملی است که باعث آشنایی زدایی و برجستگی کلام می شود و خواننده را به این وا می دارد تا با تلاش زیاد به معنای مورد نظر شاعر پی ببرد و آنگاه که رابط? بین دو کلم? به ظاهر متضّاد را کشف کرد، لذّتی به وی دست می دهد که باعث حیرت وشگفتی اش می شود. این شگرد از دیرباز مورد توجّه شاعران بوده است . شاعر با پارادوکس امور نقیض و ناآشنا را آشتی می دهد که این امر سبب می شود؛ زیباتر...